Raport przeprowadzony przez Nadwyraz.com powstał na podstawie analizy:
danych z całego roku 2024 (od 1 stycznia do 31 grudnia),
ponad 245 milionów wystąpień zarówno błędnych, jak i poprawnych form wyrazów,
45 wybranych wyrazów (spośród 100 najczęściej wskazywanych przez internautów),
wielu źródeł internetowych (m.in. Facebook, YouTube, TikTok, Instagram, X (dawniej Twitter), blogi, portale, fora dyskusyjne, recenzje).
Do monitoringu wykorzystano narzędzie SentiOne, które wychwytywało wzmianki zawierające zadane wyrazy w różnych formach, również fleksyjnych (np. „złodziei”, „złodziejom”), a także uwzględniono obecność lub brak polskich znaków diakrytycznych. Następnie dane poddano analizie, w której porównywano występowanie błędnych form z występowaniem form poprawnych. Dzięki temu możemy się dowiedzieć nie tylko, iż dane słowo zapisywano błędnie, ale także jak często pojawiała się forma prawidłowa – to rzuca światło na rzeczywistą skalę problemu.
Raport ma charakter orientacyjny, nie stricte naukowy. Nie bierze on pod uwagę:
kontekstu wypowiedzi (żarty, celowe stylizacje),
regionalizmów,
sarkastycznych czy ironicznych zabiegów.
W ten sposób powstała lista 10 słów, które – procentowo – okazały się najbardziej kłopotliwe dla użytkowników polszczyzny.
Największe trudności sprawia pisownia łączna i rozdzielna („napewno”, „conieco”, „nota bene”) oraz wpływ fonetyki („złodzieji”).
Niektóre błędy są wyjątkowo trudne do wyeliminowania.
Najgorszy przypadek – „coniemiara” – pokazuje, iż niemal połowa użytkowników internetu używa błędnej formy, co oznacza, iż ten błąd jest wyjątkowo silnie zakorzeniony.
Internet wpływa na utrwalanie błędnych form.
Portale społecznościowe i blogi są pełne błędnych zapisów, które są kopiowane i powielane przez kolejnych użytkowników, co utrudnia ich eliminację.
Internet nie jest jednolitym miejscem – błędy dominują w różnych źródłach.
Z wcześniejszych danych wynika, iż Facebook i X (Twitter) to główne źródła błędów, ale portale internetowe i recenzje również odgrywają istotną rolę w utrwalaniu błędnych form.
Niektóre błędy mogą z czasem stać się powszechnie akceptowane.
Język w internecie może ewoluować w stronę uproszczeń, które w przyszłości mogą choćby zostać uznane za poprawne.
Najbardziej problematyczne kategorie błędów:
- Wyrażenia („co niemiara”, „notabene”, „nie najlepszy”, „co nieco”, „in vitro”, „na pewno”, „naprzeciw”, „naprzeciwko”) – użytkownicy internetu często nie wiedzą, czy zapisać je rozdzielnie, czy łącznie.
- Błędy wynikające z wymowy (w wyrazach „złodziei”, „w ogóle”, „spoza”) – słowa zapisywane tak, jak się je wymawia, bez znajomości zasad ortograficznych.
- Słowa rzadziej widywane w piśmie („rzygać”) – trudności wynikają z braku kontaktu z poprawną formą w codziennym użyciu.
1. „Coniemiara” zamiast „co niemiara”
Odsetek błędnych zapisów to aż 49,97%.
Słowo to, to pozycja nr 1 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
błędem jest zapisywanie wyrażenia łącznie (czyli „coniemiara”), podczas gdy poprawna forma to rozdzielny zapis „co niemiara”.
wynika to z mylnego przekonania, iż fraza może funkcjonować jako jeden wyraz lub z powodu słyszenia jej w szybkim, potocznym tempie.
Jak powinno być poprawnie?
poprawna forma to: „co niemiara”.
aby zapamiętać, iż są to dwa oddzielne słowa, warto je sobie rozdzielić znaczeniowo: „co niemiara” oznacza „bardzo dużo” („co” – zaimek, „niemiara” – określa brak miary, ogrom).
2. „Nota bene” zamiast „notabene”
Odsetek błędnych zapisów to aż 35,57%
Słowo to, to pozycja nr 2 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
wyrażenie pochodzi z łaciny. Często pojawia się w tekstach oficjalnych lub publicystycznych.
wielu osobom forma rozłączna („nota bene”) wydaje się naturalna, ponieważ słyszymy w niej dwa człony (dosł. „zauważ dobrze”) i chociaż po łacinie piszemy oddzielnie, w polskiej normie ortograficznej przyjęło się zapisywać ją łącznie.
Jak powinno być poprawnie?
poprawna forma to: „notabene” (pisane łącznie).
warto pamiętać o pochodzeniu łacińskim, ale także o tym, iż w słowniku języka polskiego znajdziesz wyraz „notabene” jako jeden wyraz.
3. „Żygać” zamiast „rzygać”
Odsetek błędnych zapisów to aż 31,59%.
Słowo to, to pozycja nr 3 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
To wyraz potoczny, często kojarzony z wulgarnym lub kolokwialnym słownictwem.
Błąd utrwala się w internecie, gdzie nie zawsze zwraca się uwagę na ortografię przy słowach potocznych.
Jak powinno być poprawnie?
Piszemy: „rzygać”.
Skojarz z wylewaniem, wtedy potrzeba więcej… liter
4. „Apropos” zamiast „à propos”
Odsetek błędnych zapisów to aż 25,98%.
Słowo to, to pozycja nr 4 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
Kolejny wyraz zapożyczony, tym razem z języka francuskiego.
Spolszczone brzmienie „apropo” sprawia, iż wiele osób nie dodaje charakterystycznego akcentu i nie pisze go rozdzielnie.
Jak powinno być poprawnie?
„à propos” (z akcentem nad „a”, w dwóch słowach).
nie wymawiamy „s”!
gdy chcemy uniknąć skomplikowanej pisowni francuskiej, można użyć polskich wyrażeń: „w odniesieniu do”. Jednak jeżeli decydujemy się na formę francuską, warto zadbać o poprawny zapis.
5. „Nienajlepszy” zamiast „nie najlepszy”
Odsetek błędnych zapisów to aż 21,12%.
Słowo to, to pozycja nr 5 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
błąd dotyczy łączenia „nie” z przymiotnikiem. Zasady są dość złożone: „nie” piszemy łącznie z przymiotnikiem, gdy tworzy nowe znaczenie przeciwstawne („niedobry” = zły), ale gdy mamy stopień najwyższy, wtedy piszemy rozdzielnie
gdy „nie” jest zaprzeczeniem, wymagany jest zapis rozdzielny: „nie dobry, ale wręcz fatalny”. W wyrażeniu „nie najlepszy” „nie” nie tworzy nowego znaczenia, ale zaprzecza przymiotnikowi „najlepszy”.
Uwaga! 1 stycznia 2026 r. wejdzie w życie reforma ortografii, zgodnie z którą pisownia rozłączna („nie najlepszy”) stanie się niepoprawna!
Źródło: https://rjp.pan.pl/zmiany-pisowni
Jak powinno być poprawnie?
W tym znaczeniu: „nie najlepszy” (osobno).
Prosta metoda: czy zdanie ma sens z użyciem słowa przeciwstawnego? Np. „nienajlepszy” mogłoby znaczyć „kiepski” (gdyby istniała taka uzusowa forma), ale normy ortograficzne nakazują w tym konkretnym wypadku zapis rozdzielny.
6. „Złodzieji” zamiast „złodziei”
Odsetek błędnych zapisów to aż 20,26%.
Słowo to, to pozycja nr 6 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
zniekształcona fonetyka prowadzi do mylnej pisowni: „złodzieji” zamiast poprawnego zapisu bez „j”.
Jak powinno być poprawnie?
„złodziei” (bez litery „j”).
warto zapamiętać, iż podstawowa forma to „złodziej”, a w liczbie mnogiej dopełniacza wypada „-i” → „złodziei”. Tak jak z szyją – to szyi.
7. „Conieco” zamiast „co nieco”
Odsetek błędnych zapisów to aż 19,33%.
Słowo to, to pozycja nr 7 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
bardzo podobny przypadek jak „co niemiara”.
wielu osobom wydaje się, iż jest to określenie pisane jednym ciągiem, jednak słownikowe poprawne wyrażenie to dwa wyrazy.
Jak powinno być poprawnie?
„co nieco”.
można kojarzyć to ze zwrotem: „coś i jeszcze trochę” – wówczas widać, iż chodzi o dwa odrębne słowa.
8. „Invitro” zamiast „in vitro”
Odsetek błędnych zapisów to aż 15,75%.
Słowo to, to pozycja nr 8 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
jest to termin naukowy wywodzący się z łaciny („in vitro” = „w szkle”).
w polskim Internecie często spotyka się zapis łączny „invitro” – prawdopodobnie z uwagi na przyzwyczajenie do jednego słowa (por. „intranet”, „internet”, choć to inna etymologia).
Jak powinno być poprawnie?
zawsze: „in vitro” (oddzielnie).
9. „Napewno” zamiast „na pewno” oraz „na przeciwko” zamiast „naprzeciwko”
Odsetek błędnych zapisów to aż 15,61% („napewno”) i 14,76% („na przeciwko”).
Słowo to, to pozycje nr 9 i 10 w „10 słów, które sprawiały najwięcej problemów”
Skąd się bierze ten błąd?
to typowe trudności z pisownią rozdzielną i łączną.
Jak powinno być poprawnie?
„na pewno” (rozłącznie),
„naprzeciwko” (łącznie).
w zapamiętaniu pomaga świadomość, iż słowo „naprzeciwko” jest utożsamiane z jednym przysłówkiem, a „na pewno” to wyrażenie przyimkowe, które dopiero łącznie (np. „zapewne”) przyjmuje inne znaczenie.
albo: „Jestem NA pewno bezpieczny, bo jestem OSOBNO” – czyli między „na” i „pewno” musi być przerwa,
staję z kimś ramię w ramię NAPRZECIWKO – czyli wszystko razem, bez odstępu.
English (US) · 
Polish (PL) · 
Russian (RU) ·