Urząd Skarbowy prześwietla konta Polaków? Sprawdź, kiedy bank wyśle raport o twoich przelewach. W 2026 roku system będzie jeszcze szczelniejszy

Koniec grudnia to czas wzmożonych wydatków. Płacimy kartą za zakupy na sylwestrową imprezę, robimy szybkie przelewy do znajomych za wspólny wynajem domku w górach, regulujemy ostatnie rachunki w roku. W tym finansowym ruchu łatwo zapomnieć, iż po drugiej stronie cyfrowego łącza czuwa system, który nigdy nie śpi. Mit o „Wielkim Bracie” zaglądającym nam do portfela jest stary jak świat, ale w dobie cyfryzacji nabiera zupełnie nowego znaczenia. Czy Urząd Skarbowy faktycznie widzi każdy Twój przelew? Kiedy bank ma obowiązek powiadomić służby o Twojej aktywności? Odpowiadamy, co zmienia się na przełomie 2025 i 2026 roku.

Fot. Warszawa w Pigułce

Mamy 28 grudnia 2025 roku. Wiele osób zadaje sobie pytanie: czy moje prywatne finanse są faktycznie prywatne? Odpowiedź brzmi: to zależy. Przepisy, które weszły w życie w ostatnich latach (w tym poszerzenie uprawnień Krajowej Administracji Skarbowej), dały urzędnikom potężne narzędzia. Nie oznacza to, iż urzędnik siedzi i czyta historię Twoich zakupów w „Żabce”. Oznacza to jednak, iż algorytmy analizujące ryzyko są coraz bardziej precyzyjne, a rok 2026 przyniesie dalsze uszczelnienie systemu, w którym gotówka znika, a ślad cyfrowy zostaje na zawsze.

STIR – czyli jak algorytm szuka „słupów”

Kluczowym elementem systemu kontroli jest STIR (System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej). Działa on w Polsce od kilku lat, ale jego skuteczność rośnie wraz z ilością przetwarzanych danych. To nie człowiek, a zaawansowany algorytm sztucznej inteligencji, który w czasie rzeczywistym analizuje przepływy pieniężne na rachunkach firmowych, a pośrednio – poprzez powiązania – także na prywatnych.

Jak to działa w praktyce? Banki i SKOK-i mają obowiązek przesyłać do STIR dane o transakcjach. Algorytm ocenia je pod kątem tzw. wskaźnika ryzyka. jeżeli Twoje konto zachowuje się „nietypowo”, system wysyła alert do Szefa KAS. Co to znaczy „nietypowo”?

• Nagły wpływ dużej kwoty pieniędzy na konto, które dotąd było martwe.
• Błyskawiczny transfer środków dalej (tzw. przelew przelotowy) – pieniądze wchodzą i znikają w ciągu kilku minut.
• Transakcje z podmiotami z państw uznawanych za raje podatkowe.
• Wypłaty dużych kwot gotówki z bankomatu tuż po otrzymaniu przelewu.

Dla przeciętnego Kowalskiego, który dostaje pensję i płaci za czynsz, STIR jest niewidoczny. Ale jeżeli w 2026 roku planujesz „kreatywną księgowość” lub dziwne przepływy pieniężne między rodziną a firmą, musisz wiedzieć, iż algorytm wyłapie anomalię szybciej niż jakikolwiek człowiek.

Blokada konta na 72 godziny – najpotężniejsza broń fiskusa

To uprawnienie KAS budzi największe kontrowersje i strach wśród przedsiębiorców, ale dotyka też osób fizycznych powiązanych z biznesem. jeżeli system STIR wykaże wysokie ryzyko wyłudzeń skarbowych (np. karuzeli VAT), Szef KAS może wydać postanowienie o blokadzie rachunku bankowego na 72 godziny.

Co najgorsze – dzieje się to nagle. Budzisz się rano, chcesz zapłacić za paliwo, a karta jest odrzucona. Logujesz się do banku – brak dostępu do środków. Blokada nakładana jest bez uprzedzenia, aby uniemożliwić wyprowadzenie pieniędzy. Co więcej, te 72 godziny to tylko wstęp. jeżeli w tym czasie urzędnicy potwierdzą swoje podejrzenia, blokada może zostać przedłużona na czas oznaczony – nawet do 3 miesięcy. Wyobraź sobie kwartał bez dostępu do własnych pieniędzy. Dla firmy to często wyrok śmierci, dla osoby prywatnej – finansowy paraliż.

Kiedy bank „donosi” na klienta? Progi kwotowe

Oprócz zautomatyzowanego systemu STIR, pracownicy banków mają swoje obowiązki wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (AML). Tu najważniejsze są kwoty transakcji. W 2026 roku przez cały czas obowiązuje próg 15 000 euro (lub równowartość w innej walucie). Każda transakcja przekraczająca tę kwotę jest rejestrowana przez GIIF (Generalny Inspektor Informacji Finansowej).

Jednak banki są czujne znacznie poniżej tego progu. jeżeli wpłacasz regularnie po 1000 zł dziennie, by uniknąć jednorazowej wpłaty dużej sumy (tzw. structuring lub smurfing), systemy bezpieczeństwa banku potraktują to jako próbę obejścia prawa. W takiej sytuacji analityk bankowy ma obowiązek zgłosić transakcję jako podejrzaną, niezależnie od kwoty. W dobie uszczelniania systemu podatkowego, banki wolą zgłosić o jeden przelew za dużo, niż narazić się na gigantyczne kary od KNF.

