Urząd skarbowy może zamrozić Twoje konto i środki na nim. Wystarczy, iż zrobisz kilka przelewów

Polskie instytucje finansowe zobowiązane są do szczegółowego monitorowania przepływów pieniężnych o wartości przekraczającej 15 tysięcy euro. To jednak nie wszystko, bo także, inne, dużo mniejsze trakcje są monitorowane.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Ścisła kontrola transakcji bankowych. Kto powinien się obawiać?

Polskie instytucje finansowe zobowiązane są do szczegółowego monitorowania przepływów pieniężnych o wartości przekraczającej 15 tysięcy euro. Wynika to z przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Regulacje te, wdrożone w ramach unijnych dyrektyw AML (Anti-Money Laundering), nakładają na banki obowiązki raportowania i weryfikacji transakcji. Jakie operacje finansowe podlegają kontroli i co to oznacza dla przeciętnego klienta banku?

Próg 15 tysięcy euro – mechanizm kontroli transakcji

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, banki i inne instytucje finansowe w Polsce są zobowiązane do monitorowania i zgłaszania transakcji o wartości równej lub przekraczającej 15 tysięcy euro. Jest to granica, przy której uruchamiane są specjalne procedury weryfikacyjne.

Wszystkie operacje przekraczające ten próg muszą zostać zgłoszone do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF). Organ ten analizuje dane transakcji, identyfikując ewentualne przypadki prania pieniędzy lub finansowania działalności przestępczej. W razie wykrycia nieprawidłowości GIIF może podjąć dalsze działania, w tym blokadę środków lub przekazanie sprawy do prokuratury.

Banki idą o krok dalej – dodatkowe kontrole już od 10 tysięcy euro

Choć ustawowy próg wynosi 15 tysięcy euro, niektóre banki stosują wewnętrzne zasady, które pozwalają na ścisłą kontrolę transakcji już od kwoty 10 tysięcy euro. W takich przypadkach klienci mogą być proszeni o dodatkowe informacje dotyczące źródła pochodzenia środków oraz celu przelewu.

W ramach procedur AML banki mogą wymagać:

• przedłożenia faktur lub umów potwierdzających legalność transakcji,
• uzasadnienia przelewu, szczególnie gdy odbiorcą jest podmiot zagraniczny,
• dokumentacji dotyczącej działalności gospodarczej w przypadku częstych, wysokokwotowych przelewów.

Co grozi klientom banków w przypadku podejrzanych transakcji?

Osoby, które regularnie przeprowadzają duże transakcje lub otrzymują nietypowe wpłaty, mogą zostać objęte dodatkowymi procedurami weryfikacyjnymi. W skrajnych przypadkach bank może:

• wstrzymać przelew do momentu wyjaśnienia jego charakteru,
• zamrozić środki na rachunku bankowym,
• zgłosić podejrzenie przestępstwa do organów ścigania.

Szczególnie narażone na kontrolę są osoby, które otrzymują częste przelewy o wartości kilkuset złotych, mogące sugerować np. niezgłoszoną działalność zarobkową. Dla uniknięcia problemów warto przechowywać dokumentację finansową, która może być przydatna w razie konieczności udowodnienia legalności środków.

Monitoring urzędów skarbowych – fiskus sprawdzi choćby transakcje sprzed 5 lat

Od 2022 roku polskie urzędy skarbowe mają rozszerzone uprawnienia do monitorowania kont bankowych. Mogą one analizować historię operacji finansowych choćby do pięciu lat wstecz, bez konieczności informowania właściciela rachunku o prowadzonej kontroli.

Jeśli urząd skarbowy wykryje nieprawidłowości, takie jak brak rozliczenia dochodów czy unikanie opodatkowania, właściciel konta może zostać zobowiązany do zapłaty zaległych podatków, odsetek oraz dodatkowych kar finansowych. W skrajnych przypadkach sprawa może trafić do prokuratury jako podejrzenie przestępstwa skarbowego.

Darowizny i spadki pod lupą

Osoby otrzymujące darowizny powinny pamiętać, iż ich przekazanie wiąże się z obowiązkiem podatkowym. Limit zwolnienia od podatku dla członków najbliższej rodziny wynosi w tej chwili około 36 tysięcy złotych w ciągu pięciu lat. jeżeli darowizna przekracza ten próg, konieczne jest zgłoszenie jej do urzędu skarbowego i rozliczenie podatku.

W przypadku braku zgłoszenia darowizny urząd skarbowy może nałożyć sankcje, a choćby uznać nieudokumentowane wpływy na konto jako ukryty dochód, co wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego wraz z odsetkami.

Gotówka przez cały czas popularna, ale pod kontrolą

Mimo rosnącej liczby transakcji bezgotówkowych, gotówka pozostaje istotnym środkiem płatniczym w Polsce. Szczególnie małe firmy i bazary preferują płatności gotówkowe, aby unikać kosztów związanych z obsługą kart płatniczych.

Jednak obrót gotówkowy również podlega nadzorowi. Transakcje gotówkowe przekraczające 15 tysięcy euro muszą być zgłoszone przez przedsiębiorców do GIIF, co ma na celu zapobieganie praniu pieniędzy.

Podsumowanie – jak uniknąć problemów z bankiem i fiskusem?

W związku z zaostrzonymi regulacjami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, warto stosować się do kilku podstawowych zasad:

• dokumentować źródło dochodów, zwłaszcza w przypadku dużych przelewów,
• zgłaszać darowizny do urzędu skarbowego, jeżeli przekraczają ustawowe limity,
• unikać podejrzanych transakcji, które mogą wzbudzić zainteresowanie organów ścigania,
• być świadomym, iż każda większa operacja finansowa może zostać przeanalizowana przez bank lub urząd skarbowy.

Klienci banków, którzy działają zgodnie z prawem, nie mają powodów do obaw – jednak warto pamiętać o obowiązujących przepisach, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.