Czy psychodeliki mogą uczynić Cię bardziej moralnym człowiekiem? [Nowe badania 2025]

Czy możliwe jest, iż po zażyciu psychodelików stajesz się bardziej empatyczny, troszczysz się o innych ludzi, zwierzęta czy choćby środowisko naturalne? Najnowsze badania opublikowane w Journal of Psychoactive Drugs sugerują, iż tak – osoby, które doświadczyły głębokich przeżyć psychodelicznych, wykazują wyższy poziom moralnej ekspansywności, czyli gotowości do rozszerzenia współczucia i troski na coraz szersze kręgi istnienia. Co ciekawe, wzrost ten jest szczególnie silny u osób, które podczas „tripu” przeżyły rozpad ego lub intensywne doświadczenia mistyczne.

Czym są psychodeliki i jak działają na umysł?

Psychodeliki to substancje psychoaktywne, które zmieniają postrzeganie rzeczywistości, emocje i sposób myślenia. Do najczęściej stosowanych należą:

• LSD (kwas lizergowy)
• Psylocybina (zawarta w tzw. „magicznych grzybach”)
• DMT (aktywny składnik ayahuaski)

Podczas działania tych substancji dochodzi do intensywnych zmian w świadomości, często określanych jako doświadczenia duchowe, mistyczne lub „transcendentalne”. Użytkownicy opisują uczucia jedności ze wszechświatem, całkowite rozpuszczenie granic własnego „ja” (rozpad ego) oraz głęboką miłość i empatię.

Nowe badanie: Związek między psychodelikami a moralną ekspansywnością

Co to jest moralna ekspansywność? To pojęcie opisuje, jak szeroki krąg istot uznajemy za godne naszej troski moralnej. Przykładowo – niektórzy ograniczają współczucie do najbliższej rodziny, inni rozszerzają je na całą ludzkość, zwierzęta, a choćby ekosystemy.

Jak wyglądało badanie?

• Uczestnicy: 201 dorosłych, którzy zażyli co najmniej jedną klasyczną substancję psychodeliczną (LSD, psylocybina, DMT, meskalina) w ciągu ostatnich 10 lat.
• Metoda: internetowa ankieta z oceną doświadczeń psychodelicznych oraz skalą moralnej ekspansywności – zarówno przed, jak i po ich „najbardziej znaczącym tripie”.

Co się okazało?

U większości uczestników poziom moralnej ekspansywności wzrósł po doświadczeniu psychodelicznym.
Im silniejsze emocje duchowe, rozpad ego i poczucie jedności – tym większy wzrost.
Uczestnicy wykazywali większe współczucie wobec obcych ludzi, zwierząt i środowiska.

Jak podsumowują autorzy badania, „znaczące doświadczenia psychodeliczne mogą prowadzić do pozytywnych zmian w zakresie moralnego myślenia”.

Dlaczego psychodeliki mogą zmieniać postrzeganie moralności?

Podczas głębokiego „tripu”, wiele osób doświadcza uczucia jedności z całą ludzkością, naturą, a choćby wszechświatem. W takich stanach dochodzi do silnych emocji:

• wdzięczności,
• miłości uniwersalnej,
• współczucia,
• zrozumienia i akceptacji.

Te emocje mogą być na tyle intensywne, iż przeformatowują nasze poglądy moralne – zmieniają sposób, w jaki postrzegamy relacje z innymi istotami.

Rozpad ego: kiedy znika „ja”, pojawia się „my”

Śmierć ego (ang. ego dissolution) to uczucie zaniku granic między sobą a światem zewnętrznym. Gdy „ja” się rozpływa, łatwiej uznać, iż inni ludzie czy zwierzęta są tak samo ważni jak my sami. To stan, który może otworzyć drogę do głębokiej, trwałej zmiany etycznej.

Ograniczenia badania – o czym należy pamiętać?

Uczestnicy porównywali swój obecny poziom moralnej ekspansywności z tym sprzed lat, opierając się wyłącznie na własnej pamięci. A ta, jak wiadomo, bywa zawodna – mógł wystąpić tzw. efekt recall bias.

Choć wyniki są ciekawe, nie dowodzą, iż psychodeliki powodują wzrost moralności. To korelacja – może się okazać, iż osoby bardziej otwarte moralnie i tak chętniej sięgają po psychodeliki.

Co oznacza to dla przyszłości psychodelików i terapii?

Psychodeliki coraz częściej bada się jako potencjalne narzędzia w leczeniu depresji, lęku i PTSD. Badanie moralnej ekspansywności może wskazywać na jeszcze jeden kierunek:

Być może w przyszłości niektóre formy terapii będą miały na celu nie tylko leczenie, ale i pogłębianie więzi międzyludzkich, troski o przyrodę i rozwój etyczny.

Podsumowanie: Psychodeliki a moralność – więcej pytań niż odpowiedzi?

• Psychodeliczne przeżycia mogą zwiększać zakres naszej empatii i troski moralnej.
• Doświadczenia mistyczne i rozpad ego grają tu kluczową rolę.
• Potrzeba więcej badań – szczególnie eksperymentalnych – by mówić o przyczynowości.

Na razie jednak – wyniki są obiecujące. I stawiają ważne pytania: czy „lepszy człowiek” to możliwy efekt uboczny psychodelików?