Nowy gigantyczny podatek w Polsce. Skarbówka może zażądać 75% podatku

Warszawskie małżeństwo kupiło nieruchomość za trzysta dwadzieścia tysięcy złotych. Większość transakcji udokumentowali, ale dwadzieścia siedem tysięcy pozostało bez pokrycia. Naczelny Sąd Administracyjny nie miał wątpliwości – para musiała zapłacić ponad dwadzieścia tysięcy złotych podatku. Historia pokazuje, iż oszczędności trzymane w domu przestały być wystarczającym wytłumaczeniem dla urzędu skarbowego. jeżeli nie udowodnisz skąd pochodzą twoje pieniądze, zapłacisz drogo.

Fot. Warszawa w Pigułce

Gotówka pod materacem już nie przekonuje sądów

Większość kontrolowanych próbuje tłumaczyć wydatki oszczędnościami gromadzonymi latami w domu. Ta wymówka przestała jednak działać. Naczelny Sąd Administracyjny jasno stwierdził w swoim orzeczeniu, iż powołanie się na oszczędności bez konkretnych dowodów to zdecydowanie za mało.

Portal Prawo.pl cytuje wyrok sądu, który wprost wskazuje – podatnik musi wykazać, iż jego wydatki mają pokrycie w opodatkowanych źródłach przychodu. Tłumaczenia o gromadzeniu gotówki przez lata, mimo posiadania rachunków bankowych, nie wystarczają. Warunek uprawdopodobnienia nie zostanie spełniony przez gołosłowne wskazywanie możliwości. Trzeba przedstawić dokumenty: wyciągi bankowe, umowy sprzedaży, potwierdzenia przelewów.

Problem tkwi w naturze gotówki – pieniądze trzymane w domu nie pozostawiają żadnego śladu. Nie ma wyciągów, przelewów, pokwitowań. Urząd skarbowy nie ma podstaw, by uwierzyć w zapewnienia o wieloletnich oszczędnościach. jeżeli przez dziesięć lat odkładałeś gotówkę i trzymałeś ją w szafie, musisz udowodnić skąd pochodziła ta gotówka przed odkładaniem. To zamknięte koło logiczne, z którego trudno się wyrwać.

Dwa i pół miliona kontroli rocznie – prawie wszystkie z nieprawidłowościami

W ubiegłym roku fiskus przeprowadził dwa miliony czterysta tysięcy czynności sprawdzających – o sto dziesięć tysięcy więcej niż rok wcześniej. Ta mniej sformalizowana forma kontroli okazuje się równie skuteczna w wykrywaniu nieujawnionych źródeł dochodu. Urzędnicy porównują wysokość wydatków z wartością zgromadzonego i opodatkowanego majątku.

Dane pokazują niepokojący obraz – w dziewięćdziesięciu ośmiu procentach zakończonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości. Oznacza to, iż niemal każda sprawdzana osoba miała problem z udokumentowaniem wydatków. Pierwsze wyroki sądów już zapadły, a ich konsekwencje dotyczą milionów Polaków dokonujących większych zakupów.

Skala zjawiska rośnie w tempie alarmującym. Urzędy skarbowe dysponują coraz lepszymi narzędziami do wykrywania rozbieżności między oficjalnymi dochodami a rzeczywistym standardem życia. Dzięki unijnej dyrektywie DAC7 fiskus otrzymał dostęp do danych transakcyjnych z platform internetowych. Airbnb, Allegro, OLX, Vinted, Booking – wszystkie te serwisy przekazują organom informacje o użytkownikach, którzy zarobili powyżej dwóch tysięcy euro.

Siedemdziesiąt pięć procent – ale tylko od nadwyżki

Kluczowe jest zrozumienie, iż sankcyjny podatek dotyczy wyłącznie nieudokumentowanej części wydatków. Fiskus nie wymierza podatku od całej wartości zakupu. Stawka siedemdziesiąt pięć procent odnosi się tylko do tej kwoty, której pochodzenia nie potrafisz wyjaśnić.

Przykład z praktyki – kupujesz mieszkanie za czterysta tysięcy złotych. Oficjalnie zarabiasz sto tysięcy rocznie i możesz udokumentować oszczędności z trzech lat, czyli trzysta tysięcy. Nieudokumentowana nadwyżka wynosi więc sto tysięcy złotych. Od tej kwoty zapłacisz siedemdziesiąt pięć tysięcy podatku, a nie trzysta tysięcy od całego zakupu.

Forma płatności nie ma znaczenia. Możesz zapłacić przelewem z konta, ale jeżeli środki na tym koncie pochodzą z niewyjaśnionego źródła, grozi ci taki sam podatek jak przy gotówce. Urząd skarbowy bada źródło pieniędzy, nie sposób ich przekazania. Przelew bankowy nie czyni automatycznie transakcji legalną w oczach fiskusa.

Stawka siedemdziesiąt pięć procent nie jest uznaniowa ani negocjowalna. To ustawowa sankcja określona w przepisach. jeżeli urząd uzna, iż istnieją nieujawnione źródła, zawsze stosuje dokładnie tę stawkę. Trybunał Konstytucyjny potwierdził, iż to nie kara, ale szczególnego rodzaju podatek. Nie ma możliwości negocjacji wysokości stawki ani automatycznego rozłożenia jej na raty.

Pożyczka od rodziny bez zgłoszenia to ryzykowna gra

Popularne finansowanie przez najbliższych może być bardzo ryzykowne. Od dwa tysiące szesnastego roku obowiązują specjalne zasady – pożyczki muszą być zawarte na piśmie i zgłoszone do urzędu skarbowego. Niezgłoszona pożyczka może zostać potraktowana jako nieujawnione źródło dochodu.

