Urząd Skarbowy przeprowadza kontrole. Błąd może Cię kosztować majątek. Trzeba zachować te dokumenty

Coraz więcej Polaków decyduje się na przekazywanie darowizn w obrębie rodziny, chcąc wesprzeć swoich bliskich finansowo lub przekazać majątek bez konieczności przeprowadzania formalnych transakcji sprzedaży. Wiele osób błędnie zakłada, iż skoro darowizny pomiędzy najbliższymi krewnymi mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego, to nie wiążą się one z żadnymi formalnościami. Tymczasem przepisy w tej kwestii są niezwykle rygorystyczne, a choćby drobny błąd w przekazaniu darowizny może skutkować koniecznością zapłaty podatku oraz naliczeniem kar i odsetek.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

W ostatnich latach urząd skarbowy prowadzi coraz dokładniejsze kontrole tego typu transakcji, a osoby, które nie dochowały formalności, często spotykają się z nieprzyjemnymi konsekwencjami. Oprócz obowiązku zapłaty podatku w przypadku nieprawidłowości fiskus ma prawo nałożyć dodatkowe sankcje, a w skrajnych przypadkach może wszcząć postępowanie karno-skarbowe.

Nie każdy przelew to darowizna zwolniona z podatku

Polskie prawo pozwala na zwolnienie z podatku od darowizn w przypadku przekazywania majątku między bliskimi członkami rodziny. Jednak aby skorzystać z tego zwolnienia, należy spełnić określone warunki formalne. Brak wiedzy w tym zakresie może doprowadzić do sytuacji, w której urząd skarbowy uzna darowiznę za podlegającą opodatkowaniu i nakaże zapłatę stosownej kwoty wraz z odsetkami.

W praktyce najczęstszymi powodami zakwestionowania darowizny przez fiskusa są:

• Przekazanie pieniędzy w gotówce zamiast przelewu bankowego.
• Nieprawidłowy opis przelewu, który nie wskazuje jednoznacznie na darowiznę.
• Wykonanie przelewu na konto pośrednie, np. rachunek techniczny w banku, z którego obdarowany nie może swobodnie dysponować środkami.
• Brak zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego w wymaganym terminie.

Każdy z tych błędów może skutkować koniecznością zapłaty podatku od darowizny, choćby jeżeli darczyńca i obdarowany należą do tej samej grupy podatkowej, która normalnie korzysta ze zwolnienia.

Jakie są limity darowizn w rodzinie?

Obowiązujące w Polsce przepisy przewidują trzy grupy podatkowe, w ramach których określone są limity darowizn zwolnionych z podatku.

• Grupa I – najbliższa rodzina, czyli małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierbowie, teściowie, ojczym, macocha. Limit wynosi 36 120 zł w ciągu 5 lat.
• Grupa II – dalsza rodzina, w tym wujowie, ciotki, szwagrowie, kuzyni. Limit zwolnienia wynosi 27 090 zł.
• Grupa III – osoby niespokrewnione oraz dalsi krewni. Limit zwolnienia to jedynie 5 733 zł.

Jeżeli wartość darowizny przekracza określone limity, nadwyżka podlega opodatkowaniu według stawek wynoszących od 3 do choćby 20 procent.

Kiedy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego?

Przepisy wymagają, aby każda darowizna przekraczająca określony limit została zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania. W przypadku grupy I, czyli najbliższej rodziny, obowiązek zgłoszeniowy dotyczy tylko kwot przekraczających 36 120 zł w okresie 5 lat.

Zgłoszenie odbywa się poprzez wypełnienie i złożenie formularza SD-Z2, który musi trafić do adekwatnego urzędu skarbowego. jeżeli tego nie zrobimy, darowizna zostanie automatycznie objęta opodatkowaniem i konieczne będzie zapłacenie podatku według obowiązujących stawek.

Konsekwencje błędów przy przekazywaniu darowizn

Fiskus coraz częściej prowadzi kontrole dotyczące darowizn przekazywanych w rodzinie. Organy podatkowe mają prawo badać transakcje dokonane choćby do 5 lat wstecz, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości mogą nałożyć podatek, odsetki za zwłokę, a także dodatkowe sankcje karno-skarbowe.

Najczęstsze konsekwencje błędów przy darowiznach to:

• Obowiązek zapłaty podatku od darowizny – jeżeli darowizna nie została zgłoszona, urząd skarbowy może naliczyć podatek w wysokości do 20% wartości darowizny.
• Odsetki za zwłokę – jeżeli podatnik nie uiścił należności w terminie, fiskus może naliczyć odsetki, co znacząco podnosi kwotę do zapłaty.
• Kary finansowe – w przypadku rażących uchybień urząd skarbowy może nałożyć dodatkowe grzywny lub sankcje administracyjne.
• Postępowanie karno-skarbowe – w skrajnych przypadkach, np. przy wielokrotnym uchylaniu się od opodatkowania, sprawa może trafić do sądu.

Jak bezpiecznie przekazać darowiznę?

Aby uniknąć problemów z fiskusem, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

1. Zawsze przekazuj darowiznę przelewem bankowym, unikając gotówki.
2. W tytule przelewu wpisz jednoznaczną informację, np. „Darowizna dla córki Anny Kowalskiej”.
3. Zachowaj dokumentację – warto mieć kopie przelewów oraz, w przypadku większych kwot, podpisaną umowę darowizny.
4. Zgłoś darowiznę do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2, jeżeli kwota przekracza ustawowy limit.
5. Przechowuj dokumenty przez 5 lat – urząd skarbowy ma prawo do kontroli w tym okresie.

Czy fiskus będzie jeszcze bardziej kontrolować darowizny?

W ostatnich latach obserwuje się zaostrzenie polityki fiskusa wobec darowizn, co może być efektem dążenia do uszczelnienia systemu podatkowego. Urzędy skarbowe coraz częściej przeprowadzają kontrole transakcji bankowych, a w razie wykrycia podejrzanych przelewów mogą żądać wyjaśnień.

Eksperci podatkowi zalecają, aby każda osoba planująca przekazanie większej darowizny skonsultowała się z doradcą podatkowym. W ten sposób można uniknąć błędów, które mogą kosztować znacznie więcej niż sama wartość darowizny.

Systematyczne kontrole darowizn przez fiskusa to kolejny dowód na to, iż polskie organy podatkowe dążą do maksymalnej transparentności przepływów finansowych. choćby w przypadku darowizn w najbliższej rodzinie nieprzestrzeganie formalności może prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlatego warto znać przepisy i dokładnie je przestrzegać, aby uniknąć nieprzyjemnych skutków podatkowych.