Napięta sytuacja w kraju. Państwowe służby działają bez przerwy

Rząd Donalda Tuska podjął historyczną decyzję o wprowadzeniu drugiego stopnia alarmowego BRAVO na terenie całego kraju, który będzie obowiązywał przez trzy miesiące letniego sezonu do końca sierpnia 2025 roku. Równocześnie wprowadzony został specjalistyczny stopień alarmowy BRAVO-CRP skoncentrowany na ochronie polskiej cyberprzestrzeni przed nasilającymi się atakami elektronicznymi. Te bezprecedensowe środki bezpieczeństwa stanowią bezpośrednią odpowiedź na eskalację działań hybrydowych prowadzonych przez Federację Rosyjską oraz Republikę Białorusi przeciwko Polsce i innym państwom członkowskim Unii Europejskiej oraz NATO.

Fot. Warszawa w Pigułce

Decyzja o wprowadzeniu podwyższonego poziomu zagrożenia terrorystycznego obejmuje okres charakteryzujący się najintensywniejszym życiem społecznym w roku, gdy miliony Polaków oraz turystów zagranicznych przemieszczają się po kraju, uczestnicząc w wydarzeniach kulturalnych, festiwalach muzycznych, imprezach sportowych oraz korzystając z oferty turystycznej nad polskim morzem i w górach. Władze uznały, iż właśnie ten okres wymaga szczególnego wzmocnienia środków bezpieczeństwa ze względu na zwiększone ryzyko przeprowadzenia ataków terrorystycznych w miejscach o dużej koncentracji ludności.

Prawne podstawy wprowadzonych zarządzeń opierają się na przepisach ustawy o działaniach antyterrorystycznych z 2016 roku, która przewiduje możliwość wprowadzania stopni alarmowych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Zarządzenia premiera mają zasięg ogólnokrajowy i dotyczą nie tylko terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale również polskiej infrastruktury energetycznej zlokalizowanej poza granicami kraju, co odzwierciedla transnarodowy charakter współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa oraz międzynarodowe powiązania polskiego systemu energetycznego.

Wprowadzenie stopnia alarmowego BRAVO przynosi wymierne zmiany w codziennym funkcjonowaniu polskich służb bezpieczeństwa oraz w sposobie zabezpieczania obiektów strategicznych na terenie całego kraju. Funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej oraz Żandarmerii Wojskowej otrzymali rozszerzone uprawnienia operacyjne, w tym prawo do noszenia broni długiej oraz kamizelek kuloodpornych podczas wykonywania służby w miejscach uznanych za potencjalne cele ataków terrorystycznych. Ta zmiana w wyposażeniu służb mundurowych ma na celu zwiększenie ich gotowości bojowej oraz umiejętności skutecznego reagowania na nagłe zagrożenia.

Mieszkańcy polskich miast oraz turyści przebywający na terenie kraju będą mogli obserwować znaczące wzmocnienie obecności służb bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej. Zwiększona liczba patroli policyjnych oraz innych służb mundurowych ma służyć dwóm głównym celom – odstraszaniu potencjalnych sprawców zamachów terrorystycznych poprzez demonstrację gotowości państwa do obrony oraz budowaniu poczucia bezpieczeństwa wśród obywateli poprzez widoczną obecność profesjonalnie przygotowanych funkcjonariuszy.

Służby bezpieczeństwa otrzymały znacznie rozszerzone uprawnienia do przeprowadzania kontroli bezpieczeństwa w miejscach charakteryzujących się dużymi skupiskami ludzkimi oraz w obiektach użyteczności publicznej. W praktyce oznacza to intensyfikację działań kontrolnych w galeriach handlowych, supermarketach, dworcach kolejowych oraz autobusowych, portach lotniczych, stadionach sportowych, halach widowiskowych, teatrach, kinach oraz innych miejscach regularnie gromadzących znaczną liczbę osób. Dodatkowe kontrole będą obejmować również systematyczne sprawdzanie pojazdów, osób oraz budynków publicznych w rejonach geograficznych uznanych przez służby za szczególnie narażone na różnego rodzaju zagrożenia bezpieczeństwa.

