Propozycja PiS dotycząca więźniów to poroniony pomysł!

W 2004 roku trafiłem do aresztu na warszawskiej Białołęce na 4,5 miesiąca. Areszt to taka instytucja, do której potencjalny przestępca trafia w jednym z kilku przypadków:

• gdy istnieje uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu.
• gdy istnieje uzasadniona obawa, iż oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne.
• Wobec oskarżonego, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, obawy utrudniania prawidłowego toku postępowania, uzasadniające stosowanie środka zapobiegawczego, mogą wynikać także z surowości grożącej oskarżonemu kary.
• gdy prokurator chce wymusić na potencjalnym przestępcy przyznanie się do winy (tzw. areszt wydobywczy, nieuwzględniony w kodeksie karnym, ale dość często stosowany za czasów urzędowania ministra Ziobro).

Mój przypadek był przypadkiem ostatnim. Co prawda prokuratura przez pewien czas bardzo mocno trzymała się tego, iż sprawa jest rozwojowa, a ja na pewno oszukałem dziesiątki tysięcy ludzi na grube miliony złotych, ale stanęło na 7 pokrzywdzonych. Co 2 tygodnie pojawiał się na przesłuchaniu prokurator, obiecując szybkie zwolnienie z aresztu, jeżeli tylko podam numery innych kont bankowych. Niestety, nie byłem w stanie mu pomóc, więc on nie był w stanie pomóc mi.

W areszcie wylądowałem krótko przed moimi 21. urodzinami. Gdy ma się mniej niż 21 lat, jest się małoletnim i trafia się na celę z innymi małoletnimi. Na celi nie było szkiełka, więc gówniarze się nudzili i snuli dzikie plany swojej przestępczej kariery.

szkiełko – w gwarze przestępczej telewizor

A w planach dziesiątki skradzionych samochodów, napady, kradzieże, pomysły na karierę przestępczą zagranicą. Narkotyki, wódka, dziwki, a mówimy tu o chłopcach w wieku 17-20 lat. Normalnie resocjalizacja pełną parą. Chociaż nie, przepraszam, w areszcie śledczym nie ma mowy o resocjalizacji – to placówka o charakterze wyłącznie izolacyjnym, pełna ludzi w świetle prawa niewinnych. Gdy skończyły się już pomysły na interesującą i świetlaną przyszłość, trzeba było znaleźć inną rozrywkę. Bo jak wszyscy wiemy, prosty lud potrzebuje igrzysk. Z prostym ludem jest ten problem, iż rozrywek również nie poszukuje zbyt wyrafinowanych – przemoc, seks, alkohol i narkotyki zawsze są wysoko w rankingu. O dwie ostatnie pozycje w areszcie jest dość trudno. Pozostaje seks, lub przemoc. W sumie w więzieniu seks rzadko kiedy jest dobrowolny, więc i tak wiąże się z przemocą. I tu dochodzimy do meritum. Gdy pozbawi się więźnia prostej rozrywki jaką jest telewizor, to więzień staje się agresywny. Przy czym agresja wobec strażników jest trudna do realizacji, choćby gdy na jednego klawisza przypada 10 więźniów. Dlatego też osadzeni znajdują sobie na celi ofiarę – najmniejszego, najsłabszego psychicznie współwięźnia i zaczynają go dojeżdżać. Najpierw jest badanie gruntu – sprawdzanie czy w ogóle można sobie na coś pozwolić, bo może okazać się, iż potencjalna ofiara nie jest aż tak słaba na jaką wygląda. W trakcie moich pobytów w aresztach i więzieniach w rolę ofiary trafiłem trzykrotnie, za każdym razem na krótko i bez większych konsekwencji.

