
Osadzeni w Nowym Wiśniczu uczą się korzystać ze telefona, wysyłać maile, robić przelewy w bankowości internetowej, nadawać paczki w paczkomatach i korzystać z biletomatów autobusowych. A wszystko to bez wychodzenia z zakładu karnego, w ramach programu resocjalizacyjnego przeciwdziałającemu wykluczeniu cyfrowemu.
Po około 20 latach pobytu w warunkach izolacji, sześciu skazanych na długoterminowe kary więzienia odkrywa funkcje telefona, uczy się korzystać z aplikacji i nowoczesnych urządzeń. „Cyfrowy re-start” to nazwa programu resocjalizacyjnego, który ma przygotować skazanych do odnalezienia się w nowej rzeczywistości po zakończeniu odbywania kary. W świecie w którym internet jest powszechnym dobrem a większość codziennych spraw, w tym urzędowych, załatwianych jest przy użyciu aplikacji i nowoczesnych technologii, obsługa telefona czy laptopa staje się elementarną czynnością jak czytanie czy pisanie. Krakowska Służba Więzienna chce przygotować na to swoich podopiecznych.
W myśl zasady, iż najskuteczniej zdobywa się wiedzę poprzez konkretne działanie, program nastawiony jest na samodzielne ćwiczenia. Dzięki prezentacji udostępnionej prze fundację Digital Poland osadzeni zdobywają podbudowę teoretyczną dotycząca działania sieci, zastosowania przeglądarek internetowych, aplikacji jak również zasad bezpiecznego poruszania się w sieci.
Potem to już czysta praktyka. W ramach programu osadzeni założyli konta mailowe, część z nich wysłała pierwszego maila w życiu. Dzięki symulatorom kiosków samoobsługowych powstałych w ramach projektu Inkubator Włączenia Społecznego osadzeni nauczyli się obsługi bankomatu, parkomatu, nadali paczkę oraz skorzystali z kasy samoobsługowej powszechnie występującej w dużych sieciówkach. Nie zabraknie także zajęć dotyczących bezpieczeństwa w sieci, dezinformacji i odróżniania fake newsów.
Zakupy online, bankowość elektroniczna, załatwianie spraw urzędowych przez Internet to kolejne tematy spotkań. A wszystko to w świecie gdzie posiadanie telefonu i dostęp do Internetu są surowe zakazane.
Dzięki uprzejmości Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie do wiśnickiej jednostki udało się sprowadzić dwa biletomaty. Osadzeni testowali najnowsze urządzenie, które w krakowskiej komunikacji miejskiej na stałe pojawi się dopiero za kilka tygodni.
Nowe automaty nie drukują papierowych biletów, nie ma też możliwości ich skasowania. Jak ich używać? Osadzeni z Wiśnicza już to wiedzą. Wizyta pracowników MPK stała się ogromnym wydarzeniem, osadzeni własnoręcznie testowali wszystkie funkcje biletomatu, zadawali sporo pytań. Spotkanie zakończyło się konkluzją – to wcale nie jest takie trudne. Dzięki uprzejmości pracowników MPK, którzy pokazali także zdjęcia automatów do zakupu biletów, które spotkać można na przystankach, osadzeni mieli możliwość porównać jak urządzenia te zmieniały się na przestrzeni lat.
Umiejętności cyfrowe są w tej chwili niezbędne w codziennym życiu, od komunikacji po zarządzanie finansami, czasem wolnym czy zdrowiem. Wykluczenie cyfrowe sprawia, iż osoby po odbyciu kary mają trudności w odnalezieniu się w społeczeństwie, co może prowadzić do frustracji i powrotu do zachowań przestępczych. Wykluczenie cyfrowe działa jako bariera w reintegracji społecznej i zawodowej, co zwiększa ryzyko recydywy. Brak dostępu do technologii i umiejętności cyfrowych pogłębia marginalizację, ogranicza możliwości edukacyjne i zawodowe, a także zmniejsza dostęp do wsparcia społecznego. Z tego powodu przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu wśród osób opuszczających zakłady karne jest ważnym elementem skutecznej polityki resocjalizacyjnej.