Stopnie alarmowe na terenie całego kraju. Funkcjonariusze z długą bronią, całodobowa praca specjalistów, szkoły i elektrownie pod nadzorem

Premier Donald Tusk podpisał zarządzenia przedłużające obowiązywanie drugich stopni alarmowych BRAVO i BRAVO-CRP na terenie całego kraju do 30 listopada 2025 roku. To już kolejne przedłużenie – stopnie alarmowe obowiązują nieprzerwanie od miesięcy, ale teraz zostały wydłużone o kolejny kwartał.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce, wygenerowany w DALL·E 3.

Funkcjonariusze zostają w kamizelkach kuloodpornych zostają

Stopień alarmowy BRAVO oznacza w praktyce zwiększone i przewidywalne zagrożenie wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wyjaśnia, iż to przede wszystkim sygnał dla służb, żeby były gotowe do działania.

W praktyce oznacza to, iż policjanci, żandarmi wojskowi i funkcjonariusze Straży Granicznej mają obowiązek noszenia broni długiej oraz kamizelek kuloodpornych podczas służby. Służby prowadzą wzmożoną kontrolę dużych skupisk ludzkich i obiektów użyteczności publicznej.

Stopień BRAVO to drugi w czterostopniowej skali (ALFA, BRAVO, CHARLIE, DELTA). Można go wprowadzić w przypadku zaistnienia zwiększonego zagrożenia, ale gdy konkretny cel ataku nie został jeszcze zidentyfikowany.

Główny Urząd Statystyczny informuje, iż drugi stopień alarmowy ma charakter prewencyjny i jest związany z aktualną dynamiczną sytuacją geopolityczną w regionie, konfliktem w Ukrainie oraz wzmożonym ruchem na granicy.

BRAVO-CRP – całodobowe dyżury administratorów systemów

Równolegle obowiązuje stopień alarmowy BRAVO-CRP, który dotyczy zagrożeń w cyberprzestrzeni. To oznacza, iż administracja publiczna ma obowiązek prowadzenia wzmożonego monitoringu stanu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych.

Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów organy administracji publicznej muszą wprowadzić całodobowe dyżury administratorów systemów kluczowych dla funkcjonowania organizacji. Personel odpowiedzialny za bezpieczeństwo systemów musi być dostępny w trybie alarmowym.

Instytucje publiczne monitorują i weryfikują, czy nie doszło do naruszenia bezpieczeństwa komunikacji elektronicznej. Sprawdzają kanały łączności z innymi podmiotami biorącymi udział w reagowaniu kryzysowym i dokonują przeglądu procedur bezpieczeństwa.

BRAVO-CRP jest drugim z czterech stopni alarmowych CRP określonych w ustawie o działaniach antyterrorystycznych. Może być wprowadzany w przypadku zaistnienia zwiększonego zagrożenia cyberatakiem, gdy konkretny cel nie został jeszcze określony.

Infrastruktura energetyczna za granicą też pod ochroną

Trzeci stopień alarmowy BRAVO dotyczy polskiej infrastruktury energetycznej mieszczącej się poza granicami kraju. To reakcja na rosnące zagrożenia wobec instalacji energetycznych, szczególnie w kontekście sytuacji geopolitycznej w regionie.

Wszystkie trzy stopnie alarmowe obowiązują na podstawie zarządzeń premiera nr 43, 44 i 45 z dnia 28 sierpnia 2025 roku. To już kolejne przedłużenie – wcześniej stopnie alarmowe były przedłużane do 31 sierpnia, przed tym do 31 maja, a jeszcze wcześniej do końca lutego.

Oznacza to, iż Polska znajduje się w stanie podwyższonej gotowości bezpieczeństwa nieprzerwanie od wielu miesięcy. Służby pozostają w trybie zwiększonej czujności od początku 2025 roku.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli mieszkasz w Polsce, stopnie alarmowe wpływają na twoje codzienne życie w kilku obszarach. Możesz zauważyć zwiększoną obecność funkcjonariuszy w kamizelkach kuloodpornych i z bronią długą w miejscach publicznych, szczególnie w pobliżu obiektów użyteczności publicznej.

