W 2024 roku odnotowano blisko 30 tysięcy prób nielegalnego przekroczenia granicy między Polską a Białorusią. To wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim, kiedy takich prób było około 26 tysięcy.
Podlaski Oddział Straży Granicznej (POSG) podkreśla jednak, iż dzięki wprowadzeniu strefy buforowej oraz wzmocnieniu zapory granicznej liczba wtargnięć na teren Polski wyraźnie zmalała.
Rekordowe próby w maju
Według danych POSG, większość prób miała miejsce w pierwszej połowie 2024 roku, a szczególnie w maju, który był rekordowy – odnotowano wówczas ponad 7 tysięcy przypadków. Zdarzały się dni, kiedy liczba prób przekraczała 400 na dobę. Najwięcej takich zdarzeń miało miejsce na terenach w rejonie Puszczy Białowieskiej. Po wprowadzeniu strefy buforowej liczba nielegalnych przekroczeń na tych odcinkach spadła o kilkadziesiąt procent. W drugiej połowie roku próby te przeniosły się na odcinki granicy nieobjęte strefą buforową – wyjaśniał Michał Bura z POSG.
Wzmocniona zapora zwiększa bezpieczeństwo
Ważnym elementem poprawy ochrony granicy była modernizacja zapory stalowej, która została wyposażona w dodatkowe wzmocnienia. Dwa poziome pasy wzmacniające zapobiegają rozginaniu pionowych elementów konstrukcji, a na jednym z pasów zamontowano drut ostrzowy typu concertina.
– Migranci wcześniej używali lewarków samochodowych do forsowania zapory, jednak po jej wzmocnieniu jest to niemożliwe. w tej chwili podejmują próby przekroczenia granicy przy użyciu drabin lub przez rzeki graniczne. Obie te metody zajmują więcej czasu, co pozwala polskim służbom na szybką reakcję – tłumaczył Michał Bura.
Strefa buforowa i projekt Tarcza Wschód
Od 13 czerwca na obszarze przygranicznym z Białorusią wprowadzono strefę buforową. Początkowo miała ona obejmować dwa kilometry od granicy, jednak ostatecznie większość obszaru objęto 200-metrową strefą, z wyjątkiem rejonów rezerwatów przyrody, gdzie zachowano dwa kilometry. W strefie tej mieszczą się placówki Straży Granicznej w Narewce, Białowieży, Dubiczach Cerkiewnych oraz Czeremsze.
Premier Donald Tusk, komentując wprowadzenie strefy, podkreślił, iż obowiązkiem państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa granicy, niezależnie od polityki czy emocji społecznych.
Równolegle ruszył program Tarcza Wschód, którego celem jest dalsze wzmocnienie ochrony granicy. Zwiększono liczebność żołnierzy o tysiąc osób, utworzono Centrum Koordynacji Działań dla służb oraz przyspieszono dostarczanie nowoczesnego wyposażenia. W przyszłości projekt przewiduje budowę dodatkowych elementów zabezpieczeń, takich jak rowy przeciwczołgowe, palisady, pola minowe oraz bunkry dla żołnierzy i cywilów.
Wiceminister obrony narodowej Cezary Tomczyk podkreślił znaczenie projektu dla bezpieczeństwa Europy:
– Tarcza Wschód staje się projektem europejskim. Chcemy, by granica wschodnia i północna nie była postrzegana wyłącznie jako granica Polski, ale także Unii Europejskiej i NATO.
Prace nad projektem mają zostać ukończone w 2026 roku.