Kontrolerzy z metrówkami chodzą po domach. Maksymalna kara to aż 10 tys. zł

Budowa szopy lub innego budynku gospodarczego o powierzchni do 35 metrów kwadratowych nie wymaga pozwolenia na budowę, ale trzeba ją zgłosić do urzędu. Najczęstsze błędy dotyczą odległości od granicy działki i sposobu liczenia powierzchni zabudowy. Za samowolę budowlaną grozi kara do 10 tysięcy złotych. Wyjaśniamy, jakie zasady obowiązują, jak prawidłowo zgłosić budowę i co sprawdzają inspektorzy podczas kontroli. Tych jest coraz więcej.

Fot. Shutterstock / Warszawa w w Pigułce

Liczy się zgłoszenie, nie pozwolenie, ale uwaga na szczegóły

Prawo budowlane określa precyzyjne warunki, które muszą być spełnione przy budowie budynków gospodarczych na działce prywatnej. Szopa, garaż lub wiata o powierzchni zabudowy do 35 metrów kwadratowych wymaga zgłoszenia do urzędu, ale nie wymaga pełnego pozwolenia na budowę.

Powierzchnia zabudowy to nie to samo co powierzchnia użytkowa. Liczyta się po zewnętrznych krawędziach ścian. Oznacza to, iż szopa o wymiarach wewnętrznych 5 na 6 metrów może mieć powierzchnię użytkową 30 metrów kwadratowych, ale jeżeli ściany mają grubość 15 centymetrów, powierzchnia zabudowy wynosi już około 33,6 metra kwadratowego. jeżeli daszek wystaje 30 centymetrów z każdej strony, powierzchnia zabudowy przekracza 35 metrów kwadratowych i wymaga już pełnego pozwolenia na budowę.

Prawo określa również limit obiektów na działce. Na każde 500 metrów kwadratowych powierzchni działki można postawić maksymalnie dwa obiekty gospodarcze, garaże lub wiaty objęte uproszczoną procedurą zgłoszenia. Działka 800 metrów kwadratowych pozwala na dwa takie obiekty, działka 1200 metrów kwadratowych – na cztery. Trzeci obiekt na działce mniejszej niż 1000 metrów kwadratowych automatycznie wymaga pozwolenia na budowę, niezależnie od wielkości.

Odległość od granicy działki jest kluczowa. Szopa może stać w dwóch miejscach: bezpośrednio przy granicy działki albo w odległości minimum 1,5 metra od granicy. Każda inna lokalizacja jest nielegalna. Odległość 70 centymetrów, metr czy 1,4 metra to samowola budowlana. Przepisy uzasadniają tę zasadę koniecznością konserwacji ściany budynku bez wchodzenia na teren sąsiada.

10 tysięcy złotych i rozbiórka obiektu

Podstawę prawną stanowi ustawa z 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Według art. 29 ust. 1 pkt 14 Prawa budowlanego zgłoszenie wystarczy dla wolnostojącego, parterowego budynku gospodarczego, garażu lub wiaty, jeżeli powierzchnia zabudowy nie przekracza 35 metrów kwadratowych. Przepis określa również, iż na każde 500 metrów kwadratowych działki mogą przypadać maksymalnie dwa takie obiekty.

Prawo przewiduje wyjątki dla budynków związanych z produkcją rolną. Parterowe budynki gospodarcze związane z produkcją rolną do 35 metrów kwadratowych i rozpiętości konstrukcji do 4,8 metra nie wymagają zgłoszenia. Wiaty związane z produkcją rolną o powierzchni do 150 metrów kwadratowych, wysokości do 7 metrów i rozpiętości konstrukcji do 6 metrów również nie wymagają zgłoszenia. Te wyjątki dotyczą jednak wyłącznie rolników prowadzących działalność rolniczą.

Altany ogrodowe jako obiekty małej architektury nie wymagają ani zgłoszenia, ani pozwolenia, niezależnie od wielkości. Problem polega na tym, iż szopa gospodarcza nie jest altaną. Altana to obiekt otwarty lub półotwarty przeznaczony do wypoczynku, podczas gdy szopa to zamknięty budynek gospodarczy.

Za samowolę budowlaną – czyli budowę bez wymaganego zgłoszenia lub w niewłaściwej lokalizacji – grozi opłata legalizacyjna 5000 złotych plus kara pieniężna do 5000 złotych. Łącznie właściciel może zapłacić do 10 tysięcy złotych. jeżeli legalizacja jest niemożliwa, inspektor nakazuje rozbiórkę obiektu.

Co to oznacza dla czytelnika

Jeśli planujesz postawić szopę, garaż lub wiatę na swojej działce, musisz najpierw ustalić, czy obiekt wymaga zgłoszenia czy pozwolenia na budowę. Sprawdź dokładną powierzchnię zabudowy – liczoną po zewnętrznych krawędziach ścian, włącznie z wystającymi elementami dachu.

Przed rozpoczęciem budowy przygotuj dokumentację do zgłoszenia. Potrzebujesz: oświadczenia o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, szkicu sytuacyjnego działki z zaznaczonym obiektem, opisu planowanych robót budowlanych wraz ze szkicami i rysunkami.

Mapę do celów opiniodawczych lub ewidencyjnych pobierzesz w Wydziale Geodezji urzędu gminy. Jej koszt wynosi około 30 złotych. Na mapie zaznacz dokładną lokalizację planowanej szopy, pamiętając o wymaganej odległości od granicy działki.

Zgłoszenie złóż w wydziale architektury urzędu miasta lub gminy adekwatnego ze względu na lokalizację działki. Urząd ma 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia na wniesienie sprzeciwu. jeżeli w tym czasie nie otrzymasz odpowiedzi, możesz rozpocząć budowę. jeżeli urząd wniesie sprzeciw, musisz albo zmienić projekt, albo wystąpić o pełne pozwolenie na budowę.

Rozpoczęcie budowy przed upływem 21 dni od złożenia zgłoszenia lub bez zgłoszenia to samowola budowlana podlegająca karze.

Sprawdź miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla swojej działki. jeżeli teren jest objęty planem, możesz potrzebować decyzji o warunkach zabudowy. jeżeli terenu nie obejmuje plan, potrzebujesz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. To dodatkowa procedura, która może trwać od miesiąca do dwóch.

Zmierz dokładnie odległości. Szopa musi stać bezpośrednio przy granicy działki (0 metrów) lub w odległości minimum 1,5 metra. jeżeli postawisz ją 80 centymetrów lub metr od granicy, inspektor stwierdzi samowolę budowlaną i nałoży karę.

Poinformuj sąsiadów o planach budowy. Większość kontroli nadzoru budowlanego rozpoczyna się od skargi sąsiada. jeżeli sąsiad wie, co planujesz, i nie ma zastrzeżeń, ryzyko skargi maleje. jeżeli sąsiad zgłasza uwagi już na etapie planowania, możesz zmienić projekt zanim rozpoczniesz budowę.

Po zakończeniu budowy zgłoś zakończenie robót do urzędu. To zamyka formalną procedurę i daje potwierdzenie, iż budynek istnieje legalnie w ewidencji.

Jeśli inspektor nadzoru budowlanego pojawi się na twojej działce, współpracuj. Kontrola polega na sprawdzeniu, czy był zgłoszenie lub pozwolenie, zmierzeniu powierzchni zabudowy, sprawdzeniu odległości od granic i wysokości budynku. Inspektor robi zdjęcia, mierzy wymiary i spisuje protokół. jeżeli stwierdzi nieprawidłowości, dostaniesz wezwanie do ich usunięcia lub wyjaśnień w terminie 14 lub 30 dni.

Jeśli postawiłeś szopę bez zgłoszenia lub w złej lokalizacji, możesz spróbować legalizacji. Składasz kompletną dokumentację, jakby budowa dopiero miała się zacząć. jeżeli wszystko można zalegalizować – budynek spełnia normy, jest w dozwolonym miejscu – urząd może wydać decyzję zatwierdzającą. Koszty to 5000 złotych opłaty legalizacyjnej plus 5000 złotych grzywny. jeżeli legalizacja jest niemożliwa, inspektor nakazuje rozbiórkę.

Budowa szopy o powierzchni do 35 metrów kwadratowych wymaga zgłoszenia do urzędu, ale nie wymaga pozwolenia na budowę. najważniejsze zasady to: dokładne zmierzenie powierzchni zabudowy liczonej po zewnętrznych krawędziach ścian, zachowanie odległości 0 metrów lub minimum 1,5 metra od granicy działki, limit dwóch obiektów na każde 500 metrów kwadratowych działki. Za samowolę budowlaną grozi kara do 10 tysięcy złotych lub nakaz rozbiórki.