W dniu 15 września 2023 roku o godz. 11.00 w Sępólnie Krajeńskim na cmentarzu parafialnym pw. św. Bartłomieja Apostoła, na grobie śp. Władysława Mani została odsłonięta pamiątkowa płyta poświęcona pamięci jego bohaterskiej śmierci z rąk żołnierzy sowieckich w dniu 21.03.1945 r. jako funkcjonariusza Straży Narodowej Miasta Sępólna.
W uroczystości wzięli udział syn śp. Władysława Jan Mania z najbliższą rodziną w towarzystwie umundurowanych funkcjonariuszy KPP w Sępólnie Krajeńskim, ZW NSZZ Policjantów w Bydgoszczy, Kujawsko-Pomorskiej Grupy Wojewódzkiej IPA, wraz z ich regionalnymi odpowiednikami. W gronie zaproszonych gości znaleźli się również prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku oddział w Bydgoszczy pan Mieczysław Góra, przedstawiciele władz samorządowych, duchowieństwa i lokalnej prasy.
Przy grobie śp. Władysława Mani wartę honorową pełnili uczniowie klasy mundurowej z Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kotarbińskiego w Sępólnie Krajeńskim. Pamiątkową płytę odsłonił pan Jan Mania. Po poświęceniu pamiątkowej płyty przez proboszcza ks. prałata Henryka Lesnera nadeszła najbardziej wzruszająca chwila. Wiceprzewodniczący ZW NSZZP w Bydgoszczy podinsp. Jerzy Kostrzewski przekazał Janowi Mani szczere wyrazy współczucia, uznania i szacunku wręczając na jego ręce nadane pośmiertnie przez Zarząd Główny NSZZ Policjantów odznaczenie dla jego ojca śp. Władysława w postaci Krzyża Niepodległości Kl. I z Gwiazdą, co zostało uwiecznione na płycie.
Następnie w Pałacu Komierowo asp. Daniel Nita z KPP Sępólno Kraj. przeprowadził multimedialny wykład o okolicznościach tragicznej śmierci śp. Władysława Mani, z którego wynikało, że na płycie powstałego w 1957 r. pomnika w miejscu śmierci funkcjonariusza Straży Narodowej Miasta Sępólna w m. Świdwie (niewielka miejscowość w gminie Sępólno Krajeńskie) znajduje się inskrypcja o treści: "Szer. M.O. Władysław Mania poległ w dniu 21.03.1945 r. śmiercią bohaterską za Polskę Ludową. Cześć jego pamięci". Prelegent zaprezentował do tej pory niepublikowane treści oraz bogatą bazę źródeł ikonograficznych pozyskanych w trakcie kwerendy pamiątek rodzinnych mieszkańców m. Świdwie. W 2021 roku Janowi Mani powiodło się zainicjowanie wszczęcia przez prokuratora IPN Mieczysława Górę śledztwa w sprawie zabójstwa ojca, w toku którego udowodniono jednoznacznie, że Władysław Mania będąc funkcjonariuszem Straży Narodowej Miasta Sępólno został zamordowany przez żołnierzy Armii Czerwonej podczas jego interwencji w obronie mieszkanek m. Świdwie. O wynikach zakończonego śledztwa pisano w lokalnej prasie. Dzisiaj udowodniono, że w dniu 21 marca 1945 r., w godzinach wieczornych do ww. miejscowości przyszli nietrzeźwi żołnierze Armii Czerwonej. Wałęsając się po wsi wtargnęli do domostwa rodziny Radtke z niecnym zamiarem wobec samotnych kobiet. Nie zapobiegli jednak ucieczce najmłodszej Radkówny. Ta biegając od domu do domu prosząc o pomoc dotarła do funkcjonariusza Straży Narodowej Miasta Sępólna Władysława Mani. To Mania tego dnia po godzinie 22-giej interweniował w domu Radków. Wyprowadził żołnierzy z domu. W panujących na podwórku ciemnościach żołnierze napadli na niego. Wyrwali mu broń służbową i strzałem w głowę pozbawili go życia. Następnego dnia sprawcy zostali zatrzymani przez funkcjonariuszy z Sępólna i według zachowanej w archiwach państwowych dokumentacji doprowadzeni do komendy wojennej w Sępólnie. Dalsze losy sprawców nie zostały udokumentowane. Władysław Mania zostawił żonę i dwóch synów (Jan urodził się po śmierci ojca).
Galeria zdjęć: http://www.nszzp-kujpom.pl/1000/info_779.php
English (US) · 
Polish (PL) · 
Russian (RU) ·