Andrzej Kruszona – witraż Michała Archanioła do kościoła w Choszcznie

Wizyta w pracowni witrażowniczej

Nowe dzieło Andrzeja Kruszony

Andrzej Kruszona (ur. 1946 r.) – znany szamotulski witrażysta – przez cały czas w pełni sił twórczych! Właśnie pracuje nad kolejnym, już dziesiątym, witrażem do kościoła św. Jadwigi Królowej w Choszcznie. Odwiedziliśmy go ostatnio w pracowni przy ul. Kiszewskiej – zapraszamy do przeczytania tekstu i zapoznania się z relacją zdjęciową.

Najnowszy witraż przedstawia św. Michała Archanioła pokonującego szatana. Nad jego głową unosi się gołąb – symbolizujący pokój. Św. Michał trzyma w ręce włócznię, na szyi ma kotwicę – symbol nadziei, duchowej stabilności i trwałości. Na wstędze poniżej postaci umieszczono fragment modlitwy do św. Michała Archanioła. Ponieważ święty jest patronem policji, na dole umieszczono odznakę policyjną, a w jej środku księgę z 10 przykazaniami. Andrzej Kruszona jest zarówno autorem projektu witraża, jak i jego wykonawcą. Oczywiście, nowy witraż musi współgrać z tymi, które są znajdują się w tym poświęconym w 1985 r. i ciągle upiększanym kościele.

Swoją własną pracownię witrażownictwa Andrzej Kruszona założył w 1968 r., po sześcioletniej nauce u szamotulskiego mistrza witrażysty Józefa Elsnera. Przez ponad 30 lat blisko współpracował ze znakomitym artystą plastykiem z Obrzycka – Marianem Schwarzem (1906-2001), był wykonawcą większości projektów tego twórcy. Uczył się też od niego zasad i techniki sztuki sakralnej i z czasem zaczął także sam projektować witraże.

W ciągu kilkudziesięciu lat Andrzej Kruszona stworzył ogromną ilość witraży: od niewielkich po monumentalne. Reprezentują one odmienne typy: figuralne, ornamentowe i geometryczne, przeznaczone zostały do kościołów z różnych epok, co zawsze trzeba było uwzględnić w projekcie. Witraże Andrzeja Kruszony można podziwiać w około 250 obiektach sakralnych w całej Polsce. Niestety, jego talent nie dość został wykorzystany w rodzinnych Szamotułach. Prac Andrzeja Kruszony jest w naszym mieście niewiele, umieszczone są np. w kaplicy św. Antoniego Padewskiego w kościele św. Krzyża (projekt – Marian Schwartz).

Spośród miast, w których znajdują się dzieła Andrzeja Kruszony, można wymienić Pieniężno, Dziwnów, Golczewo koło Nowogardu, Krzyż Wielkopolski, Ślesin koło Nakła, Gozdowo koło Wrześni, Gdynię Obłoże, Wielichowo, Jastrowie, Inowrocław, Zieloną Górę, Połczyn Zdrój, Ustkę, Świdwin, Santok, Choszczno i wiele innych. Najwięcej witraży wykonał do kościoła św. Mikołaja w Wałczu.

Andrzej Kruszona nie tylko od blisko 60 lat tworzy nowe witraże, ale w przeszłości przeprowadził także wiele rekonstrukcji i renowacji prac dawnych artystów. Jest twórcą stosującym dawne techniki, nieznane już adekwatnie kolejnym pokoleniom witrażystów, a zapewniające jego pracom długowieczność. Kiedy opowiada o swoich witrażach, zawsze podkreśla: „Piękno jest w prostocie”.

Agnieszka Krygier-Łączkowska

Szamotuły, dnia 2 sierpnia 2025 r.