Wśród zawróconych osób znalazły się całe rodziny z dziećmi, które nie mogły udać się na zaplanowane podróże. Problem może dotyczyć tysięcy Polaków. Nie można ani wjechać ani wyjechać z kraju bez tych dokumentów.

Fot. Warszawa w Pigułce
Sytuacja wydarzyła się na krakowskim lotnisku Balice, ale Straż Graniczna ostrzega wszystkich Polaków. Służby zatrzymały w ciągu dwóch dni aż osiem osób, które chciały opuścić kraj, ale nie miały przy sobie wymaganych polskich dokumentów tożsamości.
Wszystkie przypadki łączy jeden wspólny element – podróżni byli przekonani, iż zagraniczne paszporty wystarczą do przekroczenia granicy. Rzeczywistość okazała się brutalna: mimo posiadania ważnych dokumentów innych państw, każdy z nich został zmuszony do rezygnacji z podróży.
Rodziny z dziećmi wśród zatrzymanych
Najbardziej dramatyczna sytuacja dotyczyła rodzin podróżujących z małymi dziećmi. Matka z dwoma synami w wieku 3 i 6 lat przygotowywała się do lotu do Bristolu, gdy okazało się, iż chłopcy legitymują się wyłącznie brytyjskimi paszportami. Mimo iż dzieci są obywatelami Polski, w ich dokumentach brakowało ważnych stempli wjazdowych.
Młodszy z braci nie miał w ogóle śladów przekroczenia granicy Polski, podczas gdy starszy posiadał przeterminowaną pieczątkę z 2023 roku. Dla funkcjonariuszy Straży Granicznej był to jasny sygnał, iż dzieci przebywały w kraju bez adekwatnej dokumentacji.
Jeszcze bardziej skomplikowana sytuacja spotkała rodzinę z czwórką dzieci lecącą do Chicago. Wszystkie dzieci posiadały obywatelstwo polskie, ale podróżowały wyłącznie na amerykańskich paszportach. Podczas kontroli okazało się, iż w żadnym z dokumentów nie ma jakichkolwiek śladów legalnego wjazdu do Polski.
Brytyjski paszport to za mało
Wśród zatrzymanych znalazł się także 27-letni mężczyzna, który planował lot do Londynu-Gatwick. Okazał brytyjski paszport z pieczątką wjazdową sprzed kilku tygodni, co jednak oznaczało przekroczenie dopuszczalnego czasu pobytu w Polsce. Mężczyzna nie miał przy sobie ani polskiego paszportu, ani dowodu osobistego.
Podobny los spotkał 12-letniego chłopca, który od lipca 2022 roku przebywał w Polsce na brytyjskim paszporcie. Dziecko znacznie przekroczyło dopuszczalny czas pobytu i również nie posiadało żadnego polskiego dokumentu tożsamości.
Te przypadki pokazują, jak skomplikowana może być sytuacja osób posiadających podwójne obywatelstwo, szczególnie gdy nie są świadome wszystkich wymagań prawnych obowiązujących w Polsce.
Prawo nie zna wyjątków
Straż Graniczna przypomina, iż zgodnie z ustawą z dnia 2 kwietnia 2009 roku o obywatelstwie polskim, każdy obywatel Polski ma obowiązek posługiwać się polskimi dokumentami tożsamości przy przekraczaniu granicy. Przepis ten dotyczy zarówno wjazdu, jak i wyjazdu z kraju.
Posiadanie brytyjskiego czy amerykańskiego paszportu nie zwalnia obywatela Polski z obowiązku okazania polskiego paszportu lub dowodu osobistego przy przekraczaniu granicy. Jest to wymóg prawny, który dotyczy wszystkich obywateli Rzeczypospolitej – podkreślają funkcjonariusze.
Regulacja ta ma swoje uzasadnienie w polskim prawie administracyjnym i międzynarodowym. Każde państwo ma prawo do kontroli swoich obywateli i ich przemieszczania się, niezależnie od posiadania przez nich innych obywatelstw.
Problem może być większy
События na krakowskim lotnisku to prawdopodobnie tylko wierzchołek góry lodowej. Tysiące Polaków zamieszkałych za granicą może nie być świadomych obowiązujących przepisów dotyczących dokumentów tożsamości.
Szczególnie narażone są osoby, które wyemigrowały z Polski przed laty i uzyskały obywatelstwo innych państw. Mogą one błędnie zakładać, iż zagraniczne dokumenty wystarczą do swobodnego przemieszczania się między krajami.
Problem może się nasilić w okresie wakacyjnym, gdy więcej osób z podwójnym obywatelstwem planuje podróże do Polski lub z Polski. Brak świadomości przepisów może prowadzić do podobnych sytuacji na innych polskich lotniskach.
Konsekwencje dla podróżnych
Zatrzymanie na lotnisku to nie tylko stres i zawód związany z odwołaniem podróży. Wiąże się także z konkretnymi kosztami finansowymi – utratą pieniędzy za bilety lotnicze, rezerwacje hotelowe czy inne usługi turystyczne.
Dla rodzin z dziećmi sytuacja jest szczególnie trudna. Konieczność wyjaśniania dzieciom, dlaczego nie mogą polecieć na zaplanowane wakacje, może być traumatycznym doświadczeniem. Dodatkowo rodzice muszą rozwiązać problem opieki nad dziećmi, jeżeli planowali dłuższą podróż.
Osoby zatrzymane muszą także podjąć szybkie działania w celu uzyskania adekwatnych dokumentów. Może to oznaczać konieczność wizyty w konsulacie polskim za granicą lub w odpowiednich organach w Polsce.
Jak uniknąć problemów
Aby uniknąć podobnych sytuacji, obywatele Polski posiadający podwójne obywatelstwo powinni zawsze podróżować z aktualnymi polskimi dokumentami tożsamości. Dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci.
Przed podróżą warto sprawdzić ważność polskiego paszportu lub dowodu osobistego. W przypadku dzieci należy pamiętać, iż wymagają one własnych dokumentów – nie mogą być wpisane w dokumenty rodziców.
Osoby planujące dłuższy pobyt w Polsce powinny także zadbać o adekwatne formalności związane z przekroczeniem granicy. Ignorowanie przepisów o czasie pobytu może prowadzić do problemów przy wyjeździe z kraju.
Apel służb granicznych
Funkcjonariusze Straży Granicznej apelują o rozwagę i przygotowanie się do podróży. Sprawdzenie wymaganych dokumentów przed przyjazdem na lotnisko może zaoszczędzić wielu problemów i nieprzyjemnych sytuacji.
Służby graniczne przypominają także, iż przepisy dotyczące dokumentów tożsamości nie są arbitralne, ale wynikają z obowiązujących ustaw. Ich przestrzeganie jest obowiązkiem każdego obywatela Polski, niezależnie od posiadania innych obywatelstw.
W przypadku wątpliwości dotyczących wymaganych dokumentów, warto skontaktować się z polskim konsulatem lub ambasadą w kraju zamieszkania. Uzyskanie rzetelnych informacji przed podróżą może zapobiec nieprzyjemnym niespodziankom na lotnisku.
Sytuacja z krakowskiego lotniska pokazuje, jak ważne jest przestrzeganie przepisów dotyczących dokumentów podróży. Podwójne obywatelstwo daje wiele przywilejów, ale nie zwalnia z obowiązku posiadania adekwatnych dokumentów tożsamości podczas przekraczania granicy Polski.
Źródła:
- Straż Graniczna
- Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim