Dąbrowskie górnictwo węglowe pod okupacją: historia pełna wyzwań

• Powrót do trudnych czasów okupacji w Dąbrowie Górniczej
• Sabotaż w imię wolności
• Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej

Powrót do trudnych czasów okupacji w Dąbrowie Górniczej

Okupacja niemiecka w Dąbrowie Górniczej była czasem ogromnych cierpień dla lokalnej ludności. Po wkroczeniu niemieckich wojsk 4 września 1939 roku, życie w mieście diametralnie się zmieniło. Wraz z zajęciem Zagłębia Dąbrowskiego, mieszkańcy musieli zmierzyć się z represjami, a także brutalnym wyzyskiem w przemyśle węglowym. Z dniem 9 października 1939 roku Dąbrowa Górnicza znalazła się w obszarze III Rzeszy, co oznaczało dla górników ciężkie warunki pracy oraz znaczne ograniczenia w codziennym życiu.

Kopalnia „Paryż” stała się jednym z pierwszych zakładów, które zostały zajęte przez Niemców. Już 9 września 1939 roku rozpoczęto tam działalność, a w kolejnych miesiącach okupanci przejęli inne kopalnie, takie jak „Koszelew”, „Mars” i „Flora”. W obliczu rosnących potrzeb frontu, wydobycie węgla w Dąbrowie Górniczej wzrosło znacznie, a do pracy zatrudniano choćby kobiety i dzieci, co przyczyniło się do pogorszenia warunków pracy w tych zakładach.

Sabotaż w imię wolności

W odpowiedzi na brutalność okupacji oraz niskie wynagrodzenia, w Dąbrowie zaczęły działać grupy sabotażowe. Od 1940 roku, po wybuchu strajku w kopalni „Flora”, górnicy podejmowali różnorodne działania mające na celu osłabienie produkcji węgla, który zasilał machinę wojenną Niemiec. „Górnicy m. in. gromadzili materiały wybuchowe, zacierali maszyny piaskiem, uszkadzali maszyny i urządzenia, zrywali liny wyciągowe, powodując częste awarie.”

Nasilenie tych działań nie umknęło uwadze niemieckich władz, które w reakcji na akty sabotażu przeprowadzały represje, aresztując setki pracowników. W wyniku tych działań wielu górników trafiło do obozów, a ich losy były często tragiczne. Na przykład, z kopalni „Paryż” aresztowano co najmniej 118 pracowników, a większość z nich zginęła w Oświęcimiu.

Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej

27 stycznia 1970 roku, w Dąbrowie Górniczej, odsłonięto pomnik oraz tablicę upamiętniającą górników z kopalni „Paryż” zamordowanych w Auschwitz. Teraz, po ponad pięćdziesięciu latach, miasto ponownie odda hołd tym, którzy stracili życie w wyniku brutalnej okupacji. Nowa lokalizacja tablicy przy ulicy S. Moniuszki ma na celu zwiększenie jej widoczności i umożliwienie większej liczbie osób uczczenia pamięci ofiar.

Warto również wspomnieć, iż w Dąbrowie Górniczej odbywa się wiele inicjatyw mających na celu przypomnienie o tragicznych losach górników. Tablica na placu przy kościele pw. św. Barbary w Koszelewie, która upamiętnia 13 pracowników warsztatów głównych kopalni „Paryż”, również przypomina mieszkańcom o trudnych czasach, które miały miejsce na tych terenach.