Ogromne kontrole zwolnień. Pracownikom na L4 sprawdzają choćby media społecznościowe

Zakład Ubezpieczeń Społecznych znacząco wzmocnił kontrole zwolnień lekarskich, wprowadzając nowe metody weryfikacji. W 2024 roku cofnięto zasiłki chorobowe na kwotę prawie 640 tysięcy złotych, co pokazuje skalę wykrywanych nieprawidłowości. Inspektorzy nie tylko sprawdzają obecność chorych w domu, ale również monitorują ich aktywność w mediach społecznościowych.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Nowe metody kontroli

ZUS wykorzystuje w tej chwili znacznie szerszy arsenał narzędzi kontrolnych niż w poprzednich latach. Oprócz tradycyjnych wizyt domowych, inspektorzy analizują aktywność w mediach społecznościowych, sprawdzają transakcje finansowe i monitorują podejrzane schematy zachowań pracowników. Od stycznia 2025 roku instytucja zyskała dodatkowe uprawnienia, umożliwiające przeprowadzanie niezapowiedzianych kontroli.

Co wzbudza podejrzenia kontrolerów?

Szczególną uwagę zwraca się na kilka czynników ryzyka. Należą do nich długie lub powtarzające się zwolnienia, L4 wystawiane przez różnych lekarzy, unikanie badań kontrolnych oraz wcześniejsze przypadki nadużyć. Kontrolerzy sprawdzają nie tylko, czy chory przebywa pod wskazanym adresem, ale także czy jego aktywność nie przeczy deklarowanej niezdolności do pracy.

Kto może kontrolować zwolnienia?

Prawo do weryfikacji zwolnień lekarskich mają zarówno ZUS, jak i pracodawcy zatrudniający powyżej 20 pracowników. W przypadku mniejszych firm kontrole przeprowadza wyłącznie ZUS. Inspektorzy mogą odwiedzać chorych w miejscu zamieszkania lub czasowego pobytu.

Najczęstsze przyczyny cofania zasiłków

ZUS najczęściej kwestionuje zwolnienia w przypadku wykonywania pracy zarobkowej podczas choroby, przebywania w innym miejscu niż wskazane w zwolnieniu, uczestnictwa w aktywnościach niezgodnych z leczeniem oraz braku współpracy podczas kontroli. Szczególnie podejrzane są przypadki publikowania w mediach społecznościowych zdjęć z wakacji czy zawodów sportowych podczas zwolnienia.

Problem nieuczciwych lekarzy

Kontrole obejmują również lekarzy wystawiających zwolnienia. ZUS wykrywa przypadki wydawania L4 bez należytej weryfikacji stanu zdrowia pacjenta, a choćby sytuacje wystawiania fałszywych zwolnień za korzyści finansowe. Skutkuje to zaostrzeniem nadzoru nad lekarzami i wyciąganiem konsekwencji prawnych wobec osób dopuszczających się nieprawidłowości.

Wzrost skuteczności kontroli i wysokie kary

Dwukrotny wzrost kwoty cofniętych zasiłków w porównaniu z 2020 rokiem świadczy o rosnącej skuteczności kontroli. ZUS konsekwentnie zaostrza nadzór nad wykorzystaniem zwolnień lekarskich, co ma prowadzić do ograniczenia nadużyć generujących straty dla budżetu państwa i pracodawców.