Zatrzymanie na lotnisku Chopina. Mężczyzna podejrzewany jest o zbrodnie wojenne

Funkcjonariusze Straży Granicznej zatrzymali na warszawskim lotnisku im. Fryderyka Chopina 79-letniego obywatela Serbii i Kanady – Zivko Z.. Mężczyzna był ścigany na podstawie Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA) wydanego przez władze Chorwacji. Według chorwackiego wymiaru sprawiedliwości, ma on odpowiadać za zbrodnie wojenne przeciwko ludności cywilnej popełnione w czasie wojny na Bałkanach.

Fot. Warszawa w Pigułce

Poszukiwany za zbrodnie z 1991 roku

Jak ustalono, Europejski Nakaz Aresztowania został wydany przez Sąd Powiatowy w Zagrzebiu. Chorwackie organy ścigania chcą przeprowadzić wobec zatrzymanego postępowanie karne dotyczące wydarzeń z sierpnia, września i października 1991 roku w miejscowości Grubišno Polje w Chorwacji.

W tym czasie Zivko Z. miał pełnić funkcję komisarza politycznego oddziału Bilogorski z siedzibą w Velika Peratovica. Według chorwackich śledczych, mężczyzna wydawał rozkazy, uczestniczył w działaniach oddziału oraz akceptował przestępstwa popełniane przez swoich podwładnych.

Żołnierze pod jego dowództwem mieli m.in. pozbawiać wolności cywilów, torturować ich, rabować mienie oraz podpalać domy i sklepy. Sam Zivko Z. miał również uczestniczyć w zatrzymaniu ośmiu cywilów i przetrzymywaniu ich w prowizorycznym więzieniu w miejscowości Veliki Peratovac, gdzie – jak twierdzą chorwackie władze – osobiście ich torturował.

Podczas jednej z prób ucieczki miał postrzelić jednego z cywilów z karabinu automatycznego, powodując ciężkie obrażenia.

Grozi mu 20 lat więzienia

Zgodnie z chorwackim kodeksem karnym, czyny przypisywane Zivko Z. są kwalifikowane z artykułu 120 i zagrożone karą do 20 lat pozbawienia wolności.

Polski kodeks karny przewiduje za podobne przestępstwo, określone w art. 123 §2, karę od 5 do 25 lat więzienia.

Śledczy podkreślają, iż czyny, o które jest podejrzany, naruszają prawo międzynarodowe, w tym konwencje genewskie dotyczące ochrony ludności cywilnej w czasie konfliktów zbrojnych.

Zatrzymanie i decyzja sądu

Do zatrzymania doszło 16 października 2025 roku na lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Zivko Z. został następnie przesłuchany w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie w charakterze osoby ściganej europejskim nakazem aresztowania.

Nie przyznał się do winy ani do zarzutów przedstawionych przez stronę chorwacką.

Sąd Okręgowy w Warszawie zastosował wobec niego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na 7 dni. Po uzyskaniu pełnej dokumentacji z Chorwacji, Prokuratura Okręgowa w Warszawie 21 października skierowała do sądu wniosek o przekazanie ściganego władzom chorwackim i przedłużenie aresztu.

Co dalej ze sprawą?

Decyzję o ewentualnym przekazaniu Zivko Z. podejmie sąd po zapoznaniu się z całością dokumentacji dostarczonej przez stronę chorwacką. jeżeli sąd uzna wniosek za zasadny, mężczyzna zostanie przekazany do Zagrzebia, gdzie stanie przed sądem za zbrodnie wojenne popełnione podczas wojny w byłej Jugosławii.

Zgodnie z procedurą, Polska – jako kraj członkowski Unii Europejskiej – ma obowiązek wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania, o ile nie istnieją przesłanki do odmowy ekstradycji, takie jak np. ryzyko nieludzkiego traktowania.

Sprawa ma charakter międzynarodowy i budzi duże zainteresowanie zarówno w Chorwacji, jak i w Serbii, gdzie wciąż realizowane są spory o ocenę wydarzeń z początku lat 90.