Alarm w całej Polsce. Służby na ulicach i w szkołach. Co to oznacza w praktyce?

Premier przedłużył obowiązywanie stopnia alarmowego BRAVO na terenie całego kraju do 30 listopada 2025 roku. To drugi z czterech możliwych poziomów zagrożenia terroryzmem. Sprawdź, jakie obowiązki mają służby i jak to wpływa na twoje bezpieczeństwo.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce, wygenerowany w DALL·E 3.

Prezes Rady Ministrów podpisał zarządzenie, które do 30 listopada 2025 przedłuża obowiązywanie trzech stopni alarmowych: BRAVO-CRP dotyczący zagrożenia w cyberprzestrzeni, BRAVO na terytorium całego kraju oraz BRAVO wobec polskiej infrastruktury energetycznej mieszczącej się poza granicami kraju.

Wszystkie trzy stopnie oznaczają drugi poziom w czterostopniowej skali zagrożenia. Stopnie alarmowe są przede wszystkim sygnałem dla służb, żeby były gotowe do działania. Wprowadzono je w związku z inwazją Rosji na Ukrainę i wzmożonym ruchem na polsko-ukraińskiej granicy.

Czym jest stopień BRAVO

Stopień BRAVO wprowadza się w sytuacji zaistnienia zwiększonego i przewidywalnego zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, kiedy jednak konkretny cel ataku nie został zidentyfikowany. Ma charakter prewencyjny – ma zapobiec zagrożeniu, zanim ono się zmaterializuje.

W praktyce oznacza to, iż służby oceniają ryzyko ataku jako realne, ale nie wiedzą dokładnie, gdzie i kiedy może do niego dojść. Dlatego wprowadzają szereg środków zwiększających bezpieczeństwo w miejscach publicznych i wobec infrastruktury krytycznej.

Zadania organów państwa związane z wprowadzeniem stopni alarmowych zostały określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 25 lipca 2016 roku. Szczegółowo opisują one, co muszą robić poszczególne służby i instytucje.

Co robią służby podczas stopnia BRAVO

Do zadań służb w przypadku stopnia BRAVO należą między innymi prowadzenie przez Policję, Straż Graniczną lub Żandarmerię Wojskową wzmożonej kontroli dużych skupisk ludzych oraz prowadzenie wzmożonej kontroli obiektów użyteczności publicznej i innych obiektów potencjalnie mogących stać się celem ataków terrorystycznych.

Służby muszą zapewnić dostępność w trybie alarmowym członków personelu wyznaczonego do wdrażania procedur działania na wypadek zdarzenia o charakterze terrorystycznym. Personel zostaje ostrzeżony o możliwych zagrożeniach.

Umundurowani funkcjonariusze lub żołnierze bezpośrednio realizujący zadania związane z zabezpieczeniem miejsc i obiektów, które potencjalnie mogą stać się celem ataku terrorystycznego, mają obowiązek noszenia broni długiej oraz kamizelek kuloodpornych.

Wprowadza się dodatkowe kontrole pojazdów, osób oraz budynków publicznych w rejonach zagrożonych. Następuje wzmocnienie ochrony środków komunikacji publicznej oraz ważnych obiektów publicznych. W przedszkołach, szkołach i uczelniach wprowadza się zakazy wstępu dla osób postronnych.

Co to oznacza dla ciebie

W praktyce możesz zauważyć zwiększoną obecność uzbrojonych funkcjonariuszy w miejscach publicznych, na dworcach, lotniskach czy w centrach handlowych. To normalne i jest częścią procedur bezpieczeństwa.

Jeśli masz dzieci w szkole lub przedszkolu, zauważ prawdopodobnie zaostrzony reżim wpuszczania osób do budynku. Rodzice mogą być proszeni o legitymowanie się lub o wcześniejsze zgłaszanie wizyt. To również element zwiększonych środków bezpieczeństwa.

Podczas podróży pociągiem czy samolotem możesz spodziewać się dokładniejszych kontroli bagażu i częstszych pytań o cel podróży. Służby mają prawo przeprowadzać dodatkowe kontrole w miejscach uznanych za potencjalnie zagrożone.

W obiektach publicznych, takich jak urzędy, muzea czy galerie handlowe, mogą być wprowadzone dodatkowe bramki bezpieczeństwa lub kontrole na wejściu. Twoja cierpliwość i zrozumienie dla tych procedur pomaga służbom w zapewnieniu bezpieczeństwa wszystkim.

BRAVO-CRP i cyberbezpieczeństwo

Stopnie alarmowe CRP dotyczą zagrożenia w cyberprzestrzeni. Stopień alarmowy BRAVO-CRP jest drugim w czterostopniowej skali. Oznacza, iż administracja publiczna jest zobowiązana do prowadzenia wzmożonego monitoringu stanu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych.

Organy administracji publicznej oraz kierownicy służb i instytucji adekwatnych w sprawach bezpieczeństwa realizują takie zadania jak wzmożone monitorowanie stanu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych organów administracji publicznej lub systemów wchodzących w skład infrastruktury krytycznej.

Monitorują i weryfikują, czy nie doszło do naruszenia bezpieczeństwa komunikacji elektronicznej oraz sprawdzają dostępność usług elektronicznych. Personel instytucji zostaje poinformowany o konieczności zachowania zwiększonej czujności.

Wprowadza się całodobowe dyżury administratorów systemów kluczowych dla funkcjonowania organizacji oraz personelu uprawnionego do podejmowania decyzji w sprawach bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych. Zapewnia się dostępność w trybie alarmowym personelu odpowiedzialnego za bezpieczeństwo systemów.

Twoja rola w systemie bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo w czasie obowiązywania stopnia alarmowego uzależnione jest nie tylko od działania adekwatnych służb, ale też od czujności obywateli. jeżeli zauważysz coś niepokojącego, zgłoś to policji lub Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Podczas obowiązywania stopnia alarmowego zwracaj szczególną uwagę na wszelkie niestandardowe sytuacje i potencjalne zagrożenia. Nietypowo zachowujące się osoby, pakunki, torby lub plecaki pozostawione bez opieki w miejscach publicznych, samochody – szczególnie transportowe – zaparkowane w pobliżu miejsc zgromadzeń to sygnały, które warto zgłosić służbom.

Nie podchodź do podejrzanych przedmiotów i nie próbuj ich otwierać. Natychmiast powiadom ochronę obiektu lub zadzwoń na numer alarmowy 112. Lepiej zgłosić fałszywy alarm niż zignorować realne zagrożenie.

Wyższe stopnie alarmowe

Stopień CHARLIE to trzeci poziom w czterostopniowej skali. Można go wprowadzić w przypadku wystąpienia zdarzenia potwierdzającego prawdopodobny cel ataku o charakterze terrorystycznym lub uzyskania wiarygodnych i potwierdzonych informacji o planowanym zdarzeniu terrorystycznym na terytorium Polski.

Najważniejsze zadania dla administracji w przypadku stopnia CHARLIE to całodobowe dyżury we wskazanych urzędach administracji publicznej, dyżury dla osób funkcyjnych, kontrola dostępności obiektów na wypadek ewakuacji, wydawanie broni i amunicji osobom wyznaczonym do wykonywania zadań ochronnych oraz całodobowy nadzór nad miejscami nieobjętymi nadzorem.

Stopień DELTA to czwarty, najwyższy poziom alarmowy. Wprowadza się go, jeżeli wystąpiło zdarzenie o charakterze terrorystycznym lub gdy uzyskane informacje wskazują na zaawansowaną fazę przygotowań do ataku. Najważniejsze zadania to natychmiastowe uruchomienie planów awaryjnych i przywrócenie funkcjonowania zaatakowanych systemów.

Kto wprowadza stopnie alarmowe

Zgodnie z ustawą o działaniach antyterrorystycznych stopnie alarmowe wprowadza, zmienia i odwołuje w drodze zarządzenia Prezes Rady Ministrów po zasięgnięciu opinii ministra adekwatnego do spraw wewnętrznych i Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

W przypadkach niecierpiących zwłoki minister adekwatny do spraw wewnętrznych może wprowadzić stopień alarmowy po zasięgnięciu opinii Szefa ABW, informując o tym niezwłocznie Prezesa Rady Ministrów. To rozwiązanie pozwala na szybką reakcję w sytuacjach nagłych.

Stopnie alarmowe są narzędziem prewencyjnym – mają zwiększyć bezpieczeństwo poprzez wzmocnienie działań służb i podniesienie czujności społeczeństwa, zanim dojdzie do rzeczywistego zagrożenia.

Dlaczego przedłużono stopień BRAVO

Decyzja o przedłużeniu stopnia alarmowego do końca listopada 2025 wynika z utrzymującej się sytuacji geopolitycznej. Wojna w Ukrainie trwa, a zagrożenie rozlaniem się konfliktu lub atakami terrorystycznymi inspirowanymi przez Rosję pozostaje realne.

Polska jest jednym z głównych państw wspierających Ukrainę, przez co może być postrzegana jako potencjalny cel działań sabotażowych lub terrorystycznych. Zwiększona obecność uchodźców z Ukrainy i wzmożony ruch na granicy również wymagają podwyższonej czujności służb.

Przedłużenie stopnia BRAVO nie oznacza, iż zagrożenie wzrosło – raczej, iż utrzymuje się na stałym poziomie i wymaga dalszych środków ostrożności. Służby oceniają sytuację na bieżąco i dostosowują poziom zabezpieczeń do aktualnych potrzeb.