Służby mundurowe pilnie potrzebują nowoczesnego systemu łączności

Policjanci i strażacy korzystają z analogowego systemu łączności, który jest podatny na podsłuch i zakłócenia – informuje Najwyższa Izba Kontroli.

Kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli przeprowadzili kompleksową kontrolę dotyczącą wyłącznie systemów łączności radiowej. Izba chciała sprawdzić, czy wykorzystywane przez służby systemy działają prawidłowo, czy umożliwiają im sprawne i skuteczne realizowanie zadań. Kontrola miała także odpowiedzieć na pytanie, czy systemy te spełniają nowoczesne standardy oraz czy pozwalają służbom na współdziałanie, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych.

Temat nowoczesnego i zintegrowanego cyfrowego systemu łączności radiowej ciągnie się od ponad 20 lat, kolejne rządy analizowały sytuacje, tworzyły zespoły, a ostatecznie wszystko lądowało w koszu z powodu braku pieniędzy. I efekt tego jest taki, iż Polska prawdopodobnie jako jedyny kraj w Europie nie posiada częściowo jednolitego lub jednolitego systemu cyfrowej łączności radiowej, który mógłby zapewnić sprawniejsze i bardziej skoordynowane działanie służb.

Państwowa Straż Pożarna dopiero rozpoczyna proces budowy cyfrowego systemu łączności, Policja jest w trakcie, a Straż Graniczna i Służba Ochrony Państwa jako jedyne w pełni wdrożyły cyfrowe systemy łączności.

W PSP w tej chwili trwa migracja do standardu DMR, strażacy planują, iż do końca 2026 roku zakończy się proces migracji dla wojewódzkich sieci łączności radiowych, a do końca 2028 roku dla powiatowych sieci radiowych.

Proces przebiega wolno i nie jest realizowany na poziomie centralnym według przyjętego harmonogramu. Komenda Główna PSP wyjaśniła kontrolerom NIK, iż system finansowania PSP i OSP jest zdecentralizowany i każdy dysponuje własnym budżetem. Środki wydawane są na ustalone inwestycje, które mają za zadanie zapewnić nieprzerwaną gotowość operacyjną.

Według stanu na dzień 11 października 2024 r. w jednostkach organizacyjnych PSP powołano 78 zespołów zadaniowych do wdrożenia łączności radiowej DMR w PSP. W wyniku ich działań powstało 7 programów organizacyjno-użytkowych migracji sieci do standardu DMR oraz przydzielono częstotliwości służących do komunikacji w standardzie DMR w 13 sieciach PSP. Według stanu na 29 listopada 2024 r. sieciami funkcjonującymi w docelowym modelu DMR są sieci KGP PSP oraz w sieci powiatowej KP PSP w Sokółce – napisano w raporcie NIK.

Komenda Główna PSP nie spodziewa się opóźnień w migracji do standardu DMR sieci wojewódzkich, w przypadku sieci powiatowych ryzyko opóźnienia zdiagnozowano w 260 przypadkach, w 75 przypadkach ryzyko nie jest diagnozowane.

Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę, iż wydawane środków na wprowadzanie systemu łączności radiowej w standardzie DMR może nie mieć uzasadnienia w potrzebach służby, jest to związane decyzją MSWiA, które planuje wprowadzenie jednolitego systemu w standardzie TETRA. W przyszłości może dojść do sytuacji, iż w Państwowej Straży Pożarnej będzie miała dwa systemy oparte na niekompatybilnych standardach. Doprowadzi to do problemu we współpracy i zwiększenia kosztów utrzymania.

Na poziomie centralnym nie zostało wyliczone, ile Państwową Straż Pożarną będzie kosztowało wprowadzenie systemu w standardzie DMR. Według NIK konkretne wyliczenia pozwoliłby na zapewnienie finansowania w najbliższych latach.