Pierwszy raz, to wspomniane wyżej małoletnie cele. Kilku znudzonych gówniarzy, w większości wywodzących się z wołomińskiej patologii postanowiło mnie przetestować. Rozpoczęło się od przepytywania o życie seksualne, potem pozbawiania części posiłków, próby kradzieży butów, aż do przemocy fizycznej. Miała miejsce również propozycja łagodniejszego traktowania, w zamian za świadczenie usług seksualnych. Nie skorzystałem. W międzyczasie nastąpiły pewne przetasowania na małoletnich celach, z uwagi na konieczność oddzielenia od siebie trójki nowoprzybyłych wspólników (co często ma miejsce w aresztach śledczych), więc mnie i jeszcze jednego chłopaczka przeniesiono na inny oddział. Tam również grupka małolatów, która siedziała razem 7 miesięcy zrobiła sobie z nas kozły ofiarne. Natomiast tym razem ich działania podzieliły się na mnie i gościa z którym mnie przeniesiono, ale były znacznie bardziej zintensyfikowane. Po dwóch tygodniach opuściłem tę celę ze złamanym żebrem. Dwa dni później dołączył do mnie mój towarzysz niedoli, który po prostu stamtąd uciekł.

Trafiliśmy na trzyosobową celę, na której mieliśmy ciszę i spokój. Niestety, półtora tygodnia później skończyłem 21 lat i musiałem trafić na celę dla dorosłych. Jest nas tam pięciu, mamy telewizor, przez pierwsze dwa tygodnie był spokój – ot cela jak każda inna, współtowarzysze w miarę normalni, ktoś gra w szachy, ktoś w karty, wspólnie sprzątamy, żartujemy, śmiejemy się. Jest OK. Po dwóch tygodniach kolega z telewizorem wychodzi na wolność. Zostajemy w czterech, ja czytam książki i piszę listy, Marian zwany Płetwą leży całymi dniami i patrzy w sufit, dwaj pozostali kolesie z dnia na dzień coraz bardziej nie potrafią znaleźć sobie miejsca. Kilka dni później Płetwa wychodzi na wolność, a nastroje robią się coraz gorsze. Współtowarzyszom skończyły się rozrywki, choćby w karty we trzech gra się trudno, więc zaczęli się wyżywać na mnie. W przeciwieństwie do małolatów, ci dwaj chociaż szukali pretekstów. Po kilkunastu dniach, kilku pagajach, solonezach i jednym niedoszłym chemiku przyszło wybawienie w postaci przeniesienia na celę dla sprzątających.

pagaj
«kara fizyczna polegająca na uderzeniu w głowę plastikową łyżką, którą wygina się wcześniej by uderzyła z większym impetem.»

solonez
«kilka łyżek soli rozpuszczonych w szklance wody. Ma silne działanie wymiotne i przeczyszczające. Stosowany najczęściej po przypadkowym spożyciu posiłku w trakcie wypróżniania się innego więźnia»

chemik
«bardziej zaawansowana wersja soloneza, z dodatkiem środków czystości»

Trzeci przypadek przemocy miał miejsce dwa lata później, gdy odbywałem już karę pozbawienia wolności. W ramach prowadzonego postępowania zostałem przetransportowany do Aresztu Śledczego w Poznaniu. Tam również był spokój na celi do czasu, aż nie wyjechał z niej telewizor. Wtedy to współosadzeni próbowali się zacząć na mnie wyżywać za to iż pochodzę z Warszawy. Gdy nauczony doświadczeniem postawiłem się i zacząłem się bronić, dali mi spokój. Znaleźli inną ofiarę, ale sytuacja się unormowała, gdy na celę wjechał kolejny chłopaczek z własnym telewizorem.

Nawiązuję do tych sytuacji, z uwagi na wczorajszą informację o projekcie Prawa i Sprawiedliwości, który zakłada pozbawienie osadzonych prawa do posiadania własnego telewizora, odtwarzacza DVD, oraz szansy na otrzymanie nagrody w postaci widzenia bezdozorowego w osobnym pomieszczeniu (potocznie zwanego intymnym). Co ważniejsze, pomysł PiSu zakłada, iż ponad połowa osadzonych będzie skierowana do przymusowej pracy na rzecz lokalnej społeczności.

