Ostatni raz dotknąć jej kręconych włosów

Kobiety, mężczyźni, dzieci. Żydzi, Beduini, Tajowie i inni. Historie, o których świat milczy.

Siostry – 75-letnia Nadieżda i 71-letnia Natalia Sprebczikow-Tumiib – chciały spędzić miło czas. Jeździły na wycieczki do Ejlatu, Galilei, nad Morze Martwe. 5 października 2023 Alexei, właściciel małego biura podróży, z którego usług korzystały, zadzwonił z pytaniem czy może zmienić im rezerwację z 7 października na następny tydzień. Na jego wycieczkę zapisało się 27 osób, a bus pomieści tylko 19. Nadieżda zdecydowała, iż planów nie zmienią. Chciała jechać.

Siostry pochodziły z Duszanbe, stolicy Tadżykistanu. Nadieżda była uznaną chemiczką, Natalia policjantką. Pierwsza do Izraela wyemigrowała Natalia. Nadieżda zwlekała aż decyzję o przeprowadzce podjęły jej dzieci. Jako 45-letnia imigrantka, bez znajomości hebrajskiego, musiała porzucić karierę naukową. Pracowała jako kasjerka, potem opiekunka rosyjskojęzycznych seniorów.

Kierowca busa odebrał siostry 7 października o 6.15 rano z Netivot. O 6.30 miał kolejny przystanek obok biblioteki publicznej w Sderot. Kiedy wsiadł kolejny pasażer, kierowca zorientował się, iż musi wymienić opony. Zatrzymał się i przystąpił do pracy. Wtedy pasażerowie usłyszeli pociski przelatujące nad ich głowami. Seniorzy, mający problemy z poruszaniem się, próbowali skryć się w pobliskim schronie. Jednak mechanizm otwierający drzwi uległ awarii. Musieli czekać aż kierowca dokona koniecznej wymiany opon. W pobliżu przechodził Danny, który wracał ze spaceru z psem. Zaproponował pasażerom busa, by skorzystali ze schrony w jego domu. Odmówili. Większość miała problemy z chodzeniem, poza tym byli przekonani, iż pociski niedługo przestaną lecieć.

Danny poszedł do domu. Wtedy usłyszał serię wystrzałów. Przez okno zobaczył vana wypełnionego terrorystami Hamasu, który podjechał na przystanek autobusowy. Kierowca krzyknął do pasażerów: “Uciekajcie!” Ale żaden z nich nie był w stanie biegać. Wszyscy zostali zamordowani. Nadieżda i Natalia zginęły razem. Ich ciała leżały na miejscu masakry przez wiele godzin. Nikt ich nie przykrył. Niektórzy je fotografowali, publikując zdjęcia w mediach społecznościowych. Jedno z nich zobaczyła Irit, córka Nadieżdy. Tak dowiedziała się o śmierci matki.

Pasażerowie, którym tego dnia Alexei odwołał rezerwację, dzwonili później do niego z wyrazami wdzięczności.

*
Sujood Abu Karinat, młoda Beduinka, spodziewała się swojego pierwszego dziecka, dziewczynki. Cztery dni po terminie porodu – 7 października 2023 – poczuła skurcze. Obudziła męża, by zabrał ją do szpitala. Po drodze zostali napadnięci przez terrorystów z Hamasu. Sujood została postrzelona przez nich w brzuch (!). Mimo to udało im się dotrzeć do kliniki.

Lekarze zdecydowali o cesarskim cięciu. Narządy wewnętrzne Sujood były całe, jak powiedział chirurg “dziecko stało się tarczą”, która uratowała matkę. Dziewczynka miała rany postrzałowe w brzuszku i nóżce. Mimo wysiłków lekarzy po 14 godzinach zmarła. Sujood nie zdążyła jej zobaczyć. Poprosiła męża, by pochował ich córkę bez jej obecności.

*
Celine Ben-David Nagar kończyła 6-miesięczny urlop macierzyński. Chciała uczcić to w wyjątkowy sposób, zanim wróci do pracy w firmie prawniczej. Festiwal Nova wydawał się idealną okazją. Jej mąż Ido nie był zachwycony. Proponował inne możliwości świętowania, ale bezskutecznie. 7 października 2023 Celine wstała wcześnie, żeby nakarmić małą Ellie. Potem wyruszyła na festiwal z przyjaciółmi. Nigdy tam nie dotarła.

Dzieliło ją kilkanaście kilometrów od miejsca, gdzie odbywały się koncerty, gdy usłyszała atak rakietowy. Razem z przyjaciółmi udała się do schronu w kibucu Mefallesim. Ido też słyszał rakiety. Napisał do Celine, czy wszystko w porządku. “Jesteśmy w schronie. Jestem w szoku” – odpowiedziała. Zapewniła go, iż kiedy atak się skończy wsiądzie do samochodu i wróci do domu. “Czy chcesz, żebym po Ciebie przyjechał” – napisał Ido. “Nawet o tym nie myśl!”

Wymienili jeszcze kilka wiadomości o tym, kiedy najlepiej nakarmić Ellie, gdy Celine usłyszała strzały w pobliżu schronu. Myślała, iż przyjechali izraelscy żołnierze. niedługo usłyszała, iż osoby poza schronem rozmawiają po arabsku. Po chwili terroryści wrzucili do schronu granaty i zaczęli strzelać do znajdujących się wewnątrz ludzi.

Celine i towarzyszący jej Raz byli ranni, ale żyli. Przykryli się ciałami zamordowanych. Gdy Raz usłyszał, iż terroryści odchodzą, próbował namówić Celine to wyjścia ze schronu i szukania pomocy w kibucu. Kobieta z powodu szoku nie była w stanie wykonać żadnego ruchu. Raz, który został postrzelony w brzuch, powoli opuścił schron. Udało mu się wejść do jednego z domów, gdzie uzyskał pomoc. Przeżył atak.

Następnego dnia Ido został poinformowany, iż jego żona została prawdopodobnie porwana. Jej ciała nie było w schronie. Setki izraelskich kobiet przekazały swoje mleko dla małej Ellie.

Po dziewięciu dniach od ataku odnaleziono ciało Celine. Została postrzelona w brzuch. Ido chciał ją zobaczyć przed pogrzebem. Chciał ostatni raz dotknąć jej kręconych włosów.

*

7 października 2023 terroryści z Hamasu i innych organizacji przeprowadzili atak, do którego przygotowywali się od trzech lat. Z Gazy dostali się do Izraela dokonując bestialskiego mordu na cywilach, spośród których wielu było zaangażowanych w budowę dialogu izraelsko-palestyńskiego. Terroryści zamordowali 1200 osób, porwali 250 – w większości Żydów, ale też przedstawicieli innych narodowości. Od tego czasu toczą się działania wojenne na terenie Gazy.

Więcej historii zamordowanych w książce “10/7. 100 human stories” Lee Yaron (New York, 2024)