Zmiany w uprawnieniach urzędników – wgląd bez wszczynania sprawy

Do niedawna Urząd Skarbowy mógł wystąpić do banku o ujawnienie danych właściciela konta (historii rachunku) tylko w przypadku, gdy przeciwko podatnikowi toczyło się już postępowanie podatkowe lub karne skarbowe. To się zmieniło.

Obecnie (stan na grudzień 2025) przepisy pozwalają fiskusowi żądać od banku informacji o koncie bankowym również w fazie postępowania w sprawie (a nie przeciwko osobie). W praktyce oznacza to, iż urzędnik może prześwietlić Twoje konto, zanim w ogóle dowiesz się, iż jesteś o coś podejrzewany. Dzieje się tak np. wtedy, gdy KAS prowadzi szeroką analizę jakiegoś procederu i Twoje nazwisko pojawia się w kręgu zainteresowania. Twoja prywatność bankowa została więc znacznie ograniczona na rzecz sprawności działania aparatu skarbowego.

Czy tytuł przelewu ma znaczenie?

Wiele osób lekceważy tytuły przelewów. Wpisujemy „zwrot za pizzę”, „prezent”, a czasem żartobliwe, ale ryzykowne hasła typu „za haracz” czy „na broń”. W 2026 roku takie żarty mogą skończyć się wezwaniem do wyjaśnień. Systemy analizujące dane tekstowe (NLP – Natural Language Processing) skanują tytuły przelewów.

Jeśli regularnie otrzymujesz przelewy od różnych osób z tytułem „za usługę”, „konsultacja” czy „zaliczka”, a nie prowadzisz działalności gospodarczej – jest to dla systemu jasny sygnał: niezarejestrowana działalność gospodarcza lub praca na czarno. Urząd Skarbowy, mając wgląd w historię rachunku, bardzo łatwo zakwestionuje takie wpływy i każe zapłacić od nich podatek wraz z odsetkami (sięgającymi 5 lat wstecz!).

Konta zagraniczne (Revolut, PayPal) – czy są bezpieczne?

To jeden z największych mitów: „Założę konto na Litwie lub w Niemczech i polski fiskus mnie nie znajdzie”. Błąd. Polska należy do systemu CRS (Common Reporting Standard), w ramach którego ponad 100 państw wymienia się automatycznie informacjami o kontach bankowych rezydentów podatkowych.

Jeśli masz konto w europejskim fintechu, polski Urząd Skarbowy dostaje raporty o Twoich środkach zgromadzonych za granicą. Dzieje się to automatycznie, raz w roku. Rok 2025 był kolejnym, w którym wymiana tych informacji przyspieszyła. Ukrywanie dochodów na zagranicznych kontach w UE jest dziś w zasadzie niemożliwe dla przeciętnego obywatela, a próby te są surowo karane.

What does this mean for you? – Jak spać spokojnie?

Świadomość, iż nasze finanse są monitorowane, nie musi paraliżować, o ile działamy zgodnie z prawem i zdrowym rozsądkiem. Oto co możesz zrobić, by nie trafić na celownik algorytmów na początku 2026 roku:

1. Oddziel konto prywatne od firmowego

To złota zasada. jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą, nigdy nie używaj konta prywatnego do rozliczeń z kontrahentami. Mieszanie wydatków „na pieluchy” z wpływami za faktury to prosta droga do chaosu, który algorytm STIR może zinterpretować jako próbę ukrywania obrotów. Posiadanie oddzielnych rachunków to podstawa higieny finansowej.

2. Dbaj o opisy przelewów

Wykonując przelewy – zwłaszcza na wyższe kwoty lub do rodziny – dbaj o precyzję. Zamiast „przelew”, wpisz „darowizna zgłoszona do US” (jeśli faktycznie ją zgłosiłeś) lub „pożyczka prywatna – zwrot”. To buduje jasną historię transakcji, która w razie kontroli (nawet za 3 lata) będzie Twoją pierwszą linią obrony. Unikaj żartów w tytułach przelewów, systemy bankowe nie mają poczucia humoru.

3. Nie udostępniaj konta „znajomym”

Nigdy nie zgadzaj się na prośby typu: „Słuchaj, komornik mi wszedł na konto, czy mogę przelać pieniądze do Ciebie, a Ty mi wypłacisz?”. Pomijając aspekt moralny, narażasz się na zarzut współudziału w ukrywaniu majątku lub praniu pieniędzy. Dla systemu to Twoje konto staje się „słupem”. W 2026 roku konsekwencje udostępniania rachunku osobom trzecim będą jeszcze surowiej traktowane przez banki, które mogą wypowiedzieć Ci umowę w trybie natychmiastowym.

Urząd Skarbowy w 2026 roku to nie pan z teczką, a potężna baza danych. Nie musisz się jej bać, jeżeli jesteś uczciwy, ale musisz być świadomy, iż w świecie cyfrowych finansów anonimowość jest towarem deficytowym. Warto o tym pamiętać, planując noworoczne budżety.