Pod koniec zeszłego roku firma Meta, właściciel Facebooka, prognozowała, iż choćby około 10% jej rocznych przychodów – czyli blisko 16 miliardów dolarów – pochodzi z reklam promujących oszustwa i nielegalne produkty.
Nieujawnione dotąd materiały, do których dotarła agencja Reuters, pokazują, iż przez co najmniej trzy lata koncern nie potrafił skutecznie identyfikować i powstrzymać lawiny kampanii reklamowych narażających miliardy użytkowników Facebooka, Instagrama i WhatsAppa na oszustwa inwestycyjne, hazardowe, handlowe czy medyczne.
Z dokumentu z grudnia 2024 roku wynika, iż codziennie użytkownikom wyświetlanych jest około 15 miliardów reklam określanych jako „wysokiego ryzyka” – czyli takich, które wykazują cechy oszustwa. Inny raport z tego samego okresu szacuje roczne zyski z takich kampanii na blisko 7 miliardów dolarów.
Znaczna część tych reklam pochodziła od podejrzanych reklamodawców, oznaczanych przez systemy ostrzegawcze Meta. Firma jednak blokuje konta tylko wtedy, gdy jej algorytmy są w co najmniej 95% pewne, iż dochodzi do oszustwa.
Gdy pewność jest mniejsza, ale ryzyko przez cały czas wysokie, Meta zamiast blokady nakłada wyższe stawki reklamowe – jako formę finansowej kary.
Dokumenty wskazują również, iż użytkownicy klikający w fałszywe reklamy częściej widzą kolejne tego typu treści, ponieważ system rekomendacji dopasowuje reklamy do ich aktywności.
Według analiz Meta codziennie pokazuje około 15 miliardów fałszywych reklam. Na zrzutach ekranu widać przykłady treści usuniętych po interwencji Reutersa, w tym reklamę podszywającą się pod markę McCormick, którą firma potwierdziła jako fałszywą.
Wewnętrzne raporty Meta, przygotowane od 2021 roku przez działy finansowe, bezpieczeństwa i inżynierii, ujawniają skalę nadużyć oraz niechęć firmy do działań mogących pogorszyć wyniki finansowe.
Eksperci zwracają uwagę, iż zarabianie przez Meta na reklamach z wątpliwych źródeł pokazuje brak nadzoru nad rynkiem reklam internetowych.
„Skoro bankom nie wolno zarabiać na oszustwach, podobne zasady powinny obowiązywać branżę technologiczną” – powiedział były inspektor bezpieczeństwa Meta, Sandeep Abraham.
Rzecznik Meta, Andy Stone, stwierdził, iż ujawnione dane „przedstawiają wybiórczy i zniekształcony obraz walki firmy z oszustwami”.
Dodał, iż szacunki mówiące o 10,1% przychodów z nielegalnych reklam są „zawyżone i nieprecyzyjne”, bo obejmują również kampanie zgodne z prawem. Nie ujawnił jednak zaktualizowanych danych.
Stone zaznaczył, iż analiza miała ocenić skuteczność inwestycji w poprawę bezpieczeństwa, a sama firma „zdecydowanie zwalcza oszustwa”, ponieważ „ani użytkownicy, ani uczciwi reklamodawcy nie chcą takich treści”.
Według niego, w ciągu ostatnich 18 miesięcy liczba zgłoszeń o fałszywych reklamach spadła o 58%, a tylko w 2025 roku usunięto ponad 134 miliony naruszających zasady materiałów.
Niektóre raporty sugerują, iż Meta planuje dalsze ograniczanie liczby oszukańczych reklam – choćby o połowę na wybranych rynkach do 2025 roku.
W innych notatkach kierownictwo chwaliło pracowników za sukcesy w tej dziedzinie, choć jednocześnie badania pokazują, iż platformy Meta są głównym narzędziem globalnych oszustw.
Według raportu z maja 2025 roku około jedna trzecia udanych oszustw w USA była powiązana z produktami Meta, a inne dokumenty wskazują, iż konkurencja – jak Google – radzi sobie lepiej.
Presja ze strony regulatorów rośnie. Amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd prowadzi dochodzenie w sprawie oszustw finansowych na platformach Meta, a brytyjski urząd stwierdził, iż w 2023 roku odpowiadały one za 54% strat wynikających z oszustw płatniczych.
Meta przyznała w sprawozdaniach, iż walka z nielegalnymi reklamami „obniża przychody” i może „negatywnie wpływać na wyniki finansowe”.
W tym samym czasie firma inwestuje rekordowe 72 miliardy dolarów w rozwój sztucznej inteligencji i infrastruktury, co Mark Zuckerberg uzasadnia dochodami z reklam.
W dokumentach Meta analizuje także ryzyko kar finansowych za brak skutecznej ochrony użytkowników. Obawia się, iż spadek dochodów z nielegalnych reklam mógłby uderzyć w prognozy finansowe.
W październiku 2024 roku kierownictwo zaproponowało Markowi Zuckerbergowi strategię „umiarkowanej walki z oszustwami”, zakładającą koncentrację na krajach o najwyższym ryzyku interwencji urzędów.
Do końca 2025 roku Meta chce obniżyć udział przychodów z nielegalnych źródeł z 10,1% do 7,3%, a następnie do 6% w 2026 i 5,8% w 2027 roku.
English (US) · 
Polish (PL) · 
Russian (RU) ·