W urzędach i instytucjach publicznych mogą wystąpić okresowe problemy z dostępnością systemów teleinformatycznych z powodu wzmożonych kontroli bezpieczeństwa. Administratorzy systemów pracują w trybie całodobowym, co może oznaczać dodatkowe przerwy techniczne.

Jeśli pracujesz w administracji publicznej, twoja instytucja musi zachowywać zwiększoną czujność i stosować procedury bezpieczeństwa. Może to oznaczać dodatkowe kontrole, ograniczenia w dostępie do niektórych systemów lub wydłużone procedury bezpieczeństwa.

Finansowo stopnie alarmowe oznaczają dodatkowe koszty dla budżetu państwa – nadgodziny służb, utrzymanie systemów w trybie alarmowym i zwiększone wydatki na bezpieczeństwo. Te koszty są pokrywane z rezerw budżetowych.

Służby mają rozszerzone zadania – od kontroli po dyżury

Zgodnie z rozporządzeniem z 25 lipca 2016 roku w sprawie zakresu przedsięwzięć w poszczególnych stopniach alarmowych, służby mają szereg konkretnych zadań do wykonania.

Policja, Straż Graniczna i Żandarmeria Wojskowa prowadzą wzmożone kontrole pojazdów, osób oraz budynków publicznych w rejonach zagrożonych. Zapewniają dostępność personelu wyznaczonego do wdrażania procedur na wypadek zdarzenia terrorystycznego.

Funkcjonariusze otrzymują ostrzeżenia o możliwych zagrożeniach i mają obowiązek zamknięcia oraz zabezpieczenia nieużywanych regularnie budynków i pomieszczeń. Przeglądają zapasy i możliwości ich wykorzystania w przypadku zaistnienia ataku.

W sferze cyberbezpieczeństwa organy administracji prowadzą całodobowy nadzór nad miejscami nieobjętymi nadzorem i wydają broń oraz amunicję osobom wyznaczonym do wykonywania zadań ochronnych.

Eksperci: to reakcja na sytuację w regionie

Przedłużanie stopni alarmowych to standard w krajach sąsiadujących z obszarem konfliktu. Podobne środki ostrożności wprowadzają inne państwa NATO znajdujące się w pobliżu granicy z Ukrainą i Białorusią.

Stopnie alarmowe były już wcześniej wprowadzane przy okazji organizacji w Polsce wydarzeń międzynarodowych – podczas szczytu klimatycznego COP24 w Katowicach w 2018 roku oraz Światowych Dni Młodzieży w 2016 roku.

Obecne przedłużenie do listopada 2025 roku wskazuje, iż rząd nie przewiduje szybkiego uspokojenia sytuacji geopolitycznej. Stopnie alarmowe pozostaną w mocy przez cały okres jesienno-zimowy, gdy tradycyjnie rośnie ryzyko ataków na infrastrukturę energetyczną.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji podkreśla, iż organy nadzoru budowlanego działają na podstawie przepisów prawa i kierują się troską o bezpieczeństwo użytkowników obiektów budowlanych.

Praktyczne konsekwencje dla instytucji i firm

Przedsiębiorstwa współpracujące z administracją publiczną mogą doświadczać wydłużonych procedur bezpieczeństwa przy realizacji kontraktów. Dotyczy to szczególnie firm IT świadczących usługi dla sektora publicznego.

Instytucje finansowe mają obowiązek zwiększonej czujności w zakresie monitorowania transakcji mogących mieć związek z finansowaniem terroryzmu. Banki stosują dodatkowe procedury weryfikacji przy większych operacjach finansowych.

Organizatorzy dużych wydarzeń kulturalnych i sportowych muszą liczyć się z zaostrzonymi wymogami bezpieczeństwa. Może to oznaczać dodatkowe koszty ochrony oraz wydłużone procedury uzyskiwania pozwoleń.

System transportu publicznego podlega wzmożonej kontroli, szczególnie w węzłach komunikacyjnych i przy obiektach strategicznych. Pasażerowie mogą spotkać się z dodatkowymi kontrolami w metrze i na dworcach kolejowych.

Stopnie alarmowe obowiązują do 30 listopada 2025 roku, ale mogą zostać ponownie przedłużone w zależności od oceny zagrożenia. To oznacza, iż Polacy będą musieli przyzwyczaić się do zwiększonej obecności służb mundurowych w przestrzeni publicznej jeszcze przez kilka miesięcy.