Kluczowe elementy operatu szacunkowego

Operat szacunkowy jest regulowany przepisami prawa, a jego zawartość musi spełniać szereg wymagań formalnych. Dokument ten powstaje w wielu sytuacjach, zarówno na zlecenie osób prywatnych, jak i na potrzeby organów publicznych. Przykłady takich celów to postępowanie wywłaszczeniowe, dział spadku, ustalenie wysokości odszkodowania czy aktualizacja opłat w przypadku użytkowania wieczystego.

Zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym wyceny nieruchomości, operat powinien zawierać m.in.:

• określenie celu wyceny oraz podstawy prawnej,
• opis nieruchomości wraz z jej stanem technicznym,
• wskazanie przeznaczenia nieruchomości,
• analizę rynku nieruchomości,
• szczegółowe obliczenia wartości nieruchomości oraz uzasadnienie wyniku.

Każdy operat szacunkowy musi zawierać datę jego sporządzenia, a także podpis rzeczoznawcy wraz z numerem uprawnień.

Kto sporządza operat szacunkowy?

Operat szacunkowy może być sporządzony jedynie przez rzeczoznawcę majątkowego posiadającego odpowiednie kwalifikacje, co wymaga ukończenia studiów podyplomowych z zakresu wyceny nieruchomości, odbycia praktyki zawodowej oraz zdania państwowego egzaminu.

Ważność operatu szacunkowego

Operat szacunkowy zachowuje ważność przez 12 miesięcy od dnia jego sporządzenia, pod warunkiem, iż nie nastąpią istotne zmiany dotyczące uwarunkowań prawnych, rynkowych czy innych czynników mających wpływ na wartość nieruchomości. jeżeli po upływie tego okresu nie zaszły zmiany wpływające na wartość nieruchomości, rzeczoznawca może przedłużyć ważność operatu o kolejny rok. W przeciwnym razie konieczne jest sporządzenie nowego operatu.

Koszt sporządzenia operatu szacunkowego

Koszt sporządzenia operatu zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj nieruchomości, jej położenie, a także złożoność samego procesu wyceny. Najtańsze operaty dotyczą działek niezabudowanych, a ich koszt może wynosić od 500 zł. Wycena mieszkania to koszt rzędu 1000 zł, natomiast w przypadku domów jednorodzinnych ceny zaczynają się od 1500 zł. Oszacowanie wartości większych obiektów, takich jak gospodarstwa rolne czy przedsiębiorstwa, może natomiast wynieść choćby kilkadziesiąt i więcej tysięcy złotych.

Najczęstsze błędy w operatach szacunkowych

W operatach szacunkowych zdarzają się błędy, które mogą wynikać m.in. z nieprawidłowego opisu nieruchomości, zastosowania niewłaściwej metodologii wyceny czy braku odpowiedniej liczby porównań z podobnymi nieruchomościami. Innym częstym problemem są błędy rachunkowe oraz nieuwzględnienie istotnych obciążeń prawnych, takich jak służebności.

W przypadku operatów sporządzonych na zlecenie organów publicznych, które zawierają błędy wpływające na wartość mienia, strona może zlecić sporządzenie operatu przez innego rzeczoznawcę. Taki kontroperat może zostać przedłożony jako dowód w postępowaniu.

Odpowiedzialność rzeczoznawcy majątkowego

Oceną poprawności pracy rzeczoznawcy zajmują się organizacje zawodowe, które na wniosek strony mogą zweryfikować prawidłowość sporządzonego operatu na podstawie obowiązujących przepisów i wytycznych. Praca specjalisty może podlegać też kontroli Ministra Rozwoju i Technologii. W przypadku złożenia skargi na jego działalność i stwierdzenia, iż jest niezgodna z przepisami prawa lub zasadami etyki zawodowej, możliwe jest nałożenie kar dyscyplinarnych, w tym upomnienia, zawieszenia uprawnień czy choćby ich odebrania.