Trzymasz pieniądze poza kontem? Ten błąd może sporo kosztować!

Coraz więcej Polaków decyduje się na przechowywanie oszczędności w gotówce, rezygnując z trzymania pieniędzy na kontach bankowych. Choć samo posiadanie gotówki w domu nie jest zabronione, w niektórych sytuacjach trzeba być przygotowanym na pytania ze strony urzędu skarbowego. Kiedy taka kwota może wzbudzić zainteresowanie fiskusa i czy zawsze trzeba ją zgłaszać? Wyjaśniamy, co mówią przepisy i kiedy brak dokumentów może drogo kosztować.

fot. Warszawa w Pigułce

Masz dużo gotówki w domu? Sprawdź, kiedy musisz to zgłosić

W czasach niepewności gospodarczej i rosnących obaw o prywatność, coraz więcej osób decyduje się przechowywać oszczędności w gotówce. Trzymanie większych kwot w domu może wydawać się bezpieczniejsze i bardziej niezależne od systemu bankowego. Warto jednak wiedzieć, iż duża ilość gotówki może zainteresować nie tylko złodziei, ale i urząd skarbowy. Są sytuacje, w których trzeba ją zgłosić — i nieświadomość przepisów nie chroni przed konsekwencjami.

Czy trzymanie gotówki w domu jest legalne?

Tak. Posiadanie gotówki w domu nie jest w Polsce nielegalne. Każdy ma prawo dysponować swoimi pieniędzmi według własnego uznania — także chowając je w sejfie, szufladzie czy pod materacem. Problem zaczyna się wtedy, gdy pochodzenie tych środków budzi wątpliwości, a właściciel nie potrafi udokumentować ich źródła.

W praktyce oznacza to, iż fiskus nie interesuje się samym faktem posiadania gotówki, dopóki nie ma podejrzenia, iż pieniądze pochodzą z nielegalnych źródeł lub nie zostały opodatkowane.

Ile gotówki można mieć w domu bez zgłoszenia?

W polskim prawie nie ma konkretnego limitu kwoty, którą można trzymać w gotówce w domu. Urzędy skarbowe nie ustaliły oficjalnych progów, po których przekroczeniu obowiązuje zgłoszenie. Jednak w razie kontroli majątkowej lub postępowania podatkowego, każda znaczna suma przechowywana poza systemem bankowym może wymagać wyjaśnień.

W praktyce, już posiadanie kilkudziesięciu tysięcy złotych w gotówce może wzbudzić zainteresowanie urzędników — zwłaszcza jeżeli dana osoba nie wykazuje wysokich dochodów lub prowadzi działalność, w której obrót gotówkowy nie jest standardem.

Kiedy urząd skarbowy może zapytać o gotówkę?

Najczęściej dzieje się to przy okazji:

• kontroli krzyżowej — jeżeli kupujesz drogi samochód, mieszkanie lub nieruchomość za gotówkę, a nie masz udokumentowanych dochodów na taką kwotę;
• postępowania podatkowego — gdy urząd analizuje majątek w kontekście rozbieżności między przychodami a wydatkami;
• postępowania karnego — jeżeli pieniądze mogą pochodzić z nielegalnej działalności lub są powiązane z przestępstwem skarbowym.

W takich sytuacjach obowiązuje tzw. odwrócony ciężar dowodu — to podatnik musi wykazać, skąd pochodzą środki. jeżeli nie jest w stanie udokumentować źródła (np. umową, darowizną, spadkiem czy PIT-em), fiskus może nałożyć podatek od nieujawnionych dochodów w wysokości 75%.

Gotówka z darowizny? Pamiętaj o zgłoszeniu do urzędu

Jeśli otrzymałeś większą kwotę w gotówce od członka rodziny lub znajomego, pamiętaj o obowiązku zgłoszenia takiej darowizny do urzędu skarbowego. W przypadku najbliższej rodziny (np. rodziców, dzieci, małżonka), masz prawo do pełnego zwolnienia z podatku, ale tylko jeżeli zgłosisz darowiznę w ciągu 6 miesięcy i dokonasz przelewu bankowego. W przypadku przekazania środków w gotówce — zwolnienie może nie przysługiwać.

Ważne przy sprzedaży nieruchomości lub firmy

Duże sumy w gotówce często pojawiają się po sprzedaży mieszkania, samochodu czy udziałów w spółce. W takich przypadkach najważniejsze jest odpowiednie udokumentowanie transakcji i wykazanie jej w zeznaniu podatkowym. Przepływ dużych środków bez pokrycia w dokumentach może skutkować wszczęciem kontroli.

Bezpieczne przechowywanie to nie tylko sejf

Warto też pamiętać, iż przechowywanie dużych kwot w domu wiąże się z ryzykiem kradzieży, pożaru czy zniszczenia. Większość ubezpieczeń mieszkaniowych obejmuje gotówkę tylko do określonej kwoty — często kilkuset lub kilku tysięcy złotych. jeżeli trzymasz w domu większe sumy, sprawdź warunki swojej polisy lub rozważ wykupienie dodatkowej ochrony.

Trzymanie gotówki w domu to legalna praktyka, ale wymaga rozwagi. jeżeli jej źródło jest legalne i udokumentowane, nie masz się czego obawiać. W przeciwnym razie — może się okazać, iż musisz zapłacić wysoki podatek, a choćby odpowiedzieć przed sądem. Dlatego lepiej przygotować się na pytania urzędników i prowadzić jasną dokumentację finansową, choćby jeżeli pieniądze leżą w szufladzie, a nie na koncie.