Tarnowski Ratusz: perła renesansu w całej swojej okazałości

W lipcu oraz sierpniu tarnowska redakcja „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” pragnie podzielić się z czytelnikami prezentacjami miejsc, które są w Tarnowie najpiękniejsze, a wszystko to z miłości do miasta, w którym mieszkamy. Chcemy, aby miłość do Tarnowa przynosiła owoce w postaci dumy mieszkańców i szczerej chęci turystów z Polski oraz z zagranicy do odwiedzenia polskiego bieguna ciepła latem, kiedy jest on najpiękniejszy. Gorąco do tego zachęcamy. Przypomnijmy, iż w 2021 roku CNN mianowało Tarnów jednym z 15 najpiękniejszych miast w Europie. Od tego czasu Tarnów staje się coraz atrakcyjniejszym miejscem dla turystów.

Rynek i Ratusz

Na skromnym, prostokątnym rynku, wytyczonym już w 1330 roku, mieści się tarnowski Ratusz. Leży on w centrum tegoż placu, który ma powierzchnię nie większą niż 0,66 ha, a z którego wybiegają w dwóch kątach dwie ulice, wytyczone na samym początku powstania miasta.

Jeszcze w XIX i XX wieku Rynek był centrum aktywności społecznej miasta. To tu odbywał się handel. Z czasem jednak, po wojnie handel został praktycznie w całości przeniesiony na Burek. Rynkowe kamieniczki z czasem zostały odrestaurowane i cały czas dają Rynkowi życie. Znajdują się w nich restauracje, nierzadko z ogródkami, kafejki, hotel i noclegownie, instytucja TCK, oddziały Muzeum Ziemi Tarnowskiej oraz Tarnowskie Centrum Informacji (TCI).

Umiejscowiony w centrum tarnowskiego Rynku Ratusz jest perłą polskiego renesansu, a dokładniej manieryzmu – stylu charakteryzującego się doskonałą formą techniczną budowli oraz jej subtelnością. Piętrowy budynek z 30-metrową wieżą powstał w XIV wieku, natomiast swoją obecną formę zawdzięcza przebudowie w XVI wieku przez włoskiego mistrza, Jana Marię Padovano. Za jego okresu dobudowano wówczas drugie piętro z charakterystycznym grzebieniem dachowym mieszczącym 14 maszkaronów. Wieżę wieńczy złota kula, a nad nią znajduje się blaszany Pogoń – herb książąt Sanguszków.

Odnowa Ratusza

Ratusz miewał swoje gorsze momenty. W 1663 r. doszło do wielkiego pożaru, który dotkliwie uszkodził budynek. Praktycznie do drugiej połowy XIX wieku nie był on remontowany. Pierwszą znaczącą rewitalizację Ratusz otrzymał w 1889 roku. Kolejny miał miejsce w dwudziestoleciu międzywojennym. Następny remont był po wojnie. W 2006 r. odnowiono zaś wieżę Ratusza, a w charakterystycznej złotej kuli na wieży znaleziono „kapsułę czasu” pozostawioną przez władze Tarnowa w 1927 roku.

Zegar Ratusza

Kilka elementów Ratusza zasługuje na przyjrzenie się im nieco bliżej. Pierwszym z nich jest zegar ratusza. Jest jednym z najstarszych działających nakręcanych zegarów ratuszowych w całej Europie. Uruchomiony w XVII wieku, do tej pory odmierza czas. Nie można jednak powiedzieć, iż nieprzerwanie. Zegar został zatrzymany trzy razy z różnych, ważnych powodów. Pierwszym z nich była śmierć papieża Jana Pawła II w 2005 roku, kolejnym remont wieży w 2008 roku oraz awaria schodów z 2017 roku. Było to konieczne, ponieważ osie zegara, które napędzają wskazówki, biegną na długości niemal całego Ratusza.

Surowe władze i dół dla złoczyńców

Drugim takim elementem jest portal nad południowym wejściem do budynku. Widnieje na nim napis: DOMINUS CUSTODIAT INTROITUM ET EXITUM TUUM, co w łacinie oznacza: „Pan niech strzeże wejścia i wyjścia Twego”. Wiąże się to z administracyjną historią Ratusza. Zanim w 1931 roku uległ on przekształceniu w Muzeum, w średniowieczu i w renesansie władze Ratusza słynęły z surowości względem tych, którzy nie przestrzegali prawa. W 2002 roku na Ratuszu umieszczono tablicę upamiętniającą Hetmana Jana Tarnowskiego.

Prócz dwóch średniowiecznych fontann, na Rynku niedaleko wejścia znajdował się pręgierz (obecnie jest to niski, gruby kamienny słup), na którym kat karał przestępców. Po północnej stronie przy Ratuszu znajduje się zaś odkryty dół, swoiste więzienie, do którego w czasach średniowiecznych wrzucano złoczyńców.

Muzeum Okręgowe

Zachęcamy wszystkich do zwiedzania działającego w budynku Ratusza Muzeum Okręgowego. W jego zbiorach znajdują się między innymi: sarmackie portrety szlachciców, kolekcje naczyń ze srebra i porcelany, stroje szlacheckie, kolekcja broni i uzbrojenia, zegary, kielichy oraz wiele, wiele więcej zabytków związanych z bogatą historią regionu tarnowskiego.

#zmiloscidomiasta