Wzmocnienie systemów zabezpieczeń komunikacji publicznej stanowi najważniejszy element wprowadzonego systemu ochrony. Autobusy komunikacji miejskiej, tramwaje, pociągi regionalne oraz dalekobieżne, a także metro w Warszawie będą objęte znacząco zwiększonym nadzorem ze strony służb bezpieczeństwa. Pasażerowie mogą spodziewać się obecności dodatkowych patroli w pojazdach komunikacji publicznej oraz na przystankach, dworcach i stacjach metra. Podobne wzmocnienie zabezpieczeń zostanie wprowadzone w obiektach państwowych, instytucjach rządowych, urzędach administracji centralnej oraz lokalnej, a także w infrastrukturze krytycznej kraju, która otrzyma dodatkowe zabezpieczenia mające chronić przed potencjalnymi aktami sabotażu, atakami terrorystycznymi lub innymi formami działań dywersyjnych.

Sektor edukacyjny na wszystkich poziomach kształcenia został objęty szczególnymi ograniczeniami mającymi na celu zapewnienie bezpieczeństwa dzieci, młodzieży oraz personelu placówek oświatowych. Przedszkola publiczne oraz prywatne, szkoły podstawowe, gimnazja, licea, technika, szkoły zawodowe oraz uczelnie wyższe otrzymały jednoznaczne zalecenia dotyczące wprowadzenia zakazu wstępu dla osób postronnych niebędących uczniami, studentami, pracownikami tych instytucji lub ich rodzicami mającymi uzasadnione powody pobytu na terenie placówki. Decyzja ta ma na celu stworzenie kontrolowanego środowiska edukacyjnego oraz ograniczenie ryzyka infiltracji przez osoby mogące stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa najmłodszych obywateli.

Zarządcy oraz administratorzy obiektów użyteczności publicznej otrzymali szczegółowe zobowiązania dotyczące prowadzenia wzmożonej kontroli dostępu oraz wdrożenia zaostrzonych procedur bezpieczeństwa w zarządzanych przez siebie obiektach. Personel odpowiedzialny za zabezpieczenia antyterrorystyczne we wszystkich instytucjach publicznych oraz obiektach strategicznych musi pozostawać w trybie podwyższonej gotowości operacyjnej przez całą dobę, zachowując pełną zdolność do natychmiastowej reakcji na pojawiające się potencjalne zagrożenia. Pracownicy instytucji publicznych na wszystkich szczeblach zostali oficjalnie poinformowani o charakterze możliwych zagrożeń oraz otrzymali szczegółowe instrukcje dotyczące zachowania szczególnej czujności podczas wykonywania swoich codziennych obowiązków zawodowych.

Wprowadzenie stopnia alarmowego BRAVO-CRP koncentruje się na kompleksowej ochronie polskiej cyberprzestrzeni przed systematycznie intensyfikującymi się atakami cybernetycznymi pochodzącymi z terytoriów Federacji Rosyjskiej oraz Republiki Białorusi. Te skoordynowane cybernetyczne działania wrogie stanowią w tej chwili jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania kluczowych systemów informatycznych państwa polskiego, infrastruktury krytycznej kraju oraz szerokiego spektrum usług publicznych świadczonych obywatelom w formie elektronicznej przez różne instytucje administracji publicznej.

Polskie systemy teleinformatyczne obsługujące funkcjonowanie państwa wymagają w tej chwili wprowadzenia znacznie podwyższonego poziomu ochrony cybernetycznej ze względu na rosnące zaawansowanie technologiczne oraz wyrafinowanie metod ataków stosowanych przez podmioty działające na zlecenie obcych służb wywiadowczych. Współczesne cyberataki charakteryzują się wysokim stopniem profesjonalizacji, wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi informatycznych oraz zdolnością do długotrwałego ukrywania swojej obecności w zaatakowanych systemach, co czyni je szczególnie niebezpiecznymi dla bezpieczeństwa narodowego.

Wszystkie organy administracji publicznej funkcjonujące na szczeblu centralnym, regionalnym oraz lokalnym, a także operatorzy infrastruktury krytycznej kraju zostali zobowiązani do natychmiastowego wprowadzenia całodobowego monitorowania swoich systemów teleinformatycznych z wykorzystaniem najnowocześniejszych dostępnych narzędzi wykrywania zagrożeń cybernetycznych oraz analiz ruchu sieciowego. Prowadzone są w tej chwili ciągłe kontrole bezpieczeństwa mające na celu wczesną identyfikację prób nieautoryzowanego naruszenia bezpieczeństwa komunikacji elektronicznej, wykrywanie prób włamań do systemów informatycznych oraz innych zaawansowanych form cyberataków wymierzonych w polską infrastrukturę cyfrową.

