Szokujące przepisy. Wpłaty liczone w tysiącach spadną na wielu Polaków

Polacy korzystający z programu „Czyste powietrze” mogą znaleźć się w poważnych tarapatach finansowych. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zdecydowało o zawieszeniu dofinansowania dla wybranych modeli kotłów na pellet. Wszystko przez rosnące podejrzenia, iż część urządzeń może być łatwo przerabiana, by spalać węgiel i drewno — co całkowicie przeczy idei programu.

Fot. Warszawa w Pigułce

Podejrzane kotły znikają z listy dotowanej

Na celowniku urzędników znalazły się dokładnie 31 modele spośród 2561 znajdujących się na tzw. liście ZUM, która uprawnia do dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Powodem są tzw. ruszty awaryjne — dodatkowe elementy umożliwiające spalanie paliw stałych. Po ich zamontowaniu ekologiczny kocioł staje się zwykłym „kopciuchem”.

Ministerstwo podkreśla, iż taka modyfikacja znacząco zwiększa emisję szkodliwych pyłów i zanieczyszczeń, wprowadzając w błąd zarówno konsumentów, jak i instytucje finansujące ekologiczne inwestycje.

Ryzyko jest realne – możesz stracić dotację

Dla osób, które już skorzystały z dofinansowania i zainstalowały podejrzane urządzenia, sytuacja może być dramatyczna. W przypadku wykrycia montażu rusztu awaryjnego, grozi im całkowity zwrot dotacji – z odsetkami. A przypomnijmy: wsparcie w programie „Czyste powietrze” może sięgać choćby 170 tysięcy złotych.

Producenci dostaną drugą szansę, ale na ostrych warunkach

Firmy, których urządzenia zniknęły z listy, mają szansę wrócić do programu. Warunkiem jest jednak złożenie dodatkowej dokumentacji i pisemnego oświadczenia, iż kotły nie umożliwiają instalacji rusztu awaryjnego. Od końca kwietnia 2025 roku będzie też wymagane niezależne potwierdzenie z akredytowanego laboratorium.

W przypadku podania fałszywych danych — producent wylatuje z listy na dwa lata, a to może oznaczać koniec działalności w tej branży.

Jak się zabezpieczyć? Praktyczne porady

Zanim kupisz kocioł, koniecznie:

• sprawdź aktualną listę ZUM na stronie NFOŚiGW,
• zapytaj producenta o możliwość montażu rusztu awaryjnego i zażądaj pisemnego potwierdzenia,
• unikaj modeli reklamowanych jako „uniwersalne” lub „wielopaliwowe”,
• przeglądaj opinie klientów w sieci – jeżeli ktoś wspomina o możliwości „dopalania węgla”, lepiej zrezygnuj.

Zmiany w „Czystym powietrzu” już obowiązują

Od 31 marca 2025 roku wszedł w życie nowy etap programu — obowiązuje audyt energetyczny i ostrzejsze wymogi dotyczące efektywności budynku. To oznacza, iż nie tylko kocioł musi spełniać wymagania — cała instalacja i budynek również.

Branża pod ostrzałem – i to nie pierwszy raz

Eksperci od dawna ostrzegali, iż niektórzy producenci próbują omijać zasady. Kotły na pellet gwałtownie zdobyły popularność po wprowadzeniu programu, a popyt stworzył pole do nadużyć. Ministerstwo zapowiada jednak bezwzględną walkę z nieuczciwymi praktykami.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli już korzystasz z dotacji — nie przerabiaj kotła. jeżeli planujesz zakup — sprawdzaj dokładnie urządzenie. Gra toczy się o ogromne pieniądze i spokój na długie lata.