Postępowanie upadłościowe jest kojarzone głównie z przedsiębiorcami, natomiast z tej procedury mogą skorzystać również konsumenci, którzy nie są w stanie spłacić swoich zobowiązań. Trzeba mieć jednak świadomość, iż proces oddłużania, choć jest przystępny, to niesienie za sobą odczuwalne konsekwencje.
Upadłość konsumencka z definicji
Upadłość konsumencka to formalne postępowanie sądowe przeznaczone dla osób fizycznych, które stały się niewypłacalne i nie prowadzą działalności gospodarczej. Jest regulowane przez Ustawę Prawo upadłościowe, a dzięki liberalizacji przepisów w 2000 roku, procedura jest bardziej dostępna. Jej główne cele to: oddłużenie czyli umożliwienie dłużnikowi wyjścia ze spirali zadłużenia poprzez umorzenie części lub całości jego zobowiązań, których nie jest w stanie spłacić; spłata wierzycieli – zaspokojenie roszczeń wierzycieli w możliwie najwyższym stopniu, zwykle poprzez likwidację majątku dłużnika (jeśli taki posiada) i/lub realizację planu spłaty; „nowy start” czyli danie osobie zadłużonej szansy na rozpoczęcie życia bez obciążenia długami, co ma również wymiar społeczny.
W toku postępowania sąd bierze pod uwagę zarobki dłużnika i koszty utrzymania jego rodziny. To właśnie na tej podstawie określa komu, w jakiej kwocie i w jakich terminach osoba zadłużona powinna zwrócić pieniądze.
Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
Upadłość konsumencką może ogłosić osoba fizyczna, która:
- Jest konsumentem – nie prowadzi działalności gospodarczej, ani zawodowej.
- Jest niewypłacalna – co oznacza, iż utraciła zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. W praktyce przyjmuje się, iż niewypłacalność istnieje, gdy opóźnienie w spłacie przekracza 3 miesiące (Art. 11 pkt. 1a Prawa upadłościowego)
Upadłość konsumencka krok po kroku
Pierwszym etapem na drodze do ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest złożenie wniosku we właściwym sądzie rejonowym (wydział gospodarczy). Dokument powinien być przygotowany na specjalnym formularzu, który można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Na tym etapie szczególnie ważna jest rzetelna analiza sytuacji finansowej dłużnika. Warto przygotować dokładną listę wierzycieli wraz z zaległymi kwotami i terminami ich zwrotu. Do wniosku dołączamy wszelkie dokumenty potwierdzające opisane okoliczności, takie jak np. dokumentacja medyczna świadcząca o ciężkiej chorobie czy wypadku, wypowiedzenie umowy o pracę, akt zgonu bliskiej osoby, umowy kredytowe, nakazy komornicze, wezwania do zapłaty. Dobrze przygotowany wniosek wraz z załącznikami pozwoli szybciej ocenić rzeczywisty status osoby ubiegającej się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Sąd rozpatruje wniosek, badając pod kątem formalnym i merytorycznym. Posiedzenie sądu odbywa się bez udziału stron, chyba iż w celach dowodowych konieczne jest przesłuchanie dłużnika. Może to trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Następnie sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości i wyznacza syndyka. Od tego momentu rozpoczynają się jego działania – syndyk obejmuje zarząd nad majątkiem dłużnika (masą upadłości), sporządza spis inwentarza i listę wierzytelności, a następnie likwiduje majątek.
Kolejno, po likwidacji majątku (lub jeżeli go nie było) syndyk przedstawia sądowi projekt planu spłaty. Sąd, po wysłuchaniu dłużnika i wierzycieli, ustala ostateczny plan spłaty (określa czas jego trwania i wysokość miesięcznych spłat). Maksymalny czas to 36 miesięcy, chyba iż sąd uzna, iż niewypłacalność dłużnika wynika z działań umyślnych lub rażącego niedbalstwa. W takim wariancie plan spłaty wierzycieli może być ustalony choćby na okres od 36 do 84 miesięcy (7 lat).
Dłużnik przez ustalony czas wykonuje plan spłaty pod nadzorem sądu. Ostatnim etapem jest stwierdzenie przez sąd wykonania planu i umorzenie pozostałych zobowiązań dłużnika, które nie zostały zaspokojone.
Życie w spirali zadłużenia jest niezwykle trudne i stresujące. Istnieją jednak prawne rozwiązania stworzone po to, by pomóc osobom w takiej sytuacji. Jednym z nich jest upadłość konsumencka – formalna procedura, która może prowadzić do oddłużenia i dać szansę na nowy start. Przy podejmowaniu decyzji może pomóc konsultacja z adwokatem lub radcą prawnym, dlatego warto skorzystać z darmowej pomocy specjalistów, dostępnych na terenie Powiatu Iławskiego.