Domysły i fakty o koronacji Bolesława Chrobrego

Zdjęcie: Domysły i fakty o koronacji Bolesława Chrobrego

Co wiemy na pewno, a co pozostaje w sferze domysłów? Aspektowi historycznemu koronacji Bolesława Chrobrego była poświęcona debata, która we wtorek (28 października) odbyła się w Archiwum Państwowym w Kielcach.

Koronacja stworzyła pewną legendę, która stała się mitem na temat królewskiej godności pierwszych władców piastowskich oraz państwa piastowskiego jako królestwa – mówił dr Paweł Figurski z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

– Ta tradycja była tak silna, iż przetrwała okres rozbicia dzielnicowego, kiedy Piastowie nie byli koronowani, a jednak władztwo było nazywane królestwem. To też posłużyło do odnowienia instytucji monarchii pod koniec XIII wieku – tłumaczył.

Dr Paweł Figurski przyznał, iż wciąż mało wiadomo na temat koronacji pierwszego króla Polski.

– Tak naprawdę nie wiemy dokładnie, kiedy wydarzyła się koronacja, w którym miejscu, kto w niej uczestniczył i jak przebiegał ryt sakry królewskiej. Natomiast na podstawie różnych źródeł możemy stawiać mniej lub bardziej prawdopodobne hipotezy – mówił.

28.10.2025. Kielce, Archiwum Państwowe. Debata historyczna „Koronacja Bolesława Chrobrego – aspekt liturgiczny”. / Fot. Dorota Klusek – Radio Kielce

Jak zatem mogła wyglądać koronacja Bolesława Chrobrego?

– Mamy kilka elementów wspólnych wszystkich koronacji z początku XI wieku. Wydaje się, iż uroczyste wprowadzenie poprzedziło sam element sakry, następnie litania ku czci Wszystkich Świętych, w której władca dokonywał prostracji (leżenia krzyżem), potem było namaszczenie, przekazanie korony i insygniów władzy, a następnie Eucharystia, podczas której władca musiał przyjąć Ciało Chrystusa, czyli Komunię – opisywał.

Drugi z dyskutantów prof. Krzysztof Bracha z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie zaznaczył, iż prowadzone od ponad stu lat badania nad sytuacją polityczną, która doprowadziła do koronacji, pozwoliły odkryć wiele faktów. Natomiast wciąż mało wiadomo na temat rytualizacji ceremoniału koronacyjnego.

– Liturgią koronacyjną mediewistyka polska zajmuje się zaledwie od 20-25 lat – zauważył.

Prof. Krzysztof Bracha zwrócił uwagę, iż wtorkowa debata historyczna wpisała się w cykl wydarzeń popularyzujących wiedzę o wydarzeniach sprzed tysiąca lat, a w tym zakresie wiele już się wydarzyło w naszym regionie.

– Dzięki współpracy z dr. Pawłem Figurskim, który jest głównym specjalistą w zakresie liturgii pierwszych Piastów, czy też w ogóle liturgii koronacyjnych wczesnośredniowiecznych w Europie, a to jest specjalność bardzo wąska. Tak naprawdę mamy kilku specjalistów. Wykonaliśmy fajną pracę popularyzatorską. Jestem usatysfakcjonowany, iż w Świętokrzyskiem udało się zrobić tyle imprez, dość ciekawych merytorycznie, za niewielki wkład finansowy – ocenił.

Uzupełnieniem debaty były dwie wystawy. Pierwsza, planszowa, która pokazywała tysiącletnie dzieje państwa polskiego. Natomiast druga, jak mówiła dr Wiesława Rutkowska, była wyjątkowa.

– Wystawa oryginalnych pergaminów z archiwum ordynacji Myszkowskich. Tam znajdują się m.in. przywileje nadawane przez królów dla rodziny Myszkowskich – opisywała.

Spotkanie poprowadził ks. dr Andrzej Kwaśniewski.