Sprzeciwiamy się molestowaniu w miejscach publicznych

W 2023 roku na zlecenie L’Oréal Paris, instytut Ipsos przeprowadził w Polsce badania* na temat problemów, z jakimi mierzą się kobiety w dzisiejszych czasach. Wyniki wskazują, iż kształtowanie świadomości publicznej w temacie molestowania oraz jak reagować na jego przejawy, to nieustająco palący problem. Dlatego też w tym roku, wraz z fundacją Feminoteka kontynuowana jest kampania Stand Up Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych.

Aż 77% kobiet w Polsce doświadczyło molestowania w miejscach publicznych*.

Z najnowszych badań wynika, iż problem w znaczący sposób dotyka kobiety poniżej 35 roku życia, w której to grupie aż 85%* kobiet deklaruje, iż doświadczyło molestowania seksualnego w miejscach publicznych przynajmniej raz. Przejawy molestowania, z którymi borykają się kobiety w Polsce są często niejednoznacznie klasyfikowane jako formy przemocy. A przemoc to przecież nie tylko napaść fizyczna. Żeby o niej mówić, nie musi choćby dojść do przekroczenia granic intymności fizycznej. Nie musi dojść do dotyku. To może być gest lub słowo. A to już nie jest takie oczywiste. Badania Ipsos* pokazują również, iż świadomość problemu wzrasta, ale przez cały czas niezbędna jest edukacja na temat tego czym jest molestowanie, a przede wszystkim, jak zachować się będąc jego świadkiem.

Aż 85%* zapytanych osób przez cały czas uważa, że za mało jest programów szkoleniowych uczących jak reagować
w sytuacji doświadczania molestowania w miejscach publicznych.

Kluczowym powodem obojętności i braku reakcji jest niewystarczająca wiedza, jak w bezpieczny i skuteczny sposób to zrobić. Aż 73%* respondentów boi się, iż jeżeli staną w obronie molestowanej osoby, atakujący skupi uwagę właśnie na nich. Tylko połowa pytanych osób deklaruje, iż zareaguje w sytuacji, o ile zauważy, gdy ktoś będzie się niewłaściwie zachowywał. To wciąż za mało, biorąc pod uwagę, iż 79%* molestowanych kobiet przyznaje, iż reakcja ze strony świadków pozytywnie wpłynęła na zmianę sytuacji, potwierdzając, jak ważne jest reagowanie.

Przejdź szkolenie i naucz się jak reagować!

Celem kampanii jest edukacja i uświadamianie problemu. Ale nie tylko: także przygotowanie kobiet i mężczyzn do przeciwstawiania się molestowaniu kobiet w przestrzeni publicznej, w tym najważniejsze: nauczenie skutecznej reakcji – gdy takiego molestowania doświadczają, ale też, gdy są jego świadkami.

W ramach projektu Stand Up Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych kilkanaście edukatorek organizacji Feminoteka przeprowadza szkolenia z metodologii 5D, czyli sprawdzonych zachowań, jakie możemy zastosować w momencie doświadczania molestowania lub będąc jego świadkiem. Warsztaty zarówno stacjonarne, jak i online realizowane są wśród pracowników firm prywatnych oraz lokalnych organizacji, studentek/ów, pasażerek/ów komunikacji miejskiej czy podróżnych na dworcach kolejowych.

Szkolenia z metodologii 5D, czyli jak reagować, gdy jesteśmy świadkami molestowania!

Według badań Ipsos* za najczęściej podawany powód braku reakcji świadków molestowania w przestrzeni publicznej jest brak wiedzy, co mogliby zrobić, aby pomóc. Dlatego globalna organizacja pozarządowa Right To Be opracowała METODĘ 5D, a szkolenia w zakresie jej stosowania prowadzone są przez fundację Feminoteka oraz online na stronie standup-poland.com. Co to jest metoda 5D? To techniki będące z jednej strony wsparciem dla osoby molestowanej, ale z drugiej są sposobem pokazania sprawcy – oraz pozostałym świadkom zajścia – iż jego zachowanie nie jest akceptowane.

• Pierwsze D to DEKONCENTRUJ, czyli przerwij incydent poprzez odwrócenie uwagi. Może to być upuszczenie kluczy, zapytanie o drogę – cokolwiek co wybije z rytmu sprawcę molestowania. Ta metoda w bezpieczny sposób może zakończyć zajście bez piętnowania sprawcy, a więc i bez ryzyka eskalacji agresji. Osoba molestowana prawdopodobnie zorientuje się, iż chcemy jej w ten sposób pomóc.
• Drugie D to DOŁĄCZ INNYCH – deleguj działania na inne osoby. Poproszenie o pomoc to też reakcja. Możemy poprosić o wsparcie zarówno innych świadków zdarzenia, jak i osoby mające narzędzia i/lub autorytet do podjęcia działań w danym miejscu (np. kierowca autobusu, barman). jeżeli uważamy, iż sytuacja tego wymaga możemy zadzwonić na policję z prośbą o interwencję.
• Kolejne D to DOKUMENTUJ, czyli nagraj incydent. Nagranie może okazać się istotne, jeżeli będzie potrzebny dowód rzeczowy. Warto pamiętać, by rejestrować cechy charakterystyczne miejsca, np. nazwę ulicy, a także godzinę i dzień. Uwaga: wideo nie może trafić w niepowołane ręce, jego rozpowszechnianie bez zgody ofiary będzie dla niej wtórną wiktymizacją, poza wszystkim może pociągnąć za sobą konsekwencje prawne.
• Czwarte D to DOJDŹ DO GŁOSU. Ta metoda oznacza reakcję bezpośrednią: nazwanie rzeczy po imieniu, zwrócenie się do sprawcy molestowania i wyrażenie jasno, iż nie akceptujemy jego zachowania. Taka reakcja może jednak oznaczać zwrócenie się agresji przeciwko nam oraz jej niebezpieczne eskalowanie. Jak pokazuje praktyka, najczęściej sprawdza się reakcja wyraźna, ale krótka. Wdawanie się w kłótnie nie kończy sporu, a go zaognia.
• Piąte D to DAJ WSPARCIE PO. Wesprzyj osobę doświadczającą molestowania po zdarzeniu.

Warto zapytać, jak się czuje, jakiego rodzaju pomocy potrzebuje. Może to być odprowadzenie w bezpieczne miejsce lub wykonanie telefonu do bliskiej osoby.

To, którą z metod wybierzemy w danej sytuacji zależy od naszej intuicji i wyczucia szans jej powodzenia. Dla osoby, która doświadcza molestowania najważniejsze jest, iż nie pozostawiamy jej samej.

REAGUJ ŚWIADOMIE, PRZEJDŹ KRÓTKIE 10-minutowe szkolenie!

Więcej informacji: standup-poland.com

*Międzynarodowe badanie na temat molestowania seksualnego w miejscach publicznych przeprowadzone przez firmę Ipsos dla L’Oréal Paris. N: 1000, grudzień 2023 r.