Ibogaina – badania na Stanford Medicine

Zdjęcie: ibogaina badana na Stanford Medicine - kładka artykułu

W ostatnich latach rośnie zainteresowanie wykorzystaniem substancji psychoaktywnych w terapii zaburzeń psychicznych, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD). Sławę zyskują głównie klasyczne psychodeliki – ale nie tylko. Jedną z takich substancji spoza klasycznych jest ibogaina – alkaloid pochodzący z korzenia afrykańskiego krzewu Tabernanthe iboga. Choć tradycyjnie stosowana w rytuałach religijnych plemienia Bwiti w Gabonie, ibogaina zyskała uwagę naukowców ze względu na jej potencjalne zastosowanie w leczeniu uzależnień oraz zaburzeń psychicznych.

Ibogaina – w skrócie

Ibogaina to naturalnie występujący alkaloid o adekwatnościach psychoaktywnych. W kulturach afrykańskich była używana w rytuałach inicjacyjnych oraz ceremoniach religijnych, mających na celu wywołanie stanów wizyjnych i duchowych doświadczeń. Współcześnie ibogaina jest przedmiotem badań naukowych ze względu na jej potencjał terapeutyczny, zwłaszcza w kontekście leczenia uzależnień od opiatów, alkoholu czy kokainy. Mechanizm jej działania polega na modulacji neuroprzekaźników w mózgu, co może prowadzić do redukcji objawów odstawienia oraz zmniejszenia głodu narkotykowego.

Badania nad ibogainą w leczeniu PTSD i urazów mózgu

W styczniu 2024 roku naukowcy z Stanford Medicine opublikowali wyniki pilotażowego badania dotyczącego zastosowania ibogainy w leczeniu weteranów sił specjalnych cierpiących na łagodne urazowe uszkodzenie mózgu (TBI) oraz związane z tym zaburzenia, takie jak PTSD, depresja i lęk. Badanie objęło 30 mężczyzn, którzy doświadczyli TBI w wyniku służby wojskowej.

Metodologia badania

Uczestnicy badania, wszyscy będący weteranami sił specjalnych USA, zgłosili się na terapię ibogainą w klinice w Meksyku, gdzie jej stosowanie jest legalne. Przed rozpoczęciem leczenia, naukowcy ocenili poziom funkcjonowania uczestników oraz nasilenie objawów PTSD, depresji i lęku dzięki standardowych kwestionariuszy i ocen klinicznych. Następnie, pod nadzorem medycznym, uczestnicy otrzymali doustnie ibogainę w połączeniu z dożylnym podaniem magnezu, mającym na celu ochronę serca przed potencjalnymi skutkami ubocznymi ibogainy, takimi jak arytmie. Po terapii uczestnicy wrócili do Stanów Zjednoczonych, gdzie przeprowadzono dalsze oceny ich stanu zdrowia.

Wyniki badania

Wyniki były obiecujące. Już kilka dni po terapii uczestnicy zgłaszali znaczną poprawę w funkcjonowaniu codziennym oraz redukcję objawów PTSD, depresji i lęku. Te pozytywne efekty utrzymywały się co najmniej przez miesiąc po leczeniu, co stanowiło okres obserwacji w tym badaniu. Przed terapią średni wynik uczestników w skali oceny niepełnosprawności wynosił 30,2, co wskazuje na łagodną lub umiarkowaną niepełnosprawność. Miesiąc po terapii wynik ten spadł do 5,1, co oznacza brak niepełnosprawności. Ponadto, średnie redukcje objawów wyniosły 88% dla PTSD, 87% dla depresji i 81% dla lęku w porównaniu z poziomem sprzed leczenia.

Bezpieczeństwo terapii Ibogainą

W trakcie badania nie odnotowano poważnych skutków ubocznych związanych z terapią ibogainą. Typowe objawy, takie jak bóle głowy i nudności, były przejściowe i nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia uczestników. Dodatkowo, dzięki jednoczesnemu podaniu magnezu, nie zaobserwowano przypadków arytmii serca, co wcześniej było zgłaszane jako potencjalne ryzyko związane z ibogainą.

Mechanizm działania ibogainy

Choć dokładny mechanizm działania ibogainy nie jest w pełni zrozumiały, uważa się, iż wpływa ona na wiele systemów neuroprzekaźników w mózgu, w tym na receptory NMDA, nikotynowe oraz opioidowe. Może to prowadzić do neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do reorganizacji i tworzenia nowych połączeń, co jest najważniejsze w procesie zdrowienia po urazach mózgu. Ponadto, ibogaina może modulować poziomy serotoniny i dopaminy, co wpływa na nastrój i funkcje poznawcze.

Kontekst terapeutyczny

Warto podkreślić, iż terapia ibogainą w tym badaniu była przeprowadzana w kontrolowanych warunkach klinicznych, z odpowiednim monitorowaniem medycznym. Uczestnicy mieli również dostęp do dodatkowych form wsparcia, takich jak joga, medytacja czy masaże, co mogło wpłynąć na ogólny stan ich zdrowia i samopoczucia. Niemniej jednak, ze względu na status prawny ibogainy w wielu krajach, jej stosowanie poza kontrolowanymi warunkami klinicznymi jest ograniczone i może wiązać się z ryzykiem.

Źródła:

1. Stanford Medicine News – „Psychedelic drug ibogaine shows promise for treating PTSD, brain injury in special forces veterans”
   • Link: https://med.stanford.edu/news/all-news/2024/01/ibogaine-ptsd.html
2. National Library of Medicine (PubMed) – Przegląd badań nad mechanizmem działania ibogainy
   • Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov (szukaj „ibogaine PTSD” lub „ibogaine neuroplasticity”)
3. Frontiers in Pharmacology – Analiza neurobiologicznego wpływu ibogainy na neuroprzekaźniki
   • Link: https://www.frontiersin.org/journals/pharmacology
4. Journal of Psychopharmacology – Badania nad bezpieczeństwem stosowania ibogainy
   • Link: https://journals.sagepub.com/home/jop
5. Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies (MAPS) – Artykuły na temat ibogainy i jej potencjalnych zastosowań
   • Link: https://maps.org/research/ibogaine/

Te źródła dostarczają aktualnych informacji naukowych na temat badań nad ibogainą i jej wpływem na PTSD oraz urazy mózgu.