Portal rp.pl opisuje przypadek czytelnika, którego część pieniędzy pochodziła z niezgłoszonych do opodatkowania pożyczek od wujka i kuzyna. Urząd nakazał mu zapłacić od tej kwoty siedemdziesiąt pięć procent podatku. Ministerstwo Finansów w swoich wyjaśnieniach podkreśla, iż nie można karać podatników stawką sankcyjną tylko dlatego, iż nie zapłacili adekwatnego podatku od pożyczek rodzinnych. Jednak w praktyce wiele organów podatkowych widzi możliwość stosowania tej stawki, co potwierdzają kolejne wyroki sądów administracyjnych.

Umowa pożyczki musi spełniać konkretne wymogi formalne. Powinna zawierać kwotę, termin spłaty, ewentualne oprocentowanie oraz podpisy stron. Następnie trzeba zgłosić ją w urzędzie skarbowym dzięki formularza PCC-3 w ciągu czternastu dni od podpisania. Dopiero wtedy stanowi wiarygodne źródło środków w oczach fiskusa.

Kto znajduje się na celowniku kontrolerów

Do grupy podwyższonego ryzyka należą osoby dokonujące zakupów za gotówkę, gdy wartość przekracza ich oficjalne dochody. Według portalu Money.pl urząd fiskalny porównuje wysokość wydatków podatnika do wartości opodatkowanego majątku, jaki zgromadził. Szczególnie niebezpieczne są transakcje gotówkowe przekraczające równowartość piętnastu tysięcy euro. Z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy wynika, iż takie operacje muszą być zgłaszane, co może być sygnałem do wszczęcia kontroli.

Podejrzenia budzi sytuacja przedsiębiorców, którzy oficjalnie wykazują straty, ale prowadzą wystawny tryb życia. Kupują drogie samochody, nieruchomości, organizują kosztowne przyjęcia. Taka rozbieżność między deklarowanymi dochodami a wydatkami automatycznie wzbudza zainteresowanie fiskusa.

Do kategorii ryzyka należą również osoby dokonujące zakupu nieruchomości o znacznej wartości, inwestorzy giełdowi oraz ci, którzy w ogóle nie wykazują dochodów, a jednocześnie ponoszą znaczne wydatki. Każda z tych sytuacji może wywołać kontrolę. Nie trzeba być milionerem, żeby znaleźć się w centrum zainteresowania urzędu – wystarczy kupić samochód za trzydzieści tysięcy przy rocznym dochodzie dwadzieścia cztery tysiące.

Co to oznacza dla ciebie

Jeśli planujesz większy zakup, szczególnie za gotówkę, musisz przygotować się na ewentualną kontrolę. Bez odpowiednich dowodów zapłacisz choćby siedemdziesiąt pięć procent wartości nieudokumentowanych środków. To może oznaczać tysiące, a choćby dziesiątki tysięcy złotych dodatkowego obciążenia, którego nie uwzględniłeś w swoim budżecie.

Najważniejsze jest gromadzenie dokumentacji już teraz, zanim pojawią się problemy. Każdy większy wydatek powinien mieć jasne pokrycie w udokumentowanych przychodach. Nie wystarczy powiedzieć „miałem oszczędności” – musisz pokazać skąd pochodziły pieniądze, które odkładałeś. Zachowaj wszystkie wyciągi bankowe, szczególnie te pokazujące regularne wpłaty wynagrodzenia i odkładanie części na konto oszczędnościowe.

Przygotuj kompleksową dokumentację finansową. Najlepszą ochroną jest rzetelna dokumentacja wszystkich większych transakcji. Potwierdzeniem dla kontrolerów są wyciągi bankowe pokazujące przepływ środków, umowy kredytów, prawomocne orzeczenia spadkowe, potwierdzenia odszkodowań ubezpieczeniowych. Systematyczne archiwizowanie dokumentów finansowych może uratować cię przed sankcjami w przyszłości.

Legalizuj pożyczki od rodziny już w momencie ich zawarcia. Umowa musi być sporządzona na piśmie i zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu czternastu dni. Tylko wtedy stanowi wiarygodne źródło środków. Pożyczka przekazana gotówką bez dokumentów to dla fiskusa nieujawniony dochód, od którego nałoży siedemdziesiąt pięć procent podatku.

Jeśli sprzedajesz rzeczy w internecie, pamiętaj o obowiązku podatkowym. Platforma Vinted, OLX czy Allegro przekazuje dane do urzędu, gdy twoje zarobki przekroczą dwa tysiące euro rocznie. Lepiej rozliczyć się z fiskusem na bieżąco niż czekać na wezwanie z urzędu wraz z odsetkami za kilka lat wstecz.

W przypadku wszczęcia kontroli nie lekceważ sprawy. Postępowanie w sprawie nieujawnionych dochodów różni się od zwykłego – to ty musisz wykazać legalność swojego postępowania, a nie urząd udowodnić ci winę. Ciężar dowodu spoczywa na podatniku, co odwraca standardową zasadę domniemania niewinności. Brak współpracy lub ukrywanie informacji tylko pogarsza twoją pozycję i może skutkować dodatkowymi sankcjami.

Rozważ pomoc specjalisty przy większych transakcjach. W przypadku zakupu mieszkania, domu czy samochodu za ponad sto tysięcy złotych warto skonsultować się z doradcą podatkowym już na etapie planowania, nie czekając na kontrolę. Doradca pomoże przygotować odpowiednią dokumentację i uniknie pułapek, które mogą kosztować cię dziesiątki tysięcy złotych. Koszt konsultacji to zwykle kilkaset złotych, podczas gdy błąd może kosztować kilkadziesiąt tysięcy.