Nowe obowiązki w sklepach. Ustawa podpisana przez prezydenta już obowiązuje

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy wprowadzającą ograniczenia wiekowe w sprzedaży produktów imitujących nikotynę. Przepisy wejdą w życie po czternastu dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw, co oznacza, iż sprzedawcy będą musieli dostosować swoje procedury do nowych wymagań prawnych.

Fot. Warszawa w Pigułce

Zmiana stanowi rozszerzenie katalogu produktów objętych ograniczeniami wiekowymi, które w tej chwili obejmują alkohol, wyroby tytoniowe oraz niektóre leki dostępne bez recepty. W 2024 roku wprowadzono już zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom niepełnoletnim, co wywołało mieszane reakcje wśród konsumentów, szczególnie młodszych.

Nowe przepisy dotyczą produktów imitujących nikotynę, które dotychczas nie podlegały regulacjom wiekowym. Tego typu wyroby zyskały popularność wśród młodych ludzi, często będąc postrzegane jako alternatywa dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie ograniczeń w odpowiedzi na rosnące obawy dotyczące wpływu tych produktów na zdrowie nieletnich.

Implementacja nowych przepisów będzie wymagała od sieci handlowych oraz niezależnych sklepów wprowadzenia procedur weryfikacji wieku klientów przy zakupie objętych ograniczeniami produktów. Sprzedawcy będą zobowiązani do żądania okazania dokumentu tożsamości w przypadku wątpliwości co do wieku kupującego, podobnie jak ma to miejsce przy sprzedaży alkoholu czy wyrobów tytoniowych.

Sklepy będą musiały przeszkolić personel w zakresie nowych przepisów oraz dostosować swoje systemy sprzedażowe do rozszerzonych wymagań kontroli wieku. Może to oznaczać konieczność modyfikacji systemu kas fiskalnych oraz wprowadzenia dodatkowych procedur organizacyjnych.

Zakres ograniczeń wykracza poza samą sprzedaż i obejmuje także inne aspekty dostępności produktów imitujących nikotynę. Szczegółowe regulacje mogą dotyczyć ekspozycji produktów w punktach sprzedaży, ich reklamowania oraz promocji, co może wymagać dodatkowych dostosowań ze strony właścicieli sklepów.

Branża handlowa będzie musiała ponieść koszty związane z implementacją nowych przepisów, w tym szkolenia personelu, modyfikacje systemów informatycznych oraz dostosowanie procedur magazynowych. Te wydatki mogą wpłynąć na koszty operacyjne prowadzenia działalności handlowej.

Organy kontrolne, w tym inspektorzy handlowi, będą odpowiedzialne za egzekwowanie nowych przepisów. System kar i sankcji za naruszanie ograniczeń wiekowych będzie musiał być skuteczny w zapobieganiu łamaniu przepisów przy zachowaniu proporcjonalności do wagi naruszenia.

Wprowadzenie kolejnych ograniczeń wpisuje się w międzynarodowe trendy dotyczące regulacji dostępności produktów potencjalnie szkodliwych dla zdrowia, szczególnie w kontekście ochrony nieletnich. Wiele państw europejskich wprowadza podobne ograniczenia w odpowiedzi na rosnącą świadomość zagrożeń związanych z używaniem produktów zawierających lub imitujących nikotynę przez młodych ludzi.

Skuteczność nowych przepisów będzie można ocenić po okresie ich funkcjonowania, analizując wpływ na zachowania konsumenckie nieletnich oraz dostępność produktów objętych ograniczeniami. Monitoring tych zmian może stanowić podstawę do ewentualnych korekt legislacyjnych w przyszłości.

Praktyczne aspekty stosowania nowych przepisów będą wymagały wypracowania jasnych procedur postępowania przez sprzedawców oraz skutecznych mechanizmów kontroli ze strony organów nadzorczych. najważniejsze będzie zapewnienie jednolitego stosowania przepisów we wszystkich punktach sprzedaży na terenie kraju.

Konsumenci będą musieli przystosować się do nowych wymogów, w tym do konieczności okazywania dokumentu tożsamości przy zakupie produktów objętych ograniczeniami. Dla pełnoletnich klientów oznacza to potrzebę pamiętania o zabraniu ze sobą dokumentu przy planowanych zakupach.

Długoterminowe cele wprowadzenia ograniczeń obejmują ograniczenie dostępu nieletnich do produktów mogących negatywnie wpływać na ich zdrowie oraz kształtowanie bardziej odpowiedzialnych zachowań konsumenckich. Realizacja tych celów będzie wymagała nie tylko skutecznego egzekwowania przepisów, ale także edukacji społeczeństwa w zakresie zagrożeń związanych z używaniem produktów imitujących nikotynę.