3 godzin temu
Setki tysięcy przyszłych emerytów mogą co miesiąc dostawać choćby o 500 zł mniej, tylko dlatego, iż nie złożyli jednego wniosku. ZUS ostrzega: brak ustalonego kapitału początkowego to błąd, który może kosztować cię choćby 200 tysięcy złotych przez całe życie. Problem dotyczy choćby miliona Polaków, którzy pracowali przed 1999 rokiem.
Fot. Warszawa w Pigułce
Dlaczego to takie ważne?
Kapitał początkowy to podstawa obliczania emerytury dla osób, które rozpoczęły pracę przed reformą systemu emerytalnego. ZUS na jego podstawie odtwarza składki sprzed 1999 roku — czyli okresu, gdy nie prowadzono jeszcze indywidualnych kont ubezpieczonych.
Brak ustalonego kapitału oznacza, iż lata pracy sprzed reformy po prostu nie będą się liczyć. Dla wielu osób to strata 400–500 zł miesięcznie, a w skali 20 lat emerytury — choćby ponad 120 tysięcy złotych.
Milion Polaków przez cały czas bez decyzji
Z danych ZUS wynika, iż do końca sierpnia 2025 roku ustalono już ponad 10 milionów kapitałów początkowych. Problem w tym, iż prawo do tego ma około 11 milionów ubezpieczonych – czyli około milion osób przez cały czas nie złożyło wniosku.
Jak wyjaśnia Piotr Olewiński z centrali ZUS, dotyczy to głównie osób, które zaczęły pracę w PRL-u lub w latach 90. i zakładają, iż ZUS „sam wszystko wie”. Tymczasem bez ich wniosku Zakład nie ma prawa przeliczyć tych okresów.
Kto musi złożyć dokumenty
Kapitał początkowy dotyczy wszystkich, którzy:
- urodzili się po 31 grudnia 1948 roku,
- pracowali choćby 6 miesięcy przed 1 stycznia 1999 roku,
- nie mają jeszcze przyznanej emerytury.
Bez względu na to, czy pracowałeś w urzędzie, zakładzie państwowym, PGR-ze, czy prywatnej firmie — jeżeli twoje zatrudnienie sięga czasów sprzed reformy, musisz mieć ten kapitał obliczony.
Jak złożyć wniosek do ZUS
Wystarczy wypełnić formularz EKP oraz dołączyć dokumenty:
- zaświadczenie o zarobkach sprzed 1999 roku (druk Rp-7),
- legitymację ubezpieczeniową lub inne potwierdzenia zatrudnienia,
- dokumenty potwierdzające okresy pracy, urlop wychowawczy, służbę wojskową lub zasiłki.
Wniosek można złożyć osobiście, listownie lub przez PUE ZUS. Nie trzeba płacić żadnej opłaty skarbowej. ZUS wyda decyzję o ustaleniu (lub odmowie ustalenia) kapitału początkowego, od której można się odwołać.
Co zrobić, jeżeli zakład już nie istnieje?
Nie masz dokumentów, bo firma została zlikwidowana? Wciąż możesz odzyskać swoje dane. Archiwa państwowe, urzędy wojewódzkie, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (dla byłych PGR-ów) czy Archiwum Państwowej Dokumentacji Osobowej w Milanówku — tam mogą znajdować się twoje akta.
Jeśli mimo poszukiwań nie uda się ich znaleźć, ZUS może przyjąć zeznania świadków – najlepiej byłych współpracowników, którzy potwierdzą twój okres zatrudnienia i stanowisko. To rozwiązanie awaryjne, ale skuteczne.
Nie czekaj do emerytury – działaj teraz
Wniosek o ustalenie kapitału początkowego można złożyć w dowolnym momencie. Choć ZUS zrobi to automatycznie przy składaniu wniosku o emeryturę, lepiej nie zwlekać. Dzięki wcześniejszemu ustaleniu kapitału dowiesz się, ile dokładnie wyniesie twoje przyszłe świadczenie i unikniesz chaosu na ostatniej prostej.
ZUS przypomina, iż z każdym rokiem trudniej odzyskać stare dokumenty – archiwa likwidują się, a świadkowie pracy odchodzą. Każdy miesiąc zwłoki zwiększa ryzyko, iż twoje lata pracy sprzed 1999 roku przepadną na zawsze.
To może być najważniejszy wniosek twojego życia
Zaniedbanie tego obowiązku oznacza realną stratę – choćby pół tysiąca złotych miesięcznie. Warto poświęcić jeden dzień na skompletowanie dokumentów, zamiast tracić setki złotych co miesiąc przez resztę życia.
English (US) · 
Polish (PL) · 
Russian (RU) ·