Administratorzy systemów informatycznych kluczowych dla sprawnego funkcjonowania państwa oraz świadczenia usług publicznych wprowadzili w swoich instytucjach całodobowe dyżury wysoko wykwalifikowanych specjalistów od cyberbezpieczeństwa, którzy pozostają w trybie stałej gotowości operacyjnej do natychmiastowego reagowania na wszelkie incydenty bezpieczeństwa cybernetycznego. Te zespoły specjalistów są wyposażone w zaawansowane narzędzia analityczne oraz procedury reagowania kryzysowego, które umożliwiają szybką identyfikację, zawężenie oraz neutralizację cyberataków zanim zdążą one wyrządzić poważne szkody w infrastrukturze informatycznej.

Szczególnej kontroli oraz wzmożonemu monitorowaniu podlega w tej chwili ciągła dostępność oraz stabilność funkcjonowania usług elektronicznych świadczonych przez instytucje publiczne dla obywateli oraz przedsiębiorców, ponieważ ataki typu odmowa usługi, ataki na serwery oraz inne wyrafinowane formy cyberzagrożeń mogą prowadzić do poważnych zakłóceń w funkcjonowaniu systemów informatycznych obsługujących codzienne potrzeby milionów Polaków. Władze zwracają szczególną uwagę na ochronę systemów płatności elektronicznych, które umożliwiają realizację transakcji finansowych, zabezpieczenie rozległych baz danych zawierających wrażliwe informacje osobowe obywateli oraz ochronę strategicznej infrastruktury telekomunikacyjnej, która stanowi podstawę funkcjonowania nowoczesnego państwa cyfrowego.

Decyzja o wprowadzeniu stopni alarmowych stanowi przemyślaną oraz proporcjonalną reakcję polskiego rządu na dynamicznie zmieniającą się sytuację geopolityczną w strategicznie ważnym regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz systematycznie nasilające się działania o charakterze ataków hybrydowych prowadzonych przez Federację Rosyjską oraz Republikę Białorusi przeciwko Polsce oraz innym krajom członkowskim NATO i Unii Europejskiej. Te wielowymiarowe działania hybrydowe obejmują szerokie spektrum aktywności agresywnych wykraczających znacznie poza ramy tradycyjnych konfliktów zbrojnych, włączając w to zaawansowane cyberataki na infrastrukturę krytyczną, systematyczne kampanie dezinformacyjne prowadzone w mediach społecznościowych, fizyczny sabotaż obiektów strategicznych oraz inne wyrafinowane formy niekonwencjonalnych działań wymierzonych w stabilność demokratycznych społeczeństw.

Wprowadzony stopień alarmowy BRAVO ma charakter przede wszystkim prewencyjny oraz odstraszający i jest wprowadzany zgodnie z obowiązującymi w Polsce szczegółowymi procedurami antyterrorystycznymi w sytuacji obiektywnie zwiększonego oraz przewidywalnego ryzyka wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym, przy czym konkretny cel oraz moment potencjalnego ataku nie zostały jeszcze precyzyjnie zidentyfikowane przez polskie służby wywiadowcze oraz antyterrorystyczne. Stopień BRAVO stanowi drugi poziom w obowiązującej w Polsce czterostopniowej skali stopni alarmowych, co oznacza iż kompetentne władze bezpieczeństwa oceniają obecny poziom zagrożenia jako poważny oraz wymagający intensywnych działań prewencyjnych, choć nie osiągający jeszcze maksymalnego poziomu krytycznego.

Strategiczna decyzja premiera uwzględnia również daleko idące konsekwencje trwającego od lutego 2022 roku konfliktu zbrojnego między Federacją Rosyjską a Ukrainą, który wywiera bezpośredni wpływ na ogólną sytuację bezpieczeństwa w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz generuje dodatkowe, wcześniej nieprzewidywane zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Konflikt ukraiński prowokuje nie tylko bezpośrednie zagrożenia o charakterze militarnym związane z bliskością działań wojennych, ale również intensyfikuje działania dywersyjne, akcje sabotażowe oraz systematyczne próby destabilizacji społecznej oraz politycznej społeczeństw państw aktywnie wspierających Ukrainę w jej heroicznej obronie przed rosyjską agresją imperialną.

Rząd polski w swoich oficjalnych komunikatach podkreśla, iż długoterminowa skuteczność całego systemu działań antyterrorystycznych oraz ochrony bezpieczeństwa narodowego zależy w równej mierze od profesjonalizmu oraz zaangażowania wyspecjalizowanych służb bezpieczeństwa, sprawnie funkcjonującej administracji publicznej na wszystkich szczeblach, a także od świadomej oraz aktywnej postawy obywatelskiej Polaków, którzy stanowią niezwykle istotny oraz nie do zastąpienia element całościowego systemu bezpieczeństwa państwa. Mieszkańcy Polski otrzymali szczegółowe rekomendacje rządowe dotyczące konieczności zwracania szczególnej uwagi na nietypowe sytuacje oraz potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa, które mogą zostać zaobserwowane podczas codziennego życia w różnych miejscach publicznych.

