Najnowszy raport InfoDOK Związku Banków Polskich za IV kwartał 2024 roku pokazuje przełomową zmianę w walce z przestępczością finansową. Po wprowadzeniu możliwości zastrzegania numerów PESEL liczba prób wyłudzeń kredytów znacząco spadła, co potwierdza skuteczność nowego rozwiązania.

Fot. Warszawa w Pigułce
Analiza trendów w liczbach
Dane z raportu pokazują interesującą dynamikę. W okresie poprzedzającym wprowadzenie systemu zastrzegania PESEL (III kwartał 2023 – II kwartał 2024) obserwowano systematyczny wzrost prób wyłudzeń, osiągający kolejne rekordy kwartalne. Szczyt tego trendu przypadł na III kwartał 2024 roku, gdy odnotowano 3 573 próby wyłudzeń – był to najwyższy poziom od 2008 roku.
Jednak już w IV kwartale 2024 roku nastąpił gwałtowny spadek – liczba prób wyłudzeń zmniejszyła się o 26%, osiągając poziom 2 651 przypadków. Jest to pierwszy tak znaczący spadek od kilku lat, co eksperci wiążą bezpośrednio z wprowadzeniem systemu zastrzegania PESEL.
Wartość prób wyłudzeń na rekordowych poziomach
Równie istotne są zmiany w wartości próbowanych wyłudzeń. W III kwartale 2024 roku łączna wartość prób wyłudzeń osiągnęła rekordowy poziom 324,2 mln zł, co było jednym z najwyższych wyników w historii. Po wdrożeniu nowego systemu w IV kwartale 2024 roku wartość ta spadła do 244,2 mln zł, co stanowi znaczącą redukcję względem wcześniejszych okresów, gdzie regularnie przekraczała 300 mln zł.
Wpływ nowych regulacji
System zastrzegania PESEL, wprowadzony 1 czerwca 2024 roku, nałożył na instytucje finansowe, notariuszy i operatorów telekomunikacyjnych obowiązek weryfikacji numerów w centralnej bazie. Mechanizm ten skutecznie utrudnia przestępcom wykorzystywanie skradzionych tożsamości do wyłudzeń kredytów.
Szczególnie istotne jest to, iż banki nie mogą egzekwować spłaty kredytów udzielonych na zastrzeżony numer PESEL, co eliminuje ryzyko dla potencjalnych ofiar oszustw. W połączeniu z rosnącą świadomością społeczną na temat ochrony danych osobowych daje to solidne podstawy do dalszego ograniczania tego rodzaju przestępstw.
Eksperci bankowi przewidują, iż trend spadkowy będzie się utrzymywał w kolejnych kwartałach. Choć całkowite wyeliminowanie prób wyłudzeń wydaje się mało prawdopodobne, nowy system może znacząco ograniczyć skalę tego typu przestępstw. Dalszy rozwój technologii zabezpieczeń oraz systemów weryfikacji tożsamości będzie najważniejszy w zapewnieniu bezpieczeństwa klientów sektora finansowego w Polsce.