Coraz więcej właścicieli mieszkań przekonuje się, iż „oszczędność” może pochłonąć znacznie więcej pieniędzy. Fiskus wzmocnił kontrole, a nowoczesne systemy śledzą każdą podejrzaną transakcję. Właściciele nieruchomości w Krakowie już się o tym przekonali.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Skarbówka ma nowe narzędzia przeciw remontom bez zgłoszenia
Początek 2025 roku przyniósł intensyfikację działań kontrolnych urzędów skarbowych. Jak informuje portal KB.pl, fiskus wykorzystuje teraz zaawansowane algorytmy analizujące dane z systemów bankowych i transakcje gotówkowe. Te systemy potrafią wykryć nielogiczne przepływy finansowe i wskazać potencjalne przypadki pracy na czarno.
Władze skarbowe nie ograniczają się tylko do kontroli wykonawców. W Krakowie setki właścicieli nowych mieszkań otrzymało pisma z prośbą o podanie informacji o firmach, które wykonywały u nich prace wykończeniowe. Choć urzędnicy zapewniali, iż akcja była skierowana przeciw nieuczciwym wykonawcom, mieszkańcy odebrali to jako ostrzeżenie.
Mechanizm jest prosty: urząd skarbowy porównuje wydatki właścicieli z ich oficjalnymi dochodami. jeżeli ktoś zarabia 5 tysięcy miesięcznie, a wydał 50 tysięcy na remont, automatycznie wzbudza podejrzenia. System może zażądać dokumentów potwierdzających legalność wszystkich wydatków.
Pięć lat oczekiwania na wezwanie
Portal Poradapodatkowa.pl potwierdza, iż urząd skarbowy może prowadzić kontrole do pięciu lat wstecz. Oznacza to, iż remont wykonany w 2020 roku może zostać zakwestionowany jeszcze w 2025. Właściciele otrzymują wtedy wezwanie do przedstawienia dokumentacji wszystkich poniesionych wydatków.
Brak faktury stawia właściciela w bardzo trudnej sytuacji. Nie może udowodnić, iż pieniądze zostały wydane legalnie, co może skutkować nałożeniem dodatkowych obciążeń podatkowych. W skrajnych przypadkach grożą kary finansowe i obowiązek zapłaty zaległego podatku z odsetkami.
Szczególnie narażone są osoby, które przeprowadziły kosztowne remonty, a jednocześnie wykazują w zeznaniach podatkowych niskie dochody. Taki profil automatycznie kwalifikuje się do głębszej kontroli.
Gdzie tracisz pieniądze nie mając faktury
Poza problemami z fiskusem, remont bez dokumentacji niesie inne finansowe pułapki. Wykonawca pracujący na czarno nie ponosi odpowiedzialności za jakość swoich usług. jeżeli po miesiącu odkryjesz przeciek w łazience albo pękające tynki, nie masz podstaw do dochodzenia odszkodowania.
Sądy wymagają dokumentów potwierdzających zawarcie umowy i wykonanie usługi. Bez faktury nie udowodnisz, iż dana osoba rzeczywiście robiła u ciebie remont. choćby jeżeli masz świadków, proces sądowy będzie znacznie utrudniony.
Inspektor nadzoru budowlanego może nałożyć mandat za nielegalne prowadzenie prac budowlanych. W przypadku budynków zabytkowych sankcje są jeszcze surowsze – możesz otrzymać nakaz przywrócenia pierwotnego stanu obiektu na własny koszt.
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli planujesz remont lub właśnie go kończysz, sprawdź czy masz komplet dokumentów. Każda płatność powyżej 500 złotych powinna być udokumentowana fakturą lub rachunkiem. Przechowuj wszystkie dokumenty przez co najmniej pięć lat od zakończenia remontu.
W przypadku otrzymania pisma z urzędu skarbowego nie ignoruj go, choćby jeżeli wydaje się rutynowe. Brak odpowiedzi może zostać potraktowany jako ukrywanie informacji i spowodować wszczęcie kontroli. Lepiej od razu przedstawić dokumentację niż tłumaczyć się później.
Jeśli już zleciłeś część prac bez faktury, jeszcze nie wszystko stracone. Skontaktuj się z wykonawcą i poproś o wystawienie dokumentu. choćby późniejsza faktura jest lepsza niż jej brak. Pamiętaj jednak, iż wykonawca może żądać dopłaty za VAT i inne podatki.
Jak chronić się przed problemami
Portal Finanseity.pl przypomina, iż właściciele domów jednorodzinnych mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej pozwalającej odliczyć do 53 tysięcy złotych wydatków na poprawę efektywności energetycznej budynku. Warunkiem jest posiadanie faktur od zarejestrowanych podatników VAT.
Podobnie działa ulga na zabytki, która pozwala odliczyć 50% wydatków na prace konserwatorskie i restauratorskie. Tutaj również wymagana jest pełna dokumentacja wszystkich poniesionych kosztów.
Wybierając wykonawcę, zawsze żądaj podania numeru NIP i sprawdź go w systemie białej listy podatników VAT na stronie Ministerstwa Finansów. Unikaj firm oferujących „rabat za brak faktury” – oszczędność kilkunastu procent może kosztować cię później wielokrotność tej kwoty.
Praktyczne kroki ochrony
Przed rozpoczęciem remontu zawsze podpisuj pisemną umowę określającą zakres prac, terminy i koszt. Umowa powinna zawierać dane osoby lub firmy wykonującej usługę oraz numer NIP. Płać przelewami, a nie gotówką – pozostawisz wtedy ślad w systemie bankowym.
Jeśli wykonawca nalega na płatność gotówką, zażądaj pisemnego potwierdzenia odbioru pieniędzy. Lepiej jednak wybierz kogoś, kto akceptuje płatności bezgotówkowe i wystawia faktury.
W przypadku większych remontów rozłóż płatności w czasie – nie płać całości z góry. Pozostaw około 10-15% kwoty na okres gwarancyjny, by mieć możliwość wyegzekwowania poprawek.
Dokumentuj przebieg prac zdjęciami i notuj daty wykonywania poszczególnych etapów. Te informacje mogą okazać się cenne w przypadku ewentualnych reklamacji lub kontroli skarbowej.
Pamiętaj: pozorna oszczędność kilku tysięcy złotych może zamienić się w wielokrotnie wyższe koszty związane z karami, brakiem gwarancji i koniecznością ponownego wykonania wadliwych prac. Legalna dokumentacja to najlepsza inwestycja w bezpieczeństwo twojego remontu.