System penitencjarny jako narzędzie represji politycznych w PRL (I)

Wykład dr hab. Karola Polejowskiego, wiceprezesa Instytutu Pamięci Narodowej, podczas II międzynarodowej konferencji naukowej
w Akademii Wymiaru Sprawiedliwości Więzienia i areszty w okresie komunistycznej Polski kojarzą się z miejscami w których nie przestrzegano żadnych zasad. Stosowano przemoc a traktowanie osadzonych bardzo często opierało się o sadyzm lub było nim nacechowane. I faktycznie, takie wyobrażenie odpowiada rzeczywistości. choćby wewnętrzne kontrole przeprowadzane w czasach stalinowskich wykazywały, iż obsada personalna placówek nie spełniała stawianych jej wymagań, zarówno pod względem kwalifikacji jak i liczebności. Zakłady i areszty znajdowały się w stanie tragicznym. Stan budynków oraz cel pozostawiał wiele do życzenia. W początkowym okresie tzw. władzy ludowej niedobory kadrowe oraz brak zabezpieczeń pozwalały osadzonym na dokonywanie ucieczek i ułatwiały oddziałom podziemia niepodległościowego uwalnianie więźniów.
Ale krzepnięcie systemu komunistycznego powodowało stopniowe ograniczanie tych możliwości. Jedną z ostatnich takich akcji było rozbicie więzienia w Pułtusku, w listopadzie 1946 roku.