RPO: Zlikwidować pushbacki i zwiększyć m2 dla imigrantów

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) Marcin Wiącek w swoim wystąpieniu do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wyraża głębokie zaniepokojenie obowiązującymi przepisami dotyczącymi procedury tzw. pushbacków, czyli zawracania cudzoziemców do linii granicy państwowej tuż po ich zatrzymaniu.

RPO podkreśla, iż obecne przepisy nie zapewniają cudzoziemcom ochrony przed nieludzkim traktowaniem i uniemożliwiają złożenie wniosku o ochronę międzynarodową.

Procedura pushbacków w obecnej postaci uniemożliwia zindywidualizowaną ocenę sytuacji faktycznej i prawnej cudzoziemców, co stoi w sprzeczności nie tylko z Konwencją dotyczącą statusu uchodźców, ale także z prawem krajowym, w tym z Konstytucją RP.

RPO zwraca uwagę, iż procedura zawracania cudzoziemców nie przewiduje utrwalania ich danych osobowych, informacji o wieku, stanie zdrowia czy niepełnosprawności, co uniemożliwia weryfikację, czy osoby zawracane do linii granicy rzeczywiście nie deklarowały woli ubiegania się o ochronę międzynarodową.

Rzecznik wskazuje na konieczność zapewnienia cudzoziemcom minimalnych gwarancji antytorturowych, w tym dostępu do informacji o ich sytuacji faktycznej i prawnej w zrozumiałym języku, opieki medycznej, pomocy prawnej oraz możliwości złożenia skargi na prowadzone wobec nich czynności.

Wskazuje, iż każdy zatrzymany nielegalny imigrant powinien otrzymać pomoc w postaci tłumacza, opieki medycznej, adwokackiej i przede wszystkim powinien mieć możliwość składania skarg na sposób ich traktowania.

Ponadto, RPO zwraca uwagę na problem przeznaczonej powierzchni na osobę w strzeżonym ośrodku dla cudzoziemców. w tej chwili jest to 2 m kw. na osobę. Zwraca on uwagę, iż w normach międzynarodowych zapisane jest nie mniej niż 6 m kw. na osobę. RPO uważa, iż obecne warunki zakwaterowania cudzoziemców odnośnie przydzielonego metrażu może zostać uznane przejaw nieludzkiego lub okrutnego traktowania.

W związku z tym, Marcin Wiącek apeluje do ministra Marcina Kierwińskiego o uchylenie przepisów § 3 ust. 2a i 2b rozporządzenia MSWiA z 13 marca 2020 r. oraz o podjęcie działań ukierunkowanych na uchylenie lub nowelizację art. 303b ustawy o cudzoziemcach, w celu zapewnienia cudzoziemcom należytej ochrony i respektowania ich podstawowych praw.