Do kategorii sytuacji uznawanych przez służby bezpieczeństwa za wymagające natychmiastowej uwagi oraz potencjalnego zgłoszenia odpowiednim organom zaliczają się nietypowo oraz podejrzanie zachowujące się osoby, które mogą prowadzić systematyczne rozpoznanie obiektów o znaczeniu strategicznym, dokumentować układy budynków rządowych lub podejmować uporczywe próby uzyskania nieautoryzowanego dostępu do miejsc objętych szczególną ochroną. Mieszkańcy powinni zwracać uwagę na przedmioty oraz paczki pozostawione bez wyraźnej opieki w miejscach publicznych charakteryzujących się dużym ruchem pieszych, szczególnie w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów użyteczności publicznej, przy środkach komunikacji publicznej oraz w miejscach regularnych zgromadzeń społecznych. Podejrzane mogą być również pojazdy zaparkowane w nietypowych lokalizacjach, szczególnie w pobliżu obiektów strategicznych lub w miejscach gdzie realizowane są wydarzenia społeczne, kulturalne lub sportowe gromadzące większe grupy ludzi.

W przypadku zauważenia jakichkolwiek sytuacji budzących uzasadnione wątpliwości lub niepokój obywatele zostali oficjalnie poproszeni przez władze o niezwłoczne powiadomienie odpowiednich służb bezpieczeństwa poprzez wykorzystanie standardowych numerów alarmowych dostępnych przez całą dobę lub poprzez bezpośredni kontakt osobisty z najbliższym posterunkiem policji. Szybka oraz świadoma reakcja społeczeństwa na potencjalne zagrożenia może w sposób decydujący przyczynić się do skutecznego zapobieżenia realizacji zamierzeń terrorystycznych oraz zapewnienia ochrony bezpieczeństwa osobistego innych obywateli przebywających w przestrzeni publicznej.

Wprowadzone na okres letnich miesięcy stopnie alarmowe stanowią jednoznaczny sygnał dla wszystkich służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne oraz zewnętrzne państwa polskiego, a także dla całej administracji publicznej do zachowania szczególnej czujności operacyjnej oraz pełnej gotowości do działania w okresie charakteryzującym się najintensywniejszym ruchem turystycznym w roku. Letni sezon turystyczny tradycyjnie charakteryzuje się niezwykle intensywnym przemieszczaniem się ludności, licznymi wydarzeniami kulturalnymi, festiwalami muzycznymi, imprezami sportowymi oraz różnorodnymi wydarzeniami społecznymi, co może stwarzać dodatkowe oraz specyficzne wyzwania operacyjne dla służb bezpieczeństwa odpowiedzialnych za ochronę porządku publicznego.

Strategicznym celem wprowadzonych kompleksowych środków bezpieczeństwa jest zapewnienie skutecznej ochrony przed bezpośrednimi zagrożeniami terrorystycznymi oraz wyraźna demonstracja gotowości oraz determinacji polskiego państwa do zdecydowanego reagowania na wszelkie próby destabilizacji wewnętrznej oraz zewnętrznej. Poprzez systematyczne wzmacnianie kluczowych elementów krajowego systemu bezpieczeństwa narodowego Polska dąży do skutecznego odstraszenia potencjalnych zagrożeń oraz zapewnienia wszystkim obywatelom trwałego poczucia stabilności oraz bezpieczeństwa osobistego w okresie nasilonych napięć geopolitycznych w regionie.

Wprowadzone przez rząd procedury bezpieczeństwa będą podlegać systematycznej oraz bieżącej ocenie skuteczności oraz ewentualnym modyfikacjom w zależności od dynamicznego rozwoju sytuacji międzynarodowej oraz pojawiania się nowych kategorii zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego. Polskie służby bezpieczeństwa pozostają w stałym oraz intensywnym kontakcie roboczym z partnerami zagranicznymi w ramach struktur NATO oraz Unii Europejskiej, systematycznie wymieniając krytyczne informacje dotyczące potencjalnych zagrożeń oraz aktywnie koordynując wielostronne działania mające na celu zapewnienie ochrony wspólnego bezpieczeństwa wszystkich państw demokratycznych regionu przed rosnącymi zagrożeniami hybrydowymi.