Czy Jasło się wyludnia? Fakty, liczby i pytania, które warto sobie zadać

2 godzin temu

Jeszcze w połowie lat dziewięćdziesiątych Jasło tętniło życiem. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego^[1], w 1995 roku liczba mieszkańców wynosiła 38 975 osób. Dwadzieścia lat później, w 2015 roku – już tylko 35 465, a na koniec 2023 roku populacja miasta spadła do 32 727 mieszkańców^[3].

To oznacza spadek o ponad sześć tysięcy osób w ciągu trzech dekad – niemal siedemnaście procent mieszkańców. Zmiana, której nie da się nie zauważyć, bo za każdą liczbą kryje się czyjaś decyzja o wyjeździe, o studiach w Krakowie, pracy w Niemczech czy po prostu o szukaniu lepszego miejsca do życia.

2021: rok, w którym Jasło „straciło” całe osiedle

Dane z raportu Urzędu Miasta Jasła^[2] pokazują, iż tylko w jednym roku – między 2020 a 2021 – liczba mieszkańców spadła o ponad 600 osób (z 34 021 do 33 381). To tak, jakby w ciągu dwunastu miesięcy zniknęło z mapy miasta jedno średnie osiedle.

Według danych GUS^[1], w kolejnych latach trend wciąż się utrzymywał – w 2022 roku liczba ludności wyniosła 32 939, a w 2023 roku – 32 727 mieszkańców^[3].

Dlaczego Jasło się wyludnia?

Nie ma jednej odpowiedzi. Część mieszkańców wyjeżdża z przyczyn ekonomicznych – w poszukiwaniu pracy, wyższych zarobków i lepszych perspektyw. Ale nie tylko o gospodarkę tu chodzi. Dane GUS^[1] pokazują, iż w Jaśle od lat notowany jest ujemny przyrost naturalny – więcej zgonów niż urodzeń – oraz ujemne saldo migracji wewnętrznych. Coraz większy odsetek ludności stanowią osoby starsze: na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada już blisko 50 osób w wieku poprodukcyjnym.

To oznacza rosnące obciążenie dla lokalnej gospodarki i systemu usług publicznych – od opieki zdrowotnej po transport. Szkoły mają coraz mniej uczniów, część sklepów znika, a niektóre budynki stoją puste. Ale z drugiej strony, te zmiany mogą być szansą – mniejsze miasto może stać się spokojniejsze, bardziej zielone i przyjazne do życia, jeżeli mądrze wykorzysta swoje zasoby.

Czy można zatrzymać ten trend?

Coraz częściej pojawia się pytanie, jak zachęcić ludzi do pozostania w takich miastach jak Jasło. Czy potrzebne są nowe inwestycje, lepsze szkoły, więcej mieszkań komunalnych? A może – jak sugerują niektórzy – warto pomyśleć o rozwiązaniach bardziej kontrowersyjnych, takich jak reaktywacja pomysłu „bykowego” – dawnego podatku dla osób, które długo zwlekają z decyzją o założeniu rodziny?

To oczywiście symboliczna propozycja, ale prowokuje do refleksji: jak daleko jesteśmy gotowi się posunąć, by zatrzymać spadek liczby mieszkańców? I czy zamiast karania lepiej byłoby nagradzać – tych, którzy wracają, zakładają tu biznesy i rodziny?