“Te emocje wciąż są we mnie” – Mosina ’43

1 rok temu

Ustawa z dnia 13 lipca 2023 roku ustanowiła nowe święto w kalendarzu, Narodowy Dzień Polskich Dzieci Wojny. Dokument ten zaznacza iż powstało ono „w hołdzie Polskim Dzieciom Wojny, które mimo traumy, jakiej doświadczyły za przyczyną hekatomby II wojny światowej, zbrodniczych działań okupantów niemieckich i sowieckich, potrafiły dźwigać ze zgliszcz naszą wspólną Ojczyznę oraz w dowód respektu i wdzięczności za ich wysiłek.”. Miniony weekend minął pod znakiem uroczystości związanych z nowym świętem.

Data obchodów tego święta, 10 września, jest nieprzypadkowa i ściśle związana z Mosiną i jej historią w trakcie drugiej wojny światowej. Właśnie tego dnia w roku 1943 w Mosinie i okolicach okupanci niemieccy aresztowali 48 dzieci które nazwano “dziećmi polskich terrorystów”. Z tej właśnie okazji 10 września 2023 roku odsłonięto tablicę pamiątkową przy urzędzie gminy, a dzień wcześniej odbyło się otwarcie wystawy poświęconej tej tematyce w Galerii Sztuki w Mosinie.

Zbliża się godzina 17. Na piętrze w Galerii zbiera się coraz więcej ludzi a temperatura daje się we znaki. Zebrało się parę ważnych osobowości, w tym burmistrz Dominik Michalak czy radny powiatu poznańskiego, regionalista i historyk Jacek Szeszuła. Chwilę po 17 rozpoczyna się otwarcie wystawy. Jej autorka, Agnieszka Bereta, wprowadza zebranych gości w temat, a następnie przekazuje głos panu Szeszule, który swoją wiedzą wspomagał autorkę w pracy. Nikt tak dobrze jak historyk nie potrafiłby opowiedzieć historii tak ciężkiej, pełnej przemocy i czystej nienawiści jednych ludzi do drugich, jak wyglądało to w tamtych czasach.

Tej opowieści jednak nie dało się przekazać wystarczająco w trakcie tak krótkiego wystąpienia, mowa przecież o około 250 pomordowanych mieszkańcach Mosiny, dlatego po wystąpieniu pana Szeszuły i krótkich podziękowaniach goście przystąpili do zwiedzania oraz zapoznawania się z tematem, bardzo dobrze zaprezentowanym na tablicach i w gablotach.

Temperatura przestała tak doskwierać, więc wykorzystałem moment na rozmowę z autorką wystawy. Pani Agnieszka Bereta przeprowadziła wiele podróży śladami aresztowanych Mosinian i w rozmowie stwierdziła iż emocje, wrażenia których doznała w trakcie tych podróży, w trakcie przygotowań wystawy wciąż są w niej i iż jej współpracowniczki musiały wysłuchiwać jej opowieści by jakoś to wszystko spróbować przetrawić.

Wystawa, chociaż zamieszczona na dość małej przestrzeni, to zawiera wiele cennych informacji i eksponatów, niektóre mrożące krew w żyłach. Takimi są np. prawdziwy strój obozowy czy pełna lista aresztowanych mieszkańców, z których wielu nie dożyło wolności.

Idealne podsumowanie tego artykułu podał mi jak na tacy sam pan Szeszuła, zapytany o to jaką naukę z tamtych wydarzeń powinny wyciągnąć następne pokolenia. Po chwili zastanowienia powiedział “Po pierwsze, najważniejsza pozostaje ojczyzna, która jest bezcenna. Po drugie, należy przekazywać pamięć z pokolenia na pokolenie by zachować naszą tożsamość”.