Zwolnienie lekarskie? Nie licz na spokój. Oto kto może cię odwiedzić

Zwolnienie lekarskie to czas, który powinien służyć regeneracji i powrotowi do zdrowia. Coraz częściej jednak budzi zainteresowanie nie tylko lekarzy, ale także instytucji i pracodawców. Kto i kiedy może sprawdzić, jak pracownik wykorzystuje ten okres?

Fot. Warszawa w Pigułce

Nie tylko ZUS. Kto może skontrolować twoje L4?

W pierwszym kwartale 2025 roku w samym województwie pomorskim przeprowadzono ponad 2,5 tysiąca kontroli pracowników przebywających na zwolnieniu lekarskim. W co dziesiątym przypadku prawo do zasiłku zostało cofnięte. Kto ma prawo sprawdzić, jak chorujesz?

Nie każdy odpoczywa tak, jak powinien

Zwolnienie lekarskie to nie urlop. Pracownik przebywający na L4 powinien stosować się do zaleceń lekarza i powstrzymać się od aktywności, które mogą podważyć zasadność jego niezdolności do pracy. Mimo to wciąż zdarzają się przypadki nadużyć. Praca „na czarno”, remonty, podróże, ukrywanie adresu – to tylko niektóre z zachowań, które mogą skutkować utratą prawa do zasiłku.

Zgodnie z przepisami, jeżeli zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem, ubezpieczony traci prawo do świadczenia za cały okres nieobecności. Co więcej, wypłacone środki mogą zostać przez ZUS odzyskane wraz z odsetkami. W skrajnych przypadkach może dojść również do zwolnienia dyscyplinarnego.

Nie tylko ZUS może zapukać do drzwi

Wiele osób sądzi, iż kontrole zwolnień przeprowadza wyłącznie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To błąd. Uprawnienia do sprawdzania schematy wykorzystania L4 mają również pracodawcy – i coraz częściej z nich korzystają.

Jeśli firma zatrudnia powyżej 20 osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego, sama może przeprowadzić kontrolę swoich pracowników przebywających na zwolnieniu. Z kolei w mniejszych przedsiębiorstwach (do 20 zgłoszonych osób) zadanie to przejmuje ZUS.

Oprócz tego, ZUS ma prawo do weryfikowania wszystkich przypadków, w których wypłaca zasiłek chorobowy, opiekuńczy lub rehabilitacyjny. Szczególną uwagę kontrolerzy zwracają na krótkie, częste L4 oraz sytuacje, gdy zwolnienia wystawiane są przez wielu różnych lekarzy.

Elektroniczne L4 pod lupą

Dzięki platformie PUE ZUS pracodawcy mają dziś niemal natychmiastowy dostęp do informacji o wystawionych zwolnieniach. To znacznie ułatwia decyzję o wszczęciu kontroli i skraca czas reakcji.