Z całą stanowczością stwierdzam, iż cała ta idea to czysty populizm (trudne słowo, więc czas na słowniczek)

populizm
«popieranie lub lansowanie idei, zamierzeń, głównie politycznych i ekonomicznych, zgodnych z oczekiwaniami większości społeczeństwa w celu uzyskania jego poparcia i zdobycia wpływów lub władzy»

Z doświadczenia wiem, iż większość społeczeństwa ochoczo przyjęłaby koncepcję zupełnej degradacji osadzonych, pozbawienia ich wszelkich przywilejów, trzymania ich w zimnej ciemnicy o kromce chleba i wodzie, skąd wychodziliby tylko do przymusowej pracy do kamieniołomów, póki sił by im starczyło. A gdy już nie byliby w stanie pracować, to jeden strzał w potylicę rozwiązałby problem. Przeczytałem wczoraj 100 udostępnień rzeczonego newsa z profilu TVN24. Celowo wybrałem medium, które na co dzień przezentuje bardzo liberalne poglądy. Festyn poparcia dla pomysłu PiSu i nienawiści wobec 67 tysięcy skazanych. Co ważne, niemal 25 tysięcy skazanych już pracuje. Daje to ponad 37% – PiS zatem chce skierować dodatkowo kolejnych ~8 tysięcy osadzonych do pracy na rzecz samorządów. Co ważne, zgodnie z art. 123a Kodeksu Karnego Wykonawczego, będzie to praca nieodpłatna. O ile jestem zwolennikiem idei resocjalizacji poprzez pracę, o tyle kierowanie osadzonych do przymusowej pracy za przysłowiowy frajer uważam za poroniony pomysł.

Po pierwsze, drogi przedstawicielu ludu, czemu lud chce by skazani wracali do zakładów karnych, zamiast permanentnie je opuszczali? Przecież taka praca nie daje skazanym żadnych środków do dyspozycji po opuszczeniu zakładu karnego. Dostaną oni co najwyżej 100zł na bilet do domu (o ile takowy posiadają), oraz potem być może kolejne 200-300zł od kuratora. Nie są to pieniądze, które pozwalają na jakikolwiek rozsądny start w nowym, uczciwym życiu. Taki więzień prędzej czy później zostanie bez środków do życia (bo nie wierzę w to, iż znajdzie pracę w tydzień po opuszczeniu zakładu karnego), więc wróci do tego co umie najlepiej. A potem znowu wyląduje w zakładzie karnym. Doprawdy, świetna polityka na zmniejszenie współczynnika recydywy.

Po drugie, drogi reprezentancie ludu, czemu lud jest tak bardzo zaślepiony i niesamowicie się cieszy, iż Ci niereformowalni mordercy, gwałciciele i rabusie wreszcie będą pracować, by zarabiać na swoje utrzymanie. Drogi ludu, chuja takiego jak Batorego komin. Do pracy zostaną skierowani najlepiej zachowujący się skazani, z najmniejszymi wyrokami. Tacy, którzy będą stanowili najmniejsze zagrożenie dla osób postronnych. To oni będą pracowali na to, żeby zniwelować koszty utrzymania pozostałych 50%. Ci grzeczniejsi, skazani na krótsze kary, bardziej cywilizowani. Doprawdy, godne to i sprawiedliwe.

