Mogą wejść do Twojego domu czy mieszkania i… zabrać Twój komputer. Wystarczy złośliwe zgłoszenie

Biuro w salonie, laptop na stole, praca w domu czy mieszkaniu. Wystarczy „uzasadnione podejrzenie” i z Twojej domowej twierdzy znikną laptop, telefon i dyski, które zostaną w policyjnym depozycie na pół roku. To nie jest nierealny scenariusz. To już się dzieje.

Fot. Warszawa w Pigułce

Kontrole legalności systemu w Polsce nie są już tak spektakularne jak w latach 2000., kiedy organizacje antypirackie robiły naloty na kawiarenki internetowe. Dziś działają bardziej precyzyjnie. Impulsem jest zwykle donos. Może to być zwolniony, mściwy pracownik, konkurencja, a choćby skłócony wspólnik. Zgłaszają oni na policję, iż „w firmie X używa się kradzionego systemu graficznego” albo „firma Y wystawia lewe faktury”. Prokurator wydaje nakaz przeszukania i zatrzymania rzeczy. jeżeli firma jest w biurowcu – wchodzą do biurowca. jeżeli firma jest w twoim mieszkaniu – wchodzą do twojego domu.

Zasada „zabezpieczenia dowodów” – gwóźdź do trumny freelancera

Największym dramatem nie jest sama kara za piractwo (choć ta bywa dotkliwa), ale procedura karna. Policjanci z wydziału do walki z przestępczością gospodarczą nie są informatykami. Nie będą na miejscu sprawdzać, czy masz licencję na Photoshopa, czy nie. Ich zadaniem jest zabezpieczenie dowodu. Pakują do toreb wszystkie komputery, laptopy, dyski zewnętrzne, pendrive’y, a czasem choćby telefony i konsole. Sprzęt trafia do biegłego sądowego z zakresu informatyki. Kolejka do biegłych w Polsce jest gigantyczna. Na ekspertyzę czeka się średnio od 3 do 8 miesięcy. Przez ten czas nie masz komputera. Nie masz dostępu do bazy klientów, haseł bankowych, projektów, maili. Dla grafika, programisty czy księgowej oznacza to bankructwo w ciągu miesiąca.

Prywatny laptop też zabiorą?

To częste pytanie: „Panie władzo, ten laptop jest firmowy, ale ten komputer stacjonarny to syna do gier”. Podczas przeszukania w siedzibie firmy (czyli w domu) policja zabezpiecza wszystko, co może mieć związek ze sprawą. jeżeli podejrzewają, iż nielegalne oprogramowanie lub dowody przestępstwa (np. podwójna księgowość) mogą być na „komputerze syna” – zabiorą go również. Tłumaczenie, iż to sprzęt prywatny, rzadko działa na miejscu. Decyzję o zwrocie podejmie prokurator dopiero po opinii biegłego. Często dochodzi do sytuacji, gdzie przedsiębiorca traci sprzęt wart 20 000 zł, a po pół roku odzyskuje go zniszczony (bo leżał w wilgotnym magazynie) z informacją: „Umorzono postępowanie, brak dowodów przestępstwa”. Odszkodowanie? Droga przez mękę.

Nie tylko Windows. Co sprawdzają?

W 2026 roku piractwo to nie tylko system operacyjny. Pod lupą są:

• Programy specjalistyczne: CAD, programy graficzne, do obróbki wideo. Producenci softu (np. Adobe, Autodesk) mają mechanizmy „call home”. jeżeli używasz nielegalnego oprogramowania, program może sam wysyłać twoje IP do producenta. Producent zgłasza zawiadomienie o przestępstwie. Policja ma gotowy adres.
• Fonty (Czcionki): To pułapka na grafików. Użycie czcionki „do użytku niekomercyjnego” w projekcie komercyjnym (np. logo dla klienta) to naruszenie praw autorskich. Kary idą w tysiące euro.
• WinRAR i inne narzędzia: Używanie wersji trial w firmie po upływie okresu próbnego jest naruszeniem licencji.

Licencja „Home & Student” w firmie

Wiele zależy od licencji. o ile używasz wersji home w jednoosobowej działalności gospodarczej do podstawowych zdań, najprawdopodobniej nie będzie problemów. Gorzej o ile chodzi o wersję dla studentów. To częsty błąd oszczędnych przedsiębiorców. Kupujesz pakiet biurowy w wersji „Dla Użytkowników Domowych i Uczniów” (bo jest tańszy o 500 zł) i instalujesz go na komputerze, na którym wystawiasz faktury. Złamałeś warunki licencji. Używasz produktu niezgodnie z przeznaczeniem. W świetle prawa nie jest to zwykle przestępstwo (art. 278 KK – kradzież programu), ale delikt cywilny. Producent może cię pozwać o naprawienie szkody (zapłatę potrójnej wartości licencji komercyjnej). Podczas kontroli może to zostać potraktowane jako dowód na nielegalne oprogramowanie.

Co to oznacza dla ciebie? Podpowiadamy. Oto Twoje Cyfrowa Tarcza Antykryzysowa

Jak spać spokojnie, gdy biuro masz w sypialni? Porządek w papierach i na dysku to podstawa.

Ryzyko nalotu jest małe, jeżeli jesteś uczciwy, ale konsekwencje – gigantyczne. W przypadku kontroli, twoim wrogiem nie jest wyrok sądu (który może zapaść po latach), ale czas bez komputera. Działaj tak, jakby mieli przyjść jutro. Backup w chmurze to nie opcja, to konieczność.