Raport Rzecznika Praw Obywatelskich o zatrzymaniu ks. Michała Olszewskiego

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) opublikowało raport dotyczący zatrzymania księdza Michała Olszewskiego. „Przeprowadzone czynności nie potwierdziły, iż ks. Michał O. był poddany torturom. Wykazano jednak przypadki niehumanitarnego traktowania oraz inne naruszenia praw i wolności” – poinformowano w komunikacie.

Ks. Michał Olszewski oraz dwie urzędniczki Ministerstwa Sprawiedliwości zostali aresztowani pod koniec marca w związku z dochodzeniem dotyczącym Funduszu Sprawiedliwości. W październiku Sąd Apelacyjny w Warszawie zdecydował o ich zwolnieniu za kaucją, po czym opuścili areszt.

RPO bada sprawę zatrzymania

Z uwagi na pojawiające się informacje o niewłaściwym traktowaniu podejrzanych, Rzecznik Praw Obywatelskich podjął działania w tej sprawie. Biuro RPO zaznaczyło, iż nie analizowano zasadności zarzutów karnych stawianych zatrzymanym, ponieważ wykracza to poza kompetencje Rzecznika.

W opublikowanym w poniedziałek raporcie potwierdzono przypadki niehumanitarnego traktowania zatrzymanych. Ustalono, iż ks. Michał Olszewski był przesłuchiwany przez funkcjonariuszy ABW bez przerwy przez 15 godzin, nie zapewniono mu posiłku ani możliwości odpoczynku. Kajdanki były używane również w sytuacjach, gdy nie było to konieczne, na przykład w pomieszczeniach zapewniających bezpieczeństwo.

RPO wskazał, iż „natężenie opresyjnych warunków” można uznać za niehumanitarne traktowanie.

Nadmierne środki przymusu i inne naruszenia

Raport wykazał także nieuzasadnione stosowanie kajdanek zarówno na rękach, jak i nogach podczas konwojowania ks. Michała Olszewskiego, co narusza zasady proporcjonalności oraz minimalizacji dolegliwości. Wskazano również na brak osłony w celi sanitarnej, co ograniczało prawo do intymności.

Niektóre zarzuty, takie jak niewydanie niezbędnych przedmiotów na noc czy brak dostępu do toalety, nie mogły zostać zweryfikowane z powodu braku zapisów monitoringu.

Działania RPO

Rzecznik zapowiedział skierowanie wniosków do odpowiednich organów, aby zapobiec podobnym nieprawidłowościom w przyszłości. Rekomendacje dotyczą między innymi zapewnienia humanitarnych przerw w długotrwałych czynnościach procesowych, stosowania środków przymusu wyłącznie w uzasadnionych przypadkach oraz przestrzegania standardów traktowania zatrzymanych.

Zatrzymanie urzędniczek

W przypadku dwóch urzędniczek Ministerstwa Sprawiedliwości Biuro RPO stwierdziło, iż nie były one poddane torturom ani niehumanitarnemu traktowaniu. Niemniej jednak wykazano liczne naruszenia ich praw, które również zostaną przekazane adekwatnym organom w celu podjęcia działań naprawczych.