Po trzecie, do całego ludu śpieszę z wyjaśnieniem, iż utrzymanie tych wszystkich osadzonych, całej infrastruktury, wszystkich zakładów karnych i aresztów śledczych, oraz pensje dla Służby Więziennej kosztowało nasz budżet w 2014 roku 2,7 mld złotych. To nie jest kwota, którą da się w jakikolwiek sposób nadrobić przymusową pracą osadzonych. Trzeba by przede wszystkim doprowadzić do takich zmian w systemie penitencjarnym, które zredukowałyby zjawisko recydywy i pozwoliły na odciążenie zakładów karnych z nadmiaru osadzonych. Potem redukcja zatrudnienia w Służbie Więziennej, zamknięcie najstarszych (a co za tym idzie najbardziej kosztownych) jednostek i dopiero wtedy szukanie dalszych oszczędności. Utrzymywanie prawie 70 tysięcy osadzonych nie jest wydatkiem, na który możemy sobie pozwolić na dłuższą metę. Na szczęście wdrożenie dozoru elektronicznego pozwoliło w skali kilku ostatnich lat znacząco obniżyć koszty. Doprawdy, to nie jest aż tak trudne.

Po czwarte, ludu mój drogi, nie rozumiem jak lud chce wychowywać tych wszystkich osadzonych do normalnego życia na wolności, wpajając im wcześniej iż za uczciwie i rzetelnie wykonaną pracę nie należy się płaca. Przecież to drogi ludu jest podstawa normalnego życia. Doprawdy ludu, spodziewałbym się po Tobie nieco więcej, gdyby nie to, iż wiem jak bardzo jesteś skłonny do rzucania się z euforią na gówno owinięte w złoty papierek.

Po piąte, ludu mój drogi, przyjmijmy na chwilę założenie, iż idea PiSu wejdzie w życie. 8 tysięcy osadzonych pójdzie do pracy na wolność, a pozostałe 33 tysiące zostaną zamknięte w zakładach karnych, bez telewizorów. Nie wiem drogi ludu, czy ogarnąłeś początek mojego wpisu, ale telewizor jest w więzieniu bardzo ważnym narzędziem w rękach administracji do kształtowania odpowiednich nastrojów. Dzięki obecności telewizora w celi osadzeni mają zajęcie i nie chodzą im po głowach różne głupie pomysły. Pragnę przypomnieć, iż zamkniętych w celach zostanie tak gorsza połowa osadzonych – ci z dłuższymi wyrokami, bardziej agresywni i skłonni do przemocy. I ci osadzeni nie będą mieli żadnej rozsądnej alternatywy na zagospodarowanie swojego czasu. Będą siedzieli po 23 godziny dziennie w celi, planując swoją własną, prywatną vendettę na społeczeństwie, którą zrealizują chwilę po opuszczeniu zakładu karnego. Ci osadzeni będą kipieć nienawiścią, którą ukierunkują na najsłabsze jednostki – często ludzi z krótkimi wyrokami, którzy z różnych przyczyn nie byli w stanie pójść do pracy. Ale zapomniałem ludu, iż PiS powiedział, iż pobyt w więzieniu nie może być przyjemny, a Wy w swoich małych, kolektywnych móżdżkach przyjęliście, iż dotychczas był, więc w sumie jeden wpierdol więcej to żadna różnica. Dotychczas telewizor pełnił też w zakładach karnych istotną funkcję kulturalno oświatową. Ty natomiast mój drugi ludu chcesz, by zakłady karne wypluwały z siebie bandę niepokornych, wkurwionych, pozbawionych wcześniejszego kontaktu ze światem troglodytów, kipiących agresją. Doprawdy ludu, spodziewałem się po Tobie nieco więcej instyktu samozachowawczego.

Po szóste, ludu reprezentancie, mam do Ciebie pytanie. Wymagać będzie od Ciebie chwili zastanowienia, ale wierzę, iż to się uda. Najpierw jednak kilka faktów. PiS chce zabrać osadzonym przywilej intymnych widzeń. Ten przywilej jest jedną z najwyższych form nagrody, tuż przed przepustką pozwalającą na krótki okres (od 3 godzin do 5-7 dni) opuścić przez osadzonego zakład karny. Intymne widzenie, wbrew Twojej opinii drogi ludu, to nie jest ostry, całonocny, wyuzdany seks z trzema prostytutkami, które kumpel osadzonego przyprowadzi na widzenie z pobliskiej agentury. Widzenie intymne to godzina w zamkniętym pomieszczeniu z żoną (lub znacznie rzadziej z mężem) osoby osadzonej. To jedna z nielicznych możliwości, gdzie osadzony ma szansę podtrzymać i tak mocno nadwątloną więź z najbliższą rodziną. To nie są regularne i częste spotkania. To przywilej, który zwykle nie jest nadużywany. I teraz pytanie do Ciebie drogi ludu – wiem iż głęboką nienawiścią darzysz osadzonego, ale za co do jasnej cholery nienawidzisz jego najbliższą osobę, iż cieszy Cię myśl o odebraniu im tej resztki bliskości i intymności?

A na zakończenie fragment wywiadu z dr Pawłem Moczydłowskim – socjologiem, kryminologiem, byłym dyrektorem generalnym Służby Więziennej w randze pułkownika:

RMF: Środki masowego przekazu, czyli na przykład telewizory w celach, w więzieniach to zasługa m.in. tych, którzy liberalizowali warunki odbywania kary. Między innymi na przykład pańska.
Paweł Moczydłowski: Telewizor w celi, to po pierwsze trzeba wiedzieć, iż to nie jest telewizor państwa tylko rodzinny, a więzień jeszcze płaci abonament i za prąd w tym więzieniu. Po drugie lepiej, żeby znęcał oczy nad telewizorem, niż znęcał się nad współwięźniem z celi. Ta konsumpcja kulturowa zmierzała do obniżenia poziomu wewnętrznej przemocy więzienia.
RMF: Ale jednocześnie Kaczyński mówi, iż „polskie więzienia są jak sanatoria”. Przepustki, telewizory, wizyty małżeńskie. Może więźniom jest za dobrze?
Paweł Moczydłowski: Proszę pana, to niech zorganizują jakąś odpowiednią ilość wycieczek do więzień i zobaczą co tam się dzieje.
RMF: Pan mówi: tak było za komuny, tak mówiła komuna, ale komuna nie miała takiego poparcia jakie ma Kaczyński, człowiek, który mówi „liczba więźniów nie może ograniczać polityki karnej”, a ludzie mówią tak Kaczyński ma rację. To Kaczyński ma rację, a nie Paweł Moczydłowski
Paweł Moczydłowski: Wszystko w porządku tylko, iż każda popularność ma swoje granice. Zobaczymy do czego doprowadzą efekty tej polityki.
RMF: Do czego doprowadzą? Pan wróży, iż będą bunty?
Paweł Moczydłowski: Ja nie wróżę, ja to wiem. To są pewne mechanizmy, które są dość naturalne. Mogę je tutaj opisać, ale te dziesięć minut na to nie wystarczy.
RMF: Panie doktorze, ale prawdą jest, iż pobyt w więzieniu jest karą, choćby tak zostaje nazwany w kodeksach. Kara z zasady nie jest przyjemna.
Paweł Moczydłowski: Ale kto mówi, iż ma nie być kary trzeba tylko zapewnić warunki do realizowania tej kary. Trzeba teraz wyjąć kasę i zbudować odpowiednią ilość więzień.

#funfact: To wywiad sprzed prawie 15 lat. Z czasów mafii pruszkowskiej, regularnych rozbojów i przestępczości o kilkanaście punktów procentowych wyższej. I tylko jeden niuans się zmienił – wtedy była mowa o Lechu, teraz mózgiem całej inicjatywy jest Jarosław.

PS
Historia mojego pobytu w zakładach karnych i resocjalizacji jest nieco dłuższa. jeżeli chcesz wiedzieć więcej, to zachęcam do przeczytania:

• wywiadu, który przeprowadził ze mną Konrad Kruczkowski
• pozostałych wpisów z kategorii „Więzienie”

A jeżeli wpis Ci się podobał, na dole masz przyciski do udostępnienia go na Twitterze, Facebooku, oraz Google Plus. Poświęciłem mu kilka godzin, więc proszę, udostępnij go dalej. 🙂