WBO 2025 – zawiadomienie do prokuratury. Pod lupą dwa projekty.

Zdjęcie: wbo 2025 glosowanie

Miasto Wrocław składa zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w związku z anomaliami w czasie głosowania na projekty Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego.

W głosowaniu w ramach XIII edycji Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego wzięło udział ponad 60,4 tys. osób. Wybranych do realizacji zostało 21 nowych inwestycji: 14 osiedlowych i 7 ponadosiedlowych.

Analiza danych w systemie głosowania

W dniu 4 listopada 2025 r., na prośbę Wydziału Partycypacji Społecznej, dokonano analizy danych zgromadzonych w systemie głosowania Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego 2025, ze szczególnym uwzględnieniem projektów o numerach 208 oraz 67.

Analiza objęła następujące obszary:

• Zgodność z zasadami głosowania na projekty
• Unikalność numerów PESEL
• Weryfikacja limitu głosów z jednego numeru telefonu (limit 5 głosów)

Stwierdzono, iż wszystkie wykorzystane numery PESEL w systemie są unikalne. W żadnym przypadku nie został przekroczony limit 5 głosów oddanych przy pomocy jednego numeru telefonu. Wykryto potencjalne nieprawdopodobne numery PESEL ze względu na wiek głosujących (wiek na podstawie PESEL). Zaobserwowane nieprawidłowości w tym zakresie mogą wskazywać na nieuczciwe wykorzystanie mechanizmu głosowania przez osoby oddające głosy.

Stwierdzone nieprawidłowości:

• Wielokrotne wykorzystanie tego samego adresu IP – odnotowano 320 głosów pochodzących z jednego adresu IP, przy czym wykorzystano jedynie 65 numerów telefonów (głosy oddane na dwa konkretne projekty nr 208 i 67);
• Powtarzalność danych osobowych – zidentyfikowano wielokrotne występowanie tych samych imion i nazwisk w grupie głosujących na wskazane projekty;
• Nadmierną reprezentację osób w wieku 90–99 lat, w tym znaczną kumulację głosów w ostatnim dniu głosowania na projekty nr 208 i 67;
• Potencjalny wpływ na wynik głosowania, gdyż wyeliminowanie głosów budzących wątpliwości, mogłoby spowodować zmianę zwycięskiego projektu.

Wyniki analizy nie przesądzają o sprawstwie konkretnej osoby, ale jednoznacznie wskazują na prawdopodobieństwo nadużycia mechanizmu głosowania poprzez wykorzystanie cudzych danych osobowych lub zautomatyzowane oddawanie głosów w sposób sprzeczny z regulaminem WBO. Jeżeli prokuratura rozpocznie postępowanie, to sąd rozstrzygnie o dalszym losie głosów, które budzą wątpliwości.

Mechanizmy naprawcze:

• Miasto Wrocław składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Chodzi o ustalenie, czy doszło do wykorzystania cudzych danych osobowych, automatyzacji głosowania lub innego nadużycia.
• Przeprowadzenie wewnętrznej analizy proceduralnej.

Nieprawidłowości w budżetach obywatelskich nie są niestety incydentalne. Samorządy w całym kraju, także Wrocław, podejmują działania, i kładą duży nacisk, by wzmocnić kontrolę i procedury weryfikacji. Niestety samorządy nie mają podstawy prawnej do sprawdzania w bazie numerów PESEL czy taki numer w ogóle istnieje.

W przypadku wystąpienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa w aspekcie WBO Miasto nie waha się występować do prokuratury ze stosownym zawiadomieniem.

W ostatnich latach taka sytuacja miała miejsce dwukrotnie: w 2022 oraz 2023 roku. W obu przypadkach Wydział Partycypacji Społecznej zgłaszał do prokuratury wykorzystanie cudzego PESEL-u przy głosowaniu na projekt WBO.

Foto: mat. prasowe