5 godzin temu
W dobie cyfrowej gospodarki płatności bezgotówkowe stały się nieodłącznym elementem naszej codzienności. Najnowsze badania przeprowadzone przez Bank Millennium pod nazwą „Mobilny Portret Polaka” jednoznacznie potwierdzają ten trend – aż ośmiu na dziesięciu Polaków regularnie reguluje swoje zakupy dzięki karty, telefonu lub kodu BLIK.
Fot. Pixabay
Jednak wraz z rosnącą popularnością elektronicznych metod płatności, rośnie również ryzyko padnięcia ofiarą oszustów, którzy nieustannie doskonalą swoje metody wyłudzania pieniędzy. W tym gąszczu zagrożeń istnieje jedna fundamentalna zasada, której przestrzeganie może uchronić Twoje oszczędności przed niepowołanym dostępem – nigdy nie oddawaj swojej karty płatniczej w ręce sprzedawcy.
Eksperci ds. bezpieczeństwa z PKO BP zwracają szczególną uwagę na ten często lekceważony aspekt codziennych transakcji. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, iż na ich plastikowym kawałku karty wygrawerowane są wszystkie dane potrzebne do przeprowadzenia nieautoryzowanej transakcji internetowej. Imię i nazwisko, numer karty oraz kod CVC/CVV (trzy cyfry znajdujące się na odwrocie) stanowią komplet informacji, które w niepowołanych rękach mogą prowadzić do poważnych strat finansowych. Wystarczy zaledwie kilka sekund, aby nieuczciwy pracownik sklepu lub restauracji zapamiętał lub sfotografował te dane, a później wykorzystał je do zakupów w sieci.
Sytuacja, w której sprzedawca prosi o przekazanie karty, aby „dokończyć transakcję przy kasie”, powinna natychmiast wzbudzić Twoją czujność. Szczególnie narażeni na ten rodzaj oszustwa są klienci restauracji, gdzie kelnerzy często proponują, iż zabiorą kartę do terminala znajdującego się przy barze. choćby jeżeli pracownik wraca z kartą po krótkim czasie, nie masz pewności, co działo się z nią podczas Twojej nieobecności. Standardem bezpieczeństwa, który bezwzględnie powinien być przestrzegany w każdym punkcie handlowo-usługowym, jest przyniesienie terminala płatniczego bezpośrednio do klienta.
Co zrobić, gdy sprzedawca nalega na zabranie Twojej karty? Odpowiedź jest prosta – stanowczo odmów. Poproś o przyniesienie terminala do Ciebie lub, jeżeli taka opcja nie jest dostępna, rozważ płatność gotówką. Twoje bezpieczeństwo finansowe jest wartością nadrzędną, a zgodnie z przepisami, to usługodawca powinien dostosować się do Twoich wymagań bezpieczeństwa, a nie odwrotnie. Nie daj się zwieść tłumaczeniom o chwilowym braku zasięgu w terminalu czy innych technicznych przeszkodach – to często stosowane wymówki przez nieuczciwych sprzedawców.
Eksperci z PKO BP podkreślają również inny najważniejszy aspekt bezpiecznych płatności kartą – ochronę kodu PIN. Podczas dokonywania transakcji wymagającej podania czterocyfrowego kodu, zawsze zasłaniaj klawiaturę terminala drugą ręką. Oszuści coraz częściej stosują miniaturowe kamery lub po prostu obserwują klientów podczas wpisywania PIN-u. Pamiętaj, iż znajomość tego kodu w połączeniu z fizycznym posiadaniem karty (np. po kradzieży) daje złodziejowi pełen dostęp do Twoich środków – może wówczas wypłacać gotówkę z bankomatów do limitu dziennego.
Warto również zwrócić uwagę na otoczenie podczas dokonywania płatności. Szczególną ostrożność należy zachować w zatłoczonych miejscach, gdzie ktoś może stać zbyt blisko i obserwować wprowadzany kod. jeżeli czujesz się niekomfortowo, nie wahaj się poprosić osoby stojące za Tobą o zachowanie większego dystansu. Pamiętaj, iż Twoje bezpieczeństwo finansowe jest ważniejsze niż potencjalnie niezręczna sytuacja społeczna.
Coraz więcej Polaków korzysta również z płatności zbliżeniowych, które nie wymagają podania PIN-u przy transakcjach do określonej kwoty (obecnie najczęściej 100 zł). Choć jest to wygodne rozwiązanie, wiąże się z pewnym ryzykiem – w przypadku kradzieży karty, złodziej może dokonać kilku drobnych płatności bez konieczności znania kodu. Dlatego tak ważne jest szybkie zastrzeżenie karty w przypadku jej utraty. Warto wcześniej zapisać numer do zastrzegania kart swojego banku w telefonie, aby w sytuacji kryzysowej móc działać błyskawicznie.
Nowoczesne technologie oferują dodatkowe warstwy zabezpieczeń, które warto aktywować. Większość banków udostępnia aplikacje mobilne, które pozwalają na czasowe blokowanie i odblokowywanie karty, a także na ustawianie limitów transakcji czy geograficznych ograniczeń użycia karty. Dzięki tym narzędziom możesz np. zablokować możliwość płatności internetowych, kiedy ich nie używasz, a włączać je tylko na czas zakupów w sieci. Warto również rozważyć włączenie powiadomień SMS lub push o każdej transakcji – dzięki temu natychmiast dowiesz się o nieautoryzowanym użyciu Twojej karty.
Bezpieczeństwo płatności elektronicznych to nie tylko kwestia techniczna, ale również świadomości i nawyków. Eksperci zalecają regularne sprawdzanie historii transakcji na koncie bankowym – najlepiej kilka razy w tygodniu. Pozwala to gwałtownie wykryć podejrzane operacje i zareagować, zanim oszuści zdążą wyrządzić większe szkody. Warto również pamiętać, iż banki nigdy nie proszą o podanie pełnych danych karty czy kodów PIN przez telefon, email czy SMS – wszelkie takie prośby powinny być traktowane jako próby oszustwa.
Specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa zwracają uwagę na jeszcze jeden aspekt – ochronę karty przed skanowaniem RFID. Nowoczesne karty zbliżeniowe mogą być teoretycznie skanowane przez złodziei wyposażonych w specjalne czytniki. Choć w praktyce takie przypadki są niezwykle rzadkie, osoby szczególnie ostrożne mogą rozważyć zakup specjalnego etui blokującego sygnał RFID lub portfela z taką ochroną.
Świadomość zagrożeń nie powinna jednak prowadzić do całkowitej rezygnacji z wygody płatności bezgotówkowych. Korzyści płynące z używania kart płatniczych – takie jak brak konieczności noszenia przy sobie dużych kwot gotówki, łatwość dokonywania płatności czy możliwość śledzenia wydatków – znacznie przewyższają potencjalne ryzyka, pod warunkiem stosowania podstawowych zasad bezpieczeństwa.
Warto również pamiętać, iż banki w Polsce oferują wysoki poziom ochrony w przypadku nieautoryzowanych transakcji. Zgodnie z prawem, jeżeli zgłosisz nieautoryzowaną transakcję niezwłocznie po jej wykryciu (nie później niż w ciągu 13 miesięcy), bank ma obowiązek zwrócić Ci pieniądze w ciągu jednego dnia roboczego. Wyjątkiem są sytuacje, gdy bank ma uzasadnione podejrzenia, iż działałeś umyślnie lub z rażącym niedbalstwem, np. zapisując PIN na karcie lub udostępniając go osobom trzecim.
Analitycy rynku finansowego podkreślają, iż świadomość zagrożeń wśród Polaków systematycznie rośnie, jednak wciąż wielu użytkowników kart popełnia podstawowe błędy. Nieświadome przekazywanie karty w ręce sprzedawcy to tylko jeden z nich. Inne to zapisywanie kodu PIN w telefonie, używanie łatwych do odgadnięcia kombinacji cyfr jako PIN-u (np. daty urodzenia) czy niezwracanie uwagi na wygląd bankomatu przed wypłatą (brak sprawdzenia, czy nie zamontowano nakładki na czytnik kart).
Pamiętaj, iż bezpieczeństwo Twoich finansów w dużej mierze zależy od Ciebie. Przestrzeganie prostych zasad, jak ta o nieudostępnianiu karty sprzedawcom, może uchronić Cię przed poważnymi stratami i stresem związanym z długotrwałym procesem odzyskiwania utraconych środków. Warto poświęcić chwilę na zapoznanie się z zaleceniami bezpieczeństwa swojego banku – większość instytucji finansowych publikuje na swoich stronach szczegółowe poradniki dotyczące bezpiecznego korzystania z kart płatniczych.
Eksperci z sektora bankowego regularnie podkreślają, iż największym sojusznikiem oszustów nie jest zaawansowana technologia, ale ludzka nieuwaga i brak czujności. Dlatego tak ważne jest, aby podczas każdej transakcji zachować podstawowe środki ostrożności – nigdy nie oddawać karty z rąk, chronić PIN przed niepowołanym wzrokiem oraz regularnie monitorować historię transakcji na koncie.
W dynamicznie zmieniającym się świecie płatności elektronicznych, gdzie pojawiają się coraz to nowe metody i technologie, jedna zasada pozostaje niezmienna – Twoja karta to Twój osobisty klucz do pieniędzy, który zawsze powinien pozostawać pod Twoją kontrolą. Pamiętając o tym, możesz cieszyć się wygodą płatności bezgotówkowych, jednocześnie minimalizując ryzyko padnięcia ofiarą oszustów finansowych.
Badania pokazują, iż osoby świadome zagrożeń i przestrzegające podstawowych zasad bezpieczeństwa rzadko padają ofiarą oszustw związanych z kartami płatniczymi. Dlatego tak ważne jest dzielenie się wiedzą na ten temat z bliskimi, szczególnie osobami starszymi, które często są głównym celem oszustów ze względu na mniejszą świadomość technologiczną. Pamiętaj – bezpieczeństwo finansowe to wiedza, którą warto przekazywać dalej.
źródło: PKO BP
English (US) · 
Polish (PL) · 
Russian (RU) ·