Szokujące podwyżki nadchodzą: niedługo zapłacimy dwa razy więcej

Ministerstwo Sprawiedliwości szykuje rewolucję w opłatach za usługi prawne. Od przyszłego roku za podstawowe sprawy, takie jak alimenty czy sprawy spadkowe, zapłacimy dwukrotnie więcej. Przykładowo, opłata za stwierdzenie nabycia spadku wzrośnie ze 120 do 240 złotych, a za sprawę alimentacyjną z dotychczasowych 120 do 240 złotych.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Uzasadnienie podwyżek

Resort argumentuje drastyczne podwyżki wzrostem płac i inflacją na przestrzeni ostatnich lat. Od 2015 roku minimalne wynagrodzenie wzrosło z 1750 zł do 4300 zł, a przeciętne wynagrodzenie przekroczyło 7150 zł. Nowe stawki będą obowiązywać nie tylko w nowych sprawach, ale również w tych już toczących się.

Skala zmian

Podwyżki obejmą aż 11 rodzajów spraw, w tym te najbardziej powszechne – od spraw rodzinnych, przez emerytalne, po mieszkaniowe. Przykładowo, za skargę na czynności komornika trzeba będzie zapłacić 160 zł zamiast 80 zł, a za sprawy emerytalne 360 zł zamiast 180 zł.

Jak się przygotować

Wobec nadchodzących podwyżek warto już teraz rozpocząć konsultacje prawne w planowanych sprawach. Dobrym rozwiązaniem jest umówienie się na wstępne konsultacje jeszcze w tym roku, by móc skorzystać z obecnych, niższych stawek. Warto również rozważyć zgromadzenie całej potrzebnej dokumentacji i złożenie wniosków przed wejściem w życie nowych przepisów.

Równie istotne jest dokładne zaplanowanie budżetu na sprawy prawne w nadchodzącym roku. jeżeli wiemy, iż czekają nas postępowania sądowe, warto utworzyć specjalną rezerwę finansową, uwzględniającą nie tylko podstawowe opłaty, ale także potencjalne dodatkowe koszty związane z postępowaniem.

Warto również rozważyć alternatywne metody rozwiązywania sporów, takie jak mediacja czy ugoda przedsądowa, które często są tańsze niż standardowe postępowanie sądowe. W niektórych przypadkach można też ubiegać się o zwolnienie z kosztów sądowych lub szukać pomocy w organizacjach świadczących bezpłatne poradnictwo prawne.

Potencjalne skutki społeczne

Drastyczny wzrost opłat prawnych może znacząco utrudnić dostęp do wymiaru sprawiedliwości osobom mniej zamożnym. Szczególnie dotkliwie mogą to odczuć samotni rodzice walczący o alimenty, seniorzy w sprawach emerytalnych czy osoby w trudnej sytuacji mieszkaniowej. Istnieje ryzyko, iż część osób zrezygnuje z dochodzenia swoich praw ze względu na koszty.

Wzrost cen usług prawnych może prowadzić do rozwoju alternatywnych form pomocy prawnej, takich jak paralegalni czy internetowe platformy porad prawnych. Może to z jednej strony zwiększyć dostępność podstawowej pomocy prawnej, ale z drugiej stworzyć ryzyko otrzymania nieprofesjonalnego wsparcia w skomplikowanych sprawach.

Wyższe koszty mogą też wpłynąć na wzrost popularności ubezpieczeń ochrony prawnej oraz rozwój organizacji pozarządowych oferujących bezpłatną pomoc prawną. To z kolei może doprowadzić do powstania dwutorowego systemu pomocy prawnej – premium dla zamożniejszych i podstawowego dla mniej zamożnych obywateli.