ZUS wzywa do zwrotu 13. emerytury. Te osoby będą musiały ją oddać

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął 1 kwietnia 2025 roku wypłaty trzynastej emerytury. Dodatkowe świadczenie trafiło już na konta milionów uprawnionych osób. Jednak nie wszyscy, którzy otrzymali „trzynastkę”, będą mogli się nią długo pocieszyć. Niektórzy emeryci i renciści mogą niebawem otrzymać nieprzyjemną niespodziankę w postaci wezwania do zwrotu wypłaconych środków.

Fot. Shutterstock

Wysokość trzynastej emerytury w 2025 roku

W tym roku trzynasta emerytura wynosi 1780,96 złotych brutto. Po odliczeniu podatku i składki zdrowotnej seniorzy otrzymują około 1620 złotych na rękę. Dla wielu emerytów, szczególnie pobierających najniższe świadczenia, jest to znaczące wsparcie finansowe, które pomaga pokryć rosnące koszty życia i zakupu leków.

Trzynasta emerytura wypłacana jest automatycznie, bez konieczności składania wniosków. ZUS realizuje wypłaty wraz z podstawowym świadczeniem emerytalno-rentowym w standardowym terminie płatności.

Kto ma prawo do trzynastej emerytury?

Dodatkowe roczne świadczenie przysługuje osobom, które na dzień 31 marca 2025 roku miały prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych wypłacanych przez ZUS, KRUS lub inny organ emerytalno-rentowy. Katalog uprawnionych jest szeroki i obejmuje emerytów, rencistów, osoby na świadczeniach przedemerytalnych, a także pobierających renty socjalne, szkoleniowe czy nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. Trzynasta emerytura przysługuje również osobom otrzymującym rodzicielskie świadczenia uzupełniające (tzw. mama 4+) oraz świadczenia dla cywilnych ofiar działań wojennych.

Kiedy ZUS może zażądać zwrotu trzynastej emerytury?

Istnieją sytuacje, w których ZUS może zażądać zwrotu wypłaconego świadczenia. Najczęściej dotyczy to osób, które na dzień 31 marca 2025 roku miały zawieszone prawo do swojego podstawowego świadczenia. Główną przyczyną zawieszenia jest przekroczenie limitów dochodowych przez osoby, które pobierają wcześniejszą emeryturę i jednocześnie pracują zarobkowo.

W 2025 roku limit dochodowy wynosi 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, co przekłada się na kwotę około 9800 złotych brutto miesięcznie. jeżeli przychód emeryta przekroczy ten próg, ZUS zawiesza wypłatę świadczenia emerytalnego. W takiej sytuacji, ponieważ na dzień 31 marca 2025 roku świadczenie było zawieszone, emeryt nie ma prawa do trzynastej emerytury. jeżeli jednak przez pomyłkę systemu informatycznego lub błąd urzędnika świadczenie zostało wypłacone, ZUS ma prawo zażądać jego zwrotu.

Wezwanie do zwrotu trzynastej emerytury mogą również otrzymać osoby, które na dzień 31 marca 2025 roku zrezygnowały z pobierania świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS na rzecz świadczeń z innych systemów. Dotyczy to również osób otrzymujących rentę rodzinną, która była zawieszona na dzień 31 marca 2025 roku z powodu przekroczenia limitów dochodowych przez osobę uprawnioną.

Jak uniknąć konieczności zwrotu trzynastej emerytury?

Aby uniknąć przykrej sytuacji związanej z koniecznością zwrotu trzynastej emerytury, warto dokładnie monitorować swoje dochody, aby nie przekroczyć ustalonego limitu, szczególnie w okresie poprzedzającym 31 marca. To właśnie ten dzień jest najważniejszy dla ustalenia prawa do trzynastej emerytury.

Równie ważne jest bieżące informowanie ZUS o wszelkich zmianach w swojej sytuacji zawodowej i dochodowej. Zgodnie z przepisami, osoby pobierające wcześniejszą emeryturę mają obowiązek informowania ZUS o podjęciu pracy i osiąganych z tego tytułu dochodach. Regularne przekazywanie tych informacji pozwala uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.

W przypadku wątpliwości co do prawa do trzynastej emerytury, warto skontaktować się z najbliższą placówką ZUS, aby wyjaśnić swoją sytuację. Doradca emerytalno-rentowy ZUS może udzielić szczegółowych informacji na temat przysługujących praw i obowiązków oraz pomóc w uniknięciu potencjalnych problemów.

Co zrobić, gdy ZUS zażąda zwrotu trzynastej emerytury?

Jeśli otrzymasz z ZUS wezwanie do zwrotu nienależnie pobranej trzynastej emerytury, nie ignoruj tego pisma. ZUS zwykle wyznacza 30-dniowy termin na zwrot nienależnie pobranego świadczenia. W pierwszej kolejności warto dokładnie przeanalizować powody, dla których ZUS uznał, iż świadczenie nie przysługiwało.

Jeśli uważasz, iż decyzja ZUS jest błędna, masz prawo odwołać się od niej do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję. W odwołaniu należy wyraźnie wskazać, z jakimi elementami decyzji się nie zgadzasz oraz przedstawić dowody potwierdzające twoje stanowisko.

Jeśli nie masz podstaw do kwestionowania decyzji ZUS, ale jednorazowy zwrot całej kwoty stanowiłby dla ciebie zbyt duże obciążenie finansowe, możesz zwrócić się do ZUS z wnioskiem o rozłożenie należności na raty, odroczenie terminu płatności lub choćby umorzenie należności w całości lub w części. ZUS rozpatruje takie wnioski indywidualnie, biorąc pod uwagę sytuację materialną i życiową osoby zobowiązanej do zwrotu świadczenia.

Kto nie otrzyma trzynastej emerytury w 2025 roku?

Oprócz osób, które miały zawieszone świadczenia na dzień 31 marca 2025 roku, trzynastej emerytury nie otrzymają sędziowie i prokuratorzy w stanie spoczynku, którzy otrzymują uposażenie na podstawie odrębnych przepisów. Dodatkowe świadczenie nie przysługuje również osobom pobierającym emeryturę olimpijską oraz emerytom i rencistom mieszkającym za granicą, którzy nie są objęci polskim systemem ubezpieczeń społecznych.

Warto pamiętać, iż osoby, które nabyły prawo do świadczenia emerytalno-rentowego po 31 marca 2025 roku, trzynastą emeryturę otrzymają dopiero w następnym roku, pod warunkiem, iż na dzień 31 marca 2026 roku będą miały prawo do odpowiedniego świadczenia.

W przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń, np. emerytury z ZUS i renty rodzinnej, trzynasta emerytura przysługuje tylko raz – wypłacane jest jedno dodatkowe świadczenie, przysługujące do świadczenia wyższego lub tego, które dana osoba wybrała jako podstawowe.