Piątek 13 – skąd się wzięły przesądy i dlaczego wciąż się ich boimy?
Piątek trzynastego to data, która od lat budzi emocje, strach i ciekawość. Dla jednych to zwykły dzień, dla innych symbol pecha, nieszczęść i złej energii. Skąd jednak wzięła się ta zła sława piątku 13? I dlaczego choćby dziś, w XXI wieku, miliony ludzi na całym świecie odczuwają niepokój, gdy ten dzień pojawia się w kalendarzu?
Piątek 13 – przesąd zakorzeniony w historii i religii
Strach przed piątkiem trzynastego łączy dwa elementy uznawane od wieków za pechowe: piątek i liczbę 13
Dlaczego piątek?
W kulturze chrześcijańskiej piątek to dzień śmierci Jezusa Chrystusa. Od wieków uważany był za czas postu, zadumy i tragedii. To właśnie w piątek, według Biblii, miało miejsce ukrzyżowanie. Dla wielu był to dzień, w którym nie warto zaczynać żadnych ważnych spraw ani podróży, ani przedsięwzięć biznesowych, ani choćby wesel
Dlaczego trzynastka?
Liczba 13 była symbolem chaosu i złamania doskonałości. W kulturze starożytnej uznawano, iż liczba 12 jest liczbą doskonałą (12 miesięcy, 12 apostołów, 12 znaków zodiaku). Trzynastka burzyła ten porządek i była uważana za jedną za dużo. Co więcej, według legendy, na ostatniej wieczerzy było 13 osób, a trzynastym był Judasz – ten, który zdradził
Zamkną tunel w Świnoujściu
Skąd wziął się strach przed piątkiem 13?
Choć przesądy o piątku 13 sięgają daleko wstecz, ich popularność eksplodowała dopiero w XX wieku. Istotnym momentem był 13 października 1307 roku, kiedy to król Francji Filip IV aresztował setki templariuszy, zakonników oskarżonych o herezję. Wydarzenie miało miejsce w piątek. Od tego czasu piątek 13 zyskał złą sławę jako dzień zdrady i tragedii
Friggatriskaidekafobia – czyli lęk przed piątkiem 13
Tak, ten strach ma choćby swoją nazwę: friggatriskaidekafobia – od imienia nordyckiej bogini Friggi (piątek) i greckiego triskaideka (trzynaście). Według badań, tysiące ludzi na świecie rzeczywiście odczuwają niepokój lub wręcz unikają wychodzenia z domu w ten dzień. W USA odnotowuje się spadek liczby podróży lotniczych, a niektóre firmy rezygnują z ważnych decyzji
Przesądy związane z piątkiem 13 – w co wierzą ludzie?
1. Nie podejmuj ważnych decyzji
W piątek 13 nie podpisuje się umów, nie zaczyna nowych przedsięwzięć i nie bierze ślubów
2. Nie wychodź z domu
Wierzy się, iż to dzień większego ryzyka wypadków i nieszczęść
3. Nie przechodź pod drabiną
To klasyczny przesąd potęgowany w ten dzień
4. Czarny kot? O nie
W piątek 13 spotkanie czarnego kota może zwiastować wyjątkowego pecha szczególnie, jeżeli przebiegnie ci drogę
Imigranci na granicy w Świnoujściu? Dziwna akcja niemieckiej i polskiej policji. Co się dzieje?
Piątek 13 w popkulturze
Współczesna kultura dodatkowo podkręciła atmosferę grozy wokół tej daty. Film Piątek 13 z 1980 roku stał się ikoną horroru i na zawsze wpisał się w zbiorową wyobraźnię. Od tego momentu data zaczęła być kojarzona także z brutalnymi morderstwami i psychopatami z maską hokejową
Czy naprawdę jest się czego bać?
Statystyki nie potwierdzają większej liczby wypadków czy tragedii w piątek trzynastego. Wręcz przeciwnie – wiele osób jest bardziej ostrożnych, co może zmniejszać ryzyko. Psycholodzy tłumaczą, iż nasze obawy to efekt samospełniającej się przepowiedni bojąc się, zachowujemy się nerwowo, a to może prowadzić do problemów
Ciekawostki o piątku 13
-
W niektórych hotelach nie ma pokoju numer 13 ani 13 piętra
-
W Hiszpanii i krajach Ameryki Południowej pechową datą jest wtorek 13
-
Strach przed liczbą 13 nosi nazwę triskaidekafobia
-
Niektóre lotniska i samoloty unikają użycia numeru 13 przy bramkach i rzędach
Podsumowanie – przesąd czy prawdziwe zagrożenie?
Piątek 13 to dla wielu ludzi dzień pełen niepokoju, ale warto pamiętać, iż większość obaw opiera się na legendach i przekazach kulturowych. Nie ma dowodów na to, iż ten dzień przynosi więcej nieszczęść niż inne. Może więc warto potraktować go z przymrużeniem oka albo uczynić go dniem odwagi i przełamywania przesądów
Łapanka na granicy w Świnoujściu