Muzułmanin po raz pierwszy premierem Szkocji

Humza Yousaf został we wtorek nowym premierem rządu Szkocji, po tym jak wygrał wewnętrzne wybory w Szkockiej Partii Narodowej (SNP). To postać o złożonej i niejednoznacznej historii.

Kiedy Yousaf wygrał konkurencję o stanowisko lidera rządzącej partii prawie pewne było, iż obejmie też najwyższy urząd w Szkocji, co stało się dosłownie dzień później. Swój marsz o najwyższe stanowisko w szkockiej polityce wygrał, popierając zdecydowanie zalegalizowanie związków tej samej płci. Była to odpowiedź na mocny sprzeciw wobec tego pomysłu wyrażony przez jego kontrkandydatkę Kate Forbes. Zapytany przez dziennikarzy, jak pogodzi to z faktem, iż jest praktykującym muzułmaninem, odpowiedział, iż nie będzie „używał swojej religii jako bazy dla prawodawstwa” dodając, iż „decydenci muszą zastanawiać się nad tym, co uważamy za najlepsze w interesie społeczeństwa jako całości”.

Nie wszystko jednak w przeszłości Yousafa jest tak progresywne. W 2008 roku wraz z kuzynem Osamą Saeedem założył Szkocką Fundację Islamską (SIF) z zapowiedzią modernizacji islamu w Szkocji i dostosowania się do tamtejszego społeczeństwa. Jednak już dwa lata później SIF znalazło się na liście organizacji sympatyzujących z politycznym islamem, sporządzonej przez działający wtedy think tank Quilliam Foundation. Yousaf zagroził podjęciem kroków prawnych, wsparł go wtedy też szkocki rząd. Jednak w odpowiedzi na zapytanie poselskie okazało się, iż obaj kuzyni doprowadzili do spotkania przedstawiciela rządu ze znanymi islamistami. Byli to Mohammed Swallaha, członek politycznego biura Hamasu, Anas Altikriti założyciel Cordoba Foundation określanej przez premiera Camerona jako „przykrywka Bractwa Muzułmańskiego” oraz Ismail Patel zaangażowany w ruchy islamistyczne.

Do innych związanych z wspieraniem islamizmu działań Yousafa należało wsparcie z budżetu kraju w 2013 roku organizacji charytatywnej Islamic Relief kwotą 398 tysięcy funtów. Islamic Relief, założona przez ludzi związanych z Bractwem Muzułmańskim, została zakazana w niektórych krajach Półwyspu Arabskiego, a przez część rządów europejskich pozbawiona finansowania. Powodami były oskarżenia o związki z Hamasem czy antysemityzm. Yousaf uciekał się też do wygłaszania spiskowych teorii, przedstawiając obawy wyrażane wobec rządów Bractwa Muzułmańskiego w Egipcie jako obronę interesów Zachodu w tym kraju.

Później ten typ narracji zniknął z wypowiedzi dzisiejszego premiera Szkocji, nie pojawiały się już też oskarżenia o islamizm, co w obliczu poparcia dla małżeństw homoseksualnych wydaje się stanowić o jego ewolucji i odejściu od związków z fundamentalistycznym islamem.

Możliwe, iż tak jak wielu islamistów młodego pokolenia, przyjmuje ideologię intersekcjonalizmu czy też nurtu woke jako narzędzie działalności politycznej. Łącząc siły z innymi mniejszościami i grając kartą praw człowieka, przedstawiciele politycznego islamu mogą liczyć na większe ustępstwa ze strony rządów. To zbliżenie dwóch teoretycznie sprzecznych nurtów zauważył ekspert w sprawach islamizmu dr Lorenzo Vidino. Sam Yousaf pisał, iż wierzy w postępowy polityczny islam.

Prawdopodobnie w tym duchu, w roku 2020, nawiązując do protestów Black Lives Matter po zabiciu George’a Floyda, w szkockim parlamencie Yousaf zarzucił rządzącym brak różnorodności, stwierdzając, iż każde poważne publiczne stanowisko w Szkocji jest piastowane przez białych. Wyliczanie wszystkich białych, z którymi się spotykał, oburzyło część osób, które pytały, jak ma być inaczej skoro 96% mieszkańców Szkocji jest biała i nie świadczy to w żaden sposób o dyskryminacji. Yousaf dopiął jednak swego i jako najmłodszy w historii polityk pochodzący z mniejszości etnicznej i religijnej piastuje teraz najważniejsze stanowisko w kraju.

Podobnie zresztą, jak premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak, hinduista, który pod konie ubiegłego roku wprowadził się na Downing Street 10. Pochodzenie obu premierów, historia Indii i Pakistanu oraz obecne polityczne tarcia między Szkocją a Wielką Brytanią budzą różne skojarzenia. Czy Pakistańczyk na czele separatystycznej partii doprowadzi do odłączenia się Szkocji od Wielkiej Brytanii rządzonej przez Hindusa?

Yousaf i Sunak odbyli już rozmowę w sprawie kryzysu gospodarczego i wspólnych działań, ale Yousaf podkreślił, iż oczekuje, iż rząd Wielkiej Brytanii zaakceptuje demokratyczne decyzje społeczeństwa i parlamentu szkockiego.

〉 Trzeba rozliczyć się z wielokulturowością