Dziennikarze związani z fundacją Nawalnego skazani na 5,5 roku łagru

Zdjęcie: Rosyjscy dziennikarze Konstantin Gabow, Antonina Faworska, Artiom Kriger i Siergiej Karelin. Fot. PAP/EPA/YURI KOCHETKOV

Sąd w Moskwie skazał na kary po 5,5 roku więzienia czworo dziennikarzy, oskarżanych o związki z Fundacją Przeciw Korupcji (FBK), założoną przez zmarłego w łagrze w niewyjaśnionych okolicznościach opozycjonistę Aleksieja Nawalnego. Dziennikarze – jak podkreśla portal Meduza – skazani zostali za swoją działalność zawodową.

Są nimi: Antonina Faworska, Siergiej Karelin, Konstantin Gabow i Artiom Kriger. Wszyscy oskarżeni byli o udział w działalności „organizacji ekstremistycznej”, za którą uznana została FBK. Śledczy twierdzili, iż dziennikarze uczestniczyli w przygotowaniu materiałów FBK, ale nikt z nich nie przyznał się do winy. Szczegóły śledztwa nie są znane, a proces odbył się za zamkniętymi drzwiami. Niezależna Nowaja Gazieta dotarła do wystąpień niektórych oskarżonych w sądzie.

Faworska przed inwazją rosyjską na Ukrainę zajmowała się teatrem; po wybuchu wojny dołączyła do wolontariuszy pomagających uchodźcom z Ukrainy. Potem dołączyła do niezależnego portalu Sotavision i jako dziennikarka relacjonowała procesy liderów opozycji: Ilji Jaszyna, Władimira Kara-Murzy, obrońcy praw człowieka Olega Orłowa, artystek: Żeni Berkowicz i Swietłany Petrijczuk. Obecna była na niemal wszystkich posiedzeniach sądowych, które odbywały się w związku ze skargami, jakie wtrącony do łagru Nawalny składał przeciwko władzom więziennym. Miesiąc przed jego śmiercią pojechała do miejscowości Charp za kołem podbiegunowym (w tamtejszym łagrze więziony był Nawalny), by nakręcić tam reportaż. Była autorką ostatniego nagrania wideo, na którym widać Nawalnego na dzień przed jego śmiercią 16 lutego 2024 roku. Opozycjonista przez łącze wideo uczestniczył w rozprawie sądowej 15 lutego 2024 roku.

W marcu 2024 roku Faworska została zatrzymana i skazana na areszt administracyjny, a następnie oskarżona o udział w organizacji ekstremistycznej, w szczególności o zbieranie i montaż materiałów dla Fundacji Walki z Korupcją.

Gabow współpracował z agencją Reutera (według niej – w przeszłości, jako freelancer) i rozgłośnią Deutche Welle. Został zatrzymany w kwietniu 2024 roku. Oskarżono go o udział w przygotowaniu materiałów, które publikowane były na kanale Nawalny Live na platformie YouTube. Gabow w ostatnim słowie podkreślił, iż tylko w przypadku jednego materiału ustalono, iż był jego dziełem, ale nie udowodniono mu, iż otrzymał zlecenia czy zapłatę za ten materiał od FBK.

Działałem zawsze w ramach prawa, zgodnie z konstytucją, broniąc prawa do wolności myśli i słowa. Moja praca polegała na tym, by oddać głos tym, którzy nie mogą być usłyszani i relacjonować ważne wydarzenia, dotyczące życia społecznego

– mówił dziennikarz.

Gabow relacjonował jako reporter m.in. likwidację przez władze rosyjskie Stowarzyszena Memoriał, zamknięcie Centrum Sacharowa i Moskiewskiej Grupy Helsińskiej.

Karelin, operator zatrzymany w kwietniu 2024 roku, został oskarżony o przygotowanie kilku wideo dla FBK. Jako operator współpracował z agencją Associated Press i Deutsche Welle. Pracę dla mediów zagranicznych wykonywał mając oficjalną akredytację MSZ Rosji. Jak powiedział w ostatnim słowie, po inwazji rosyjskiej musiał szukać innej pracy dziennikarskiej; po konsultacji z prawnikiem podjął pracę dla kanału Popularna Polityka na YouTube. Oświadczył też, iż został uwięziony „za swoją działalność zawodową, uczciwe i bezstronne podejście do dziennikarstwa, za miłość do rodziny i kraju”. Jak mówił, mógł wyjechać z Rosji, ale wybrał pozostanie w ojczyźnie, gdzie w marcu 2022 roku urodziła mu się córka.

Nigdy nie myślałem, iż moje dziecko także stanie się ofiarą represji politycznych, jak dzieci tych, którzy byli represjonowani w latach 30. XX wieku

– powiedział Karelin na rozprawie 10 kwietnia br.

Kriger pracował dla Sotavision na demonstracjach i procesach w Moskwie. Ma 24 lata. Został aresztowany 18 czerwca 2024 roku i oskarżony o związki z FBK. Dziennikarz przekonywał, iż faktycznie jest sądzony za realizowanie sond ulicznych.

Nikt nigdy nie zmusi mnie, żebym zaczął wierzyć w to obłąkanie, które próbuje mi narzucić cały ten system więzienny, śledczy, prokuratorski i sądowy – iż jestem ekstremistą, przestępcą i powinienem siedzieć, dlatego, iż złamałem prawo

– powiedział w ostatnim słowie.

Dodał następnie: „nie uwierzę w to nigdy, aż do ostatniego oddechu i uderzenia serca”.