Zwłoka wójta w postępowaniu o przyznanie dodatku emerytalnego dla strażaka OSP

Orzecznictwo sądowe wskazuje, iż strażak OSP nie jest „bezbronny” wobec przewlekłości działania lub bezczynności wójta w procedurze opiniowania oświadczeń świadków, koniecznych do przyznania dodatku emerytalnego.

Strażakowi OSP przysługuje świadczenie ratownicze (dodatek emerytalny) z tytułu wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej. Prawo do świadczenia ratowniczego przysługuje strażakowi OSP, który:

1) czynnie uczestniczył w działaniach ratowniczych, akcjach ratowniczych, szkoleniach lub ćwiczeniach:

a) w przypadku mężczyzn – przez co najmniej 25 lat,

b) w przypadku kobiet – przez co najmniej 20 lat oraz

2) osiągnął:

a) w przypadku mężczyzn – 65. rok życia,

b) w przypadku kobiet – 60. rok życia.

Przez czynne uczestnictwo należy rozumieć bezpośredni udział co najmniej raz w roku w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu. W niektórych przypadkach konieczne staje się, iż aby udowodnić udział w działaniach ratowniczych, akcjach ratowniczych, szkoleniach lub ćwiczeniach, trzeba posłużyć się pisemnym oświadczeniem świadka. adekwatny wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza, w terminie 30 dni od dnia otrzymania oświadczenia świadka, opinię dotyczącą jego wiarygodności.

Ponaglenie wójta

W praktyce zdarza się, iż wójt zwleka z wydaniem ze sporządzeniem opinii, procedując sprawę bardzo długo lub w ogóle sprawa zaczyna „zalegać w urzędzie” i nic się z nią nie dzieje. W takiej sytuacji strażak OSP nie jest „bezbronny” wobec przewlekłości działania lub bezczynności wójta.

W pierwszej kolejności strażakowi przysługuje prawo wniesienia ponaglenia na podstawie art. 37 kodeksu postępowania administracyjnego. Stronie służy prawo do wniesienia ponaglenia, jeżeli: 1) nie załatwiono sprawy w terminie określonym w art. 35 lub przepisach szczególnych ani w terminie wskazanym zgodnie z art. 36 § 1 (bezczynność), 2) postępowanie jest prowadzone dłużej niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy (przewlekłość). Na dopuszczalność wnoszenia ponaglenia wskazano w dwóch orzeczeniach dotyczących oświadczeń składanych w postępowaniu o przyznanie dodatku emerytalnego dla strażaków OSP (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lutego 2024 r., II SAB/Wa 484/23; Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 24 kwietnia 2024 r., III SA/Lu 167/24).

Skarga na wójta do sądu

Jeżeli ponaglenie okazałoby się nieskuteczne i wójt dalej nie wydawałby opinii pomimo wniesienia ponaglenia, strażakowi OSP przysługuje skarga na bezczynność lub przewlekłość prowadzenia postępowania do wojewódzkiego sądu administracyjnego. W sprawie zakończonej Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lutego 2024 r., II SAB/Wa 484/23, sąd wskazał iż wójt dopuścił się bezczynności i zobowiązał go do sporządzenia opinii dotyczącej wiarygodności oświadczeń świadków w terminie 30 dni od daty doręczenia do urzędu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy. Skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania można wnieść w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia do adekwatnego organu (art. 53 § 2b ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 30 sierpnia 2002 r. – t.j. – Dz.U. z 2024 r., poz. 935 z późn. zm.).

Ponaglenia nie można wnosić bezpośrednio do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Ponaglenie wnosi się bezpośrednio do wójta, który nadaje sprawie dalszy bieg (Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 24 kwietnia 2024 r., III SA/Lu 167/24).