Rosnące zagrożenie nitazenami dołącza do fentanylu w kanadyjskiej podaży toksycznych substancji

Nitazeny, stworzone w latach 50. jako leki przeciwbólowe, nigdy nie zostały zatwierdzone do użytku klinicznego.

Kryzys związany z toksycznymi narkotykami pochłonął w Kanadzie ponad 47 000 istnień ludzkich od 2016 roku, a syntetyczny opioid fentanyl stał się powszechnie znany. Ale teraz w całym kraju pojawiają się nitazeny, uważane za jeszcze silniejszą klasę narkotyków syntetycznych.

RCMP w Metro Vancouver, Labradorze i na Wyspie Księcia Edwarda skonfiskowała nitazeny w ramach aresztowań narkotykowych w tym roku. Jednostki zdrowia publicznego w Ottawie i Quebec’s Eastern Townships również je oznaczyły.

Czym są nitazeny?

Według Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości nitazeny są silnymi, syntetycznymi opioidami powiązanymi ze zgonami spowodowanymi przedawkowaniem w wielu częściach świata. Zostały stworzone jako potencjalne leki przeciwbólowe w latach 50. ubiegłego wieku, ale nigdy nie zostały zatwierdzone do użytku klinicznego, takiego jak leki dla ludzi lub weterynaryjne. Od 2019 r. nitazeny pojawiły się w dostawach narkotyków w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i krajach europejskich.

W liście opublikowanym przez The Lancet Psychiatry w 2022 r. naukowcy z Vancouver i Bazylei w Szwajcarii stwierdzili, iż ultra silne substancje syntetyczne, takie jak nitazeny, są gwałtownie produkowane w tak zwanych domowych laboratoriach przy użyciu legalnych i łatwo dostępnych składników znanych jako prekursory. Nitazeny są często opisywane jako kilkukrotnie silniejsze niż fentanyl, choć nie ma oficjalnych szacunków. Podczas gdy siła działania i atrakcyjność uliczna narkotyków są podobne, dla chemików różnią się one strukturą.

Naukowcy mają stosunkowo kilka informacji na temat tego, jak ludzki organizm reaguje na nitazeny, ponieważ chemikalia te nigdy nie przeszły badań klinicznych, które dawałyby szansę na ich poznanie.

Wiadomo, iż nitazeny mogą zwiększać ryzyko przypadkowego przedawkowania, zwłaszcza w połączeniu z innymi substancjami, które hamują oddychanie i tętno, takimi jak inne opioidy lub benzodiazepiny – czytamy w ostrzeżeniu Canadian Centre on Substance Use and Addiction z 2022 roku.

Siła działania oznacza, iż objawy mogą rozwinąć się szybko, zanim dana osoba otrzyma pomoc medyczną. Jeden z typów, izotonitazen, był przyczyną co najmniej 200 zgonów w Europie i Ameryce Północnej. Był to również najczęściej wykrywany nitazen w Kanadzie, jak stwierdzono w raporcie Health Canada z 2022 roku.

Toksyczne działanie nitazenu przypomina działanie morfiny i fentanylu, takie jak ostre źrenice i powolny lub płytki oddech, które mogą prowadzić do śmierci. Ludzie mogą również doświadczać nudności i wymiotów, być bardzo bladzi i mieć niskie ciśnienie krwi lub spowolnione tętno.

Kanadyjskie Centrum ds. Używania Substancji i Uzależnień (Canadian Centre on Substance Use and Addiction’s alert) informuje, iż paski testowe fentanylu nie są w stanie wykryć nitazenów, a wykrywanie nitazenów dzięki sprawdzania narkotyków w punktach usługowych wymaga czułego sprzętu, który nie zawsze jest dostępny.

Nalokson to lek, który może tymczasowo odwrócić skutki przedawkowania opioidów, ale nie jest lekarstwem, twierdzą urzędnicy zdrowia publicznego.

Jeśli ktokolwiek podejrzewa lub jest świadkiem przedawkowania narkotyków, powinien zadzwonić pod numer 911 i podać nalokson, choćby jeżeli zażyty narkotyk nie jest znany. Umiejętność szybkiego rozpoznania objawów przedawkowania i posiadanie zestawu naloksonu może uratować życie, zauważa Ottawa Public Health (OPH).

Ponieważ szacuje się, iż nitazeny są kilkakrotnie bardziej toksyczne niż fentanyl, Benjamin Leikin, kierownik ds. zdrowia i dobrego samopoczucia społeczności w OPH, powiedział, iż ryzyko przedawkowania jest zwiększone. Osoba doświadczająca przedawkowania może potrzebować większej niż zwykle dawki naloksonu.

Grupa z Australii zauważa, iż działanie syntetycznych opioidów zwykle trwa dłużej niż naloksonu, więc przedawkowanie może powrócić po zużyciu naloksonu. Dlatego ważne jest, aby uzyskać pomoc medyczną, choćby jeżeli już